Tucker Carlson en Vladimir Putin.
De drie mysteries van Tucker Carlsons talkshow van twee uur met Vladimir Poetin
Het twee uur durende interview van Tucker Carlson met Vladimir Poetin op 8 februari heeft veel stof doen opwaaien, maar weinig opgehelderd.
Poetin: 'Is dit serieus of talkshow?'
Ik zou zeggen dat het interview goed werd ingekaderd door de vroege berisping van Poetin toen hij vroeg: "Is dit een serieus gesprek of een talkshow?" De twee leken tegenover elkaar te staan. Poetin gaf de sprankelende, brommerige journalist een gecondenseerde duizendjarige geschiedenisles over Rusland. Carlson luisterde verdwaasd.
De impact van het interview
Het interview was niet helemaal geslaagd voor Poetin. Zelfs de sympathieke Tucker Carlson gaf toe dat de Russische leider zijn zaak niet coherent had gepresenteerd. De meeste commentatoren schreven het af als een wijdlopige rechtvaardiging voor de onterechte inval van Rusland in Oekraïne op 24 februari 2022.
Lees ook: 8 feiten over Rusland en de oorlog in Oekraïne
Conservatieve sympathie
Als het grootste deel van de Amerikaanse publieke opinie weigerde om warm te lopen voor Poetin, dan kan hetzelfde niet gezegd worden van wat waarschijnlijk de echte doelgroep van het interview was. Helaas heeft Poetin een fascinatie voor een bepaald deel van het Amerikaanse publiek. Commentaren van sommige conservatieven, zelfs katholieke, waren enthousiast over het interview en zijn "geschiedenisles". Ze zeiden dat ze geboeid waren door de diepgang van de historische commentaren van de voormalige KGB-agent die "de wereld opnieuw zouden kunnen vormgeven".
Poetin is niet anti-WEF
Ik denk dat een deel van deze verrukking voortkomt uit een verlangen om Poetin in te passen in een verhaal dat velen graag willen geloven, ook al is het een fantasie. Te midden van een Davos-gekneed wereldje fantaseren deze conservatieven dat deze voormalige Davos-deelnemer een buitenbeentje is dat het christendom en de belangen van het gewone volk verdedigt. Hij is een internationale insider die een schurk is geworden. De waarheid is echter heel anders.
Lees ook: Vladimir Poetin vertegenwoordigt niet de anti-Davos Partij
Poetin wordt als nieuwe Constantijn gezien
Wat deze Poetin-aanhangers vooral aantrekt, is de religieuze kant van het fictieve verhaal. De ex-KGB luitenant-kolonel wordt afgeschilderd als een religieus figuur omdat de Russisch Orthodoxe Kerk zijn agenda steunt. Hij wordt vergeleken met Constantijn of zelfs Sint-Paulus, gezien als de bekeerde heldenfiguur die het opneemt tegen een corrupte en seculiere wereld.
Historisch revisionisme
Voor dit nichepubliek was het Carlson-interview een podium waarop Poetin deze persona kon presenteren. Het belangrijkste deel van het interview was deze presentatie van de man en zijn ideeën, niet zijn haastige revisionistische ontleding van historische incidenten die zal leiden tot eindeloze debatten over de Oost-Europese geschiedenis.
Vertroebelende mysteries rond Poetin
Drie mysteries in Poetins "geschiedenisles" baarden mij zorgen, en ik was verbaasd dat veel anderen ze niet zagen of wilden zien. Deze mysteries vertroebelen de figuur van Poetin zoals velen hem willen zien. Ze trekken zijn versie van het Oekraïense conflict in twijfel.
Eerste mysterie: Sovjet-misdaden witwassen
Het eerste mysterie is Poetins behandeling van het Sovjetverleden van Rusland. Gezien zijn huidige Russisch-nationalistische verhaal zou het interview voor hem een ideale gelegenheid zijn geweest om te klagen over een Westerse ideologie van buitenaf (marxisme), gefinancierd door een vreemde mogendheid (Duitsland), die zich tijdens het Sovjettijdperk aan Rusland opdrong en de cultuur en beschaving van het land vernietigde.
Poetin omarmde de communistische periode
Tijdens het interview omarmde Poetin echter de marxistische periode als onderdeel van de Russische geschiedenis, waarbij hij de gruwelijke misdaden van het Sovjetregime onder het tapijt veegde.
Vladimir Poetin met Jozef Stalin, de communistische dictator die hij bewondert.
Lenin en Stalin
Hij verwijt Lenin en Stalin alleen dat ze "om onbekende redenen" de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek van de Sovjet-Unie hebben gemaakt. Het meest wat hij toegaf tijdens het hele interview was dat er enkele problemen waren in "Stalins tijd, het zogenaamde Stalinregime, dat, zoals velen beweren, talrijke schendingen van mensenrechten en schendingen van de rechten van andere staten kende."
Holodomor werd niet genoemd
Niet genoemd in zijn "geschiedenisles" werden de Goelagarchipel, het IJzeren Gordijn en de Berlijnse Muur. Ook de tientallen miljoenen die stierven tijdens de Sovjetisering van het voormalige Russische Rijk werden niet genoemd. Vooral diegenen die omkwamen in de Oekraïense Holodomor, de hongersnood van 1931-1932 waarbij minstens vier tot vijf miljoen Oekraïners omkwamen van de honger, werden niet genoemd. Tijdens het lange interview werden het woord communisme en zijn slachtoffers niet genoemd.
Geen traan om de wandaden van het communisme
Deze voormalige luitenant-kolonel van de KGB betreurde de communistische creatie van een anti-Rusland niet. Er was geen erkenning van een fout, geen verontschuldiging voor de misdaden en geen aanklacht tegen de ideologie die het Rusland vernietigde dat hij zegt te koesteren. Ook de vreugde van honderden miljoenen mensen toen het wrede regime eindelijk implodeerde en de Muur van Schande neerviel werd niet vermeld.
Lees ook: De nieuwe cultus van Stalin: Rusland keert terug naar rode dwalingen
Tweede mysterie: geheugenverlies van de vervolging van de katholieke Kerk
Het tweede mysterie was Poetins gelijkaardige weglating in zijn "geschiedenisles" van de vervolging van de katholieke Kerk. Ik zou verwachten dat mijn medekatholieken bekend zijn met de tragische geschiedenis van de katholieke kerk in Oekraïne en de rest van de U.S.S.R. onder het communisme.
Dwepen met Orthodoxie
Poetin identificeerde Rusland voortdurend met Orthodoxie. "Orthodoxie, het oosterse christendom, heeft zich diep geworteld in het bewustzijn van het Russische volk." Hij maakte deze generalisatie ook met betrekking tot Oekraïne (dat hij beschouwt als een integraal onderdeel van Rusland) en benadrukte dat Oekraïne een gemeenschappelijk geloof deelt met Rusland.
Anti-katholieke ondertoon
Een dergelijk beeld ontkent en negeert de bijna vijf miljoen Oekraïense katholieken die nu vrij zijn om hun geloof te belijden. Er zit een constante anti-katholieke ondertoon in Poetins verhaal van de geschiedenis. Hij reduceert deze katholieken tot buitenlandse, onwettige en westerse elementen die op Russische bodem zijn geïmplanteerd. Hij maakt van geloof een geografische en geen theologische kwestie.
Gedwongen 'hereniging'
Poetin zweeg inderdaad over hoe het Sovjetregime onder Stalin in 1946 een synode in Lviv opdracht gaf tot de gedwongen "hereniging" van de Oekraïense Grieks-katholieken met de Russisch-orthodoxe kerk. In 1949 werd ook de Grieks-katholieke kerk in Transkarpatië afgeschaft. De Grieks-katholieke kerk ging ondergronds tijdens de decennia van Sovjetoverheersing terwijl gewillige Orthodoxe handlangers haar kerken in beslag namen en bezetten.
Oekraïense katholieken vieren hun liturgie. Het naïeve beeld van Poetin als verdediger van het christendom tegen Westers seculier-liberalisme, wordt ontkracht door de realiteit van het Russisch beleid in bezet Oekraïne. Zo heeft Poetin de Oekraïense katholieke Kerk verbannen uit de bezette territoria. Bron afbeelding: Flickr / Catholic Church England and Wales.
Van Orthodox naar katholiek
Na de val van het communisme kwamen katholieke bisschoppen en geestelijken naar voren en eisten hun kerken weer op. Geestelijken en hele congregaties bekeerden zich van de orthodoxie tot de katholieke kerk.
Katholiek geloof uitwissen
Oekraïense katholieken weten heel goed dat als Poetin slaagt in zijn doel om Oekraïne weer bij Rusland te voegen, hij zijn uiterste best zal doen om het katholieke geloof in Oekraïne uit te wissen. De katholieken die Poetin vereren zouden goed moeten letten op de geuite angsten van hun medekatholieken in Oekraïne.
Lees ook: Cultuur onder Vuur lanceert nieuwe serie op YouTube: 'Uitgesproken actueel'
Lees ook: Natuurrecht en katholieke moraal rechtvaardigen de Russische inval in Oekraïne niet
Derde mysterie: Poetins zeer moderne kijk op religie
Het laatste mysterie in het interview met Tucker Carlson was de weigering van Poetin om over God te praten. Binnen het verhaal waarin hij de kampioen van God speelt, zou van hem verwacht mogen worden dat hij zijn christelijke geloof verkondigt.
Geloof ontbreekt
Tucker Carlson maakte zo'n vermelding gemakkelijk door een slappe vraag te stellen: "U bent een christelijk leider volgens uw eigen beschrijving. Welk effect heeft dat op u?" Poetins antwoord was om elke persoonlijke verwijzing naar geloof of specifieke overtuiging te vermijden. Orthodoxie wordt alleen genoemd als een nationalistisch label waarmee het Russische volk wordt geïdentificeerd.
Poetin hangt het linkse beeld van religie aan
Poetins visie op religie in het interview was een liberale van religieuze onverschilligheid. Toen hij zei dat Rusland "naties absorbeerde" die de islam, het boeddhisme en het jodendom beleden, zei hij niets over het katholieke geloof. Poetin beweerde echter op oecumenische wijze de gelijkheid van alle religies door te zeggen: "de belangrijkste beweringen, belangrijkste waarden zijn zeer vergelijkbaar, om niet te zeggen hetzelfde, in alle wereldreligies die ik zojuist heb genoemd."
'Je hoeft niet naar de kerk om gelovig te zijn'
Ook zijn verwijzingen naar goddelijke aanbidding waren niet diepzinnig. Hij zei dat religie "niet gaat over uiterlijke manifestaties, het gaat niet over elke dag naar de kerk gaan of met je hoofd op de grond slaan. Het zit in het hart." Voor hem ging het veel meer om het duistere genie van Dostojevski (naar wie hij verwees) dan om de sublieme werken van de heilige Johannes Chrysostomus (347-407), de katholieke auteur van de oosterse liturgie die overal door de Orthodoxie wordt gebruikt.
Lees ook: Waarom houdt links van religie zonder consequenties?
Gods rol in de geschiedenis
Tucker Carlson gaf de Russische leider nog een kans om zijn geloof te manifesteren door hem te vragen of hij het bovennatuurlijke of God zag in wat er vandaag in de wereld gebeurt. Herkende hij "krachten die niet menselijk zijn" aan het werk? Verre van Constantijns visie van overwinning door het kruis van Christus vóór de Slag om de Milviaanse brug (312), was Vladimir Poetins antwoord aan Carlson een verpletterend teleurstellend "nee".
Poetins kijk op de geschiedenis is Nietzscheaans
Zijn visie op de geschiedenis werd niet gedreven door God maar door materialistische macht - een perspectief met zowel marxistische als Nietzscheaanse trekjes. "Mijn mening is dat de ontwikkeling van de wereldgemeenschap in overeenstemming is met de inherente wetten, en die wetten zijn wat ze zijn. Het is altijd zo geweest in de geschiedenis van de mensheid. Sommige naties en landen kwamen op, werden sterker en talrijker, en verlieten vervolgens het internationale toneel, waarbij ze de status verloren die ze gewend waren."
Van van het Romeinse Rijk
Volgens Poetin was de val van het Romeinse Rijk te wijten aan de groeiende economische macht en ontwikkeling van de barbaren - een marxistisch perspectief. Er wordt geen melding gemaakt van de triomf van het christendom als een belangrijke factor in de opkomst van het Westen.
Lees ook: Sint-Willibrord bracht geloof en beschaving naar Nederland
Geen verduidelijkend interview
Het interview met Poetin was dus gehuld in mysterie en verduidelijkte niets. Het interview leek ontworpen om hartstochtelijke debatten te openen over de details van gebeurtenissen in het verleden, die geen van beide partijen zal overtuigen. Er leek een verlangen te zijn om problemen niet op te lossen, maar om ze tot in het oneindige te vermenigvuldigen met wederzijdse beschuldigingen, waarvan sommige legitiem waren.
Veel ontbrak
Poetins weglatingen over de onnatuurlijkheid en misdaden van het communisme werpen twijfel op zijn verhaal, omdat het voor hem zo gemakkelijk zou zijn geweest om deze gesel van de mensheid, die zijn land zo verwoestte, te veroordelen. Poetins onvermelde Sovjetdoel om de katholieke kerk in Oekraïne uit te roeien zou katholieken wereldwijd ertoe moeten aanzetten om hun sympathie in te trekken.
Er zit geen toekomst in Poetins projecten
Poetins oppervlakkige opvattingen over de invloed van religie op de geschiedenis zouden ertoe moeten leiden dat we geen toekomst zien in zijn programma. We zien in zijn opvattingen een verdraaide mengelmoes van negentiende-eeuwse filosofen als Hegel, Nietzsche en Marx die ons hebben gebracht waar we nu zijn.
Onze Lieve Vrouw van Fatima
Niets in de ideeën en daden van Poetin is een voorbode van de verfrissende beweging van Gods genade die door de eeuwen heen volkeren heeft bekeerd en de geschiedenis heeft veranderd. Zijn revisionistische overpeinzingen hebben niets te maken met de boodschap van Onze Lieve Vrouw van Fatima die de bekering van Rusland beloofde.
Geen serieus gesprek, maar een talkshow
Totdat deze mysteries zijn opgelost, kan ik dit debat met dit valse verhaal niet aangaan. Het is geen serieus gesprek. Het is een talkshow.
Dit artikel verscheen eerder op tfp.org.
Laatst bijgewerkt: 16 februari 2024 14:43