In deze onzekere tijden moeten gevaarlijke werken als The Trump Revolution van Aleksandr Doegin worden gelezen en serieus worden genomen.
Waarom Aleksandr Doegin de Trump-revolutie prijst
Soms kan een onwaarschijnlijk boek verrassende inzichten geven over wat er in de wereld gebeurt. Een van die boeken is The Trump Revolution: A New Order of Great Powers van Aleksandr Doegin. Het korte werk van 114 pagina's verklaart de huidige gebeurtenissen vanuit een Russisch perspectief.
Wie is Aleksandr Doegin?
De verrassing komt van de excentrieke Russische auteur. Aleksandr Doegin is een vreemde figuur. Hij wordt het brein van de Russische president Vladimir Poetin genoemd, ideoloog en nog veel meer. De Russische leider gebruikt hem echter zoals hij dat wil. Hij heeft geen officiële functie in de Russische regering. Hij is een soort Steven Bannon-figuur die vanuit de schaduw invloed uitoefent. Niets in het boek is dus zeker. Men kan niet beweren dat dit boek het officiële programma is van Poetin of president Trump, maar men kan ook niet zeggen dat het dat niet is.
Verrassend helder
Het is een intrigerend boek dat uitlegt wat deze Russische nationalist en sommige elementen in het Westen denken. Bovendien is het duidelijk opgebouwd. Dat is verrassend, want Doegins geschriften zijn doorgaans frustrerend om te lezen omdat hij voortdurend verwijst naar esoterische ideeën en filosofen als Heidegger. Dit korte werk, dat in The Wall Street Journal wordt genoemd, is echter een verzameling artikelen en interviews die een duidelijk politiek perspectief bieden zonder filosofische ballast.
Een komende revolutie
Doegin denkt groots. Hij gelooft in een komende revolutie die de geopolitieke configuratie van de postmoderne naoorlogse wereld, gebaseerd op Amerikaanse hegemonie, zal veranderen. Hij ziet parallellen tussen de regering-Trump en het regime van Poetin. Beiden willen de globalistische wereldorde veranderen, maar ze stellen verschillende manieren voor om dat te doen. Volgens Doegin moet de wereld overgaan naar een multipolaire orde die bestaat uit “beschavingsstaten”. Deze superstaten met een sterke identiteit en waarden zullen constellaties van naties en staten aantrekken die “een gemeenschappelijk beschavingsparadigma delen”.
Lees ook: George Soros en Alexander Doegin: twee kanten van dezelfde medaille?
Het Westen als doelwit
Om deze reconfiguratie te realiseren, moeten Amerika en het Westen worden onttroond van hun bevoorrechte positie als belangrijkste en dominante pool van de wereldmacht. Het tijdperk van de westerse hegemonie moet ten einde komen. Elke pool in deze nieuwe multipolaire wereld moet zich ontwikkelen zoals hij dat wil. Daarom roept Doegin de niet-westerse wereld op om “zich te verzetten tegen het Westen in zijn culturele waarden, economische mechanismen, technologische oplossingen, politieke instellingen en protocollen, informatiesystemen, esthetische voorkeuren en ethische criteria”.
Beschavingsstrijd tegen het Westen
De breuk moet radicaal en ingrijpend zijn. Het Westen zal misschien blijven bestaan, maar in verzwakte vorm, en het mag zijn waarden niet opleggen aan andere naties op een manier die doet denken aan een leider en volgelingen, een meester en slaven. Deze visie van Doegin roept op tot een beschavingsstrijd tegen het onderdrukkende Westen. Het is echter het beste als het Westen (via nationalistische leiders) zelf bijdraagt aan zijn eigen onttroning.
Ontkoppeling
Het middel om deze breuk te bewerkstelligen is wat Doegin “ontkoppeling” noemt. Alle naties moeten worden ontkoppeld. Ontkoppeling vereist het verbreken van alle westerse banden op alle gebieden. Doegin schrijft: “Ontkoppeling betekent niet simpelweg het verslechteren of verbreken van betrekkingen; het gaat veel dieper. Het houdt een herwaardering in van fundamentele beschavingskaders die het Westen lange tijd als model hebben gepositioneerd.”
Lees ook: Een poging om Aleksandr Doegin uit te leggen
Sancties tegen Rusland hebben positief effect
In die zin is Doegin van mening dat het Westen Rusland een dienst heeft bewezen door vanwege de oorlog in Oekraïne strenge sancties op te leggen, omdat dit Rusland dwingt tot “ontkoppeling” en terugkeer naar “volledige geopolitieke soevereiniteit”. Op dezelfde manier zou men kunnen zeggen dat de invoering van universele invoerheffingen door president Trump een ontkoppelend effect heeft, doordat deze de commerciële banden die de globalistische orde bijeenhouden, verzwakt en ontmantelt. Ze hebben de wereldmarkten met onzekerheid overspoeld en bevriende landen van Amerika vervreemd.
Westen moet zich terugtrekken
Zelfs westerse landen moeten zich loskoppelen van andere westerse staten door zich terug te trekken binnen hun grenzen. Deze nationalistische houding zou alle landen vrij maken om de strijd aan te gaan tegen immigratiestromen, identiteitsverlies en de-soevereinisering.
Verwerping van de woke-wereld
Een ander onderdeel van de multipolaire orde van Doegin , dat ook tot uiting komt in de regering-Trump, is een afwijzing van het radicale liberalisme zoals dat tot uiting komt in woke-gedachtegoed, transgenderisme, posthumanisme en eco-alarmisme. Dit standpunt is zeer aantrekkelijk voor een publiek dat genoeg heeft van woke-aanvallen op de samenleving en het gezond verstand. Westerse conservatieven verzetten zich inderdaad al lang tegen deze tendensen. Deze radicale liberale programma's zijn wereldwijd in het defensief gedrongen.
'Islamitische traditionele waarden'
In plaats daarvan pleit het plan van Doegin voor de invoering van “traditionele waarden”, waaronder vage begrippen als religie, sport, familie, moraliteit en andere waarden die kenmerkend zijn voor elke beschaving, of die nu communistisch-Chinees, islamitisch, hindoeïstisch of christelijk is.
Alles is beperkt tot de natie
Deze houding verklaart het “America First”-beleid van Trump en het “Russia First”-standpunt van Poetin. Elke pool, met zijn traditionele waarden, heeft geen andere missie dan het bevorderen van zijn eigen welvaart en ontwikkeling. Binnen dit “illiberale” kader bestaat geen notie van internationalisme met zijn retoriek over “universele menselijke waarden of rechten”. Alles is nationalistisch en invloed blijft beperkt tot de zone van een bepaalde natie.
Verzet binnen Rusland
Het meest interessante deel van het boek/plan van Doegin is misschien wel de erkenning dat niet alles goed gaat in de door hem voorgestelde nieuwe multipolaire orde. Verrassend genoeg is de Russische bevolking terughoudend om deze orde te aanvaarden. Doegin zegt dat Amerika veel meer achter het plan staat dan Rusland.
Lees ook: Linkse indoctrinatie bij Engels: 'Ga je mee protesteren tegen racisme?'
Amerikanen zijn 'doeginistischer' dan de Russen
Doegin klaagt dan ook dat, hoewel Rusland eerder met dit plan is begonnen, “president Trump veel succesvoller is”. Hij schrijft: “We zijn nu een tijdperk ingegaan van interactie met een snel evoluerend conservatief-revolutionair Amerika. De snelheid van de veranderingen die zich vandaag de dag in de Verenigde Staten voltrekken, vormt een uitdaging voor ons.”
Heel het Westen weg
Dugin maakt duidelijk dat het doel van deze “nieuwe orde van grootmachten” de ontmanteling van de huidige wereldorde is. Hij begaat echter de fout om de fouten van het liberalisme gelijk te stellen aan het westerse gedachtegoed, dat gebaseerd is op christelijke principes. Zijn oorlog tegen het Westen is niet alleen gericht tegen de liberale waarden die als een kankergezwel aan het Westen kleven. Hij wil ook de goede structuren, kaders en grondbeginselen die de wereld in stand houden, vernietigen.
'Nog meer een revolutie dan in 1917'
Hij introduceert een onbekend, verborgen kader dat gebaseerd is op zijn esoterische filosofieën. Deze vreemde ideeën werken de christelijke orde tegen. Dugin aarzelt niet om deze verandering te classificeren als “een monumentale revolutie – misschien zelfs belangrijker dan 1991, of zelfs 1917 in ons land [Rusland]. ‘Dit is een complete paradigmaverschuiving. Min wordt plus, zwart wordt wit.’”
Een raadselachtig boek
Zo eindigt het raadselachtige boek van Aleksandr Doegin. Het presenteert verontrustende ideeën die in de postliberale wereld de ronde doen en aan populariteit winnen. Sommige gebeurtenissen passen in zijn theorieën, andere niet. Zijn ideeën zijn uniek omdat ze een zelden gezien verband leggen tussen Poetin, de nationalistische rechtervleugel die wereldwijd aan terrein wint, en president Trump. Te midden van de politieke en economische chaos die overal heerst, suggereert zijn verklaring dat deze wanorde deel uitmaakt van een gewenste ontkoppeling.
Geen herstel, maar vernietiging van de orde
Net als veel postliberale auteurs heeft Doegin veel verdienste met zijn kritiek op het liberalisme, maar biedt hij geen geldig alternatief. Zijn verlangen om het Amerikaanse en westerse leiderschap omver te werpen door de totstandkoming van een multipolaire wereld zal niet leiden tot een broodnodige christelijke orde, maar tot nog meer chaos en ondergang. In deze onzekere tijden moeten gevaarlijke werken als The Trump Revolution worden gelezen en serieus worden genomen.
Dit artikel verscheen eerder op tfp.org.
Laatst bijgewerkt: 16 juni 2025 13:40