Pensioenspaarders vangen vaak bot bij de rechter.
Reiswerk-zaak: rechter bevestigt flinke pensioendaling als "rechtmatig"
Een pensioenverlaging na overgang naar een ander pensioenfonds is rechtmatig. Dat oordeelt het Gerechtshof Amsterdam in een zaak die aangespannen is door duizenden (ex-)medewerkers.
Tot wel 18 procent minder pensioen
De zaak begon in 2021, toen pensioenfonds Reiswerk failliet dreigde te gaan. Daarom werd besloten tot een collectieve waardeoverdracht naar pensioenfonds PGB. Eén voorwaarde was een evenwichtige verdeling van de aanspraken. Dat hield een korting in op de pensioenuitkering: 9 procent voor de zestigplussers en tot wel 18,2 procent voor de deelnemers onder de zestig. Dat pikten veel deelnemers niet. Ze stapten met de advocaten Hans van Meerten en Hans van Pruissen naar de kantonrechter. Die oordeelde in 2023 dat de verlaging niet onrechtmatig was. Dat vonnis bekrachtigt het Gerechtshof nu in hoger beroep.
"Een inbreuk op het eigendomsrecht"
“Die overgang rammelt aan alle kanten,” stelt Hans van Pruissen. “Ze voldoen niet aan de voorwaarden die de wet stelt aan een overgang naar een ander pensioenfonds. Dus die korting waarvan zij zeggen dat die legaal is, dat is wat ons betreft illegaal.” De schade is niet alleen financieel, ook moreel. “Wij zien dit als een inbreuk op het eigendomsrecht,” aldus Van Pruissen. “Dat wordt nu door de rechter terzijde geschoven. Maar Europees recht zegt daar hele andere dingen over.”
Hans van Meerten
Het Gerechtshof stelt dat het Europees eigendomsrecht niet van toepassing is in deze zaak. Echter het Europees Hof denkt daar mogelijk anders over. Advocaat Van Meerten, die ook hoogleraar Europees pensioenrecht is, gaf eerder aan dat Straatsburg geneigd is het pensioen onder het Europees eigendomsrecht te scharen. Het Europees Hof heeft meer oog voor het recht van deelnemers op een reële pensioenverwachting. Dat kan eigenlijk niet anders. Hoe kun je anders als vijftiger een hypotheek afsluiten op basis van een pensioenverwachting die veel lager kan uitvallen? Dit probleem speelt overigens evenzeer in de affaire van de foutieve uniforme pensioenoverzichten.
Lees ook: Pensioenoverzicht blijkt waardeloos: ABP geeft man duizenden euro’s minder dan beloofd
Bij klimaat durft rechter wel Staat tot de orde te roepen
Het vonnis in de Reiswerk-zaak is de zoveelste uitspraak van de rechter in het nadeel van de pensioendeelnemer. Uitzonderingen daargelaten, leggen rechters de wet consistent uit in het voordeel van de fondsen en de Staat. Dat staat in schril contrast met de toepassing van klimaatwetten en -verdragen, waarbij rechters niet schromen om vonnis te vellen die bedrijven en de Staat dwingen tot ingrijpende beleidswijzigingen.
Verplichtstelling moet verdwijnen
De Reiswerk-zaak had overigens eenvoudig voorkomen kunnen worden, als bij de overgang aan deelnemers de keuze was gegeven om niet mee te gaan. Deze vrijheid past bij het eigendomskarakter van pensioenen. Maar helaas geldt in Nederland de verplichtstelling. De afschaffing daarvan zou een eerste stap naar herstel van het pensioenstelsel zijn.
Ontdek hoe uw pensioen verkwanseld wordt. Bestel gratis het nieuwe boek Pensioen in de uitverkoop!
Laatst bijgewerkt: 3 september 2025 10:50
