Door een foutief overzicht nam de benadeelde ontslag en ging vervroegd met pensioen, waarop de uitkering met tienduizenden euro’s werd gekort. De rechter kende een vergoeding toe van 120.643,25 euro. Afbeelding gegenereerd en/of bewerkt met AI.
Fout in uw uniform pensioenoverzicht? De rechter kan u gelijk geven
Twee vonnissen uit de rechtspraak laten zien: wie misleid is door een foutief pensioenoverzicht staat niet machteloos. De rechter kan de balans herstellen. Dat tonen deze spraakmakende zaken onomwonden.
Rechter stelt pensioengedupeerden in gelijk
De Rechtbank Rotterdam oordeelde in 2010 dat een deelnemer mocht vertrouwen op jarenlang herhaalde pensioenoverzichten, ook al stond erop dat aan het overzicht geen rechten konden worden ontleend (ECLI:NL:RBROT:2010:BO6473). De deelnemer had alle juiste gegevens aangeleverd en kon de fout niet kennen; de zorgplicht van de uitvoerder woog zwaarder dan de disclaimer. Het fonds moest de hogere aanspraak honoreren. In 2014 kwam daar een tweede, sprekend voorbeeld bij (ECLI:NL:RBAMS:2014:8771): de Rechtbank Amsterdam stelde vast dat pensioenfonds PME een deelnemer “grovelijk” had misleid met een brief met concrete bedragen, waarna hij onomkeerbare keuzes maakte – de benadeelde nam ontslag en ging vervroegd met pensioen, waarop de uitkering met tienduizenden euro’s werd gekort. De rechter verklaarde PME aansprakelijk en droeg op de deelnemer te plaatsen in de positie alsof de toegezegde bedragen klopten.
29% van pensioenoverzichten foutief
Het probleem is niet marginaal. De Autoriteit Financiële Markten vond in 2009 dat 29% van de onderzochte Universele Pensioenoverzichten (UPO) foutief zijn, aldus Pensioen Magazine – een getal dat iedere pensioendeelnemer zou moeten alarmeren. Dezelfde analyse wijst op complexe overgangsregelingen als oorzaak, iets wat ook De Nederlandsche Bank in onderzoeken terugzag. Echter, zonder openheid over de berekening van de hoogte van het pensioen blijft het gissen naar de werkelijke toedracht. Sinds 2015 verplicht artikel 48 Pensioenwet pensioenuitvoerders bovendien tot correcte, duidelijke, evenwichtige én tijdige informatie – een norm die door onjuiste overzichten per definitie in het geding komt. En zolang de UPO’s incorrect of ontransparant blijven, kalft het vertrouwen in het pensioenstelsel verder af.
Lees ook: Pensioenoverzicht blijkt waardeloos: ABP geeft man duizenden euro’s minder dan beloofd
Disclaimer is geen vrijbrief voor onrecht
Rechters kijken onder meer naar kenbaarheid (kon de deelnemer redelijkerwijs op de hoogte zijn van de incorrectheid van de verstrekte informatie), de deskundigheid van de betrokkene(n), het gebruik en de reikwijdte van disclaimers, de herhaling of duur van de foutieve informatieverstrekking en of de deelnemer door de onjuiste informatie beslissingen nam die tot nadeel leidden. Zo veegde de Rechtbank Rotterdam de UPO-disclaimer van tafel vanwege jarenlange bevestiging van dezelfde (onjuiste) bedragen bij correcte aanlevering van gegevens door de deelnemer. En in de zaak tegen PME verklaarde de Rechtbank Amsterdam het voorbehoud voor fouten ongeldig en dat het fonds veel te laat corrigeerde, terwijl de deelnemer al onomkeerbare stappen had gezet. Zo wordt duidelijk: een juridische standaardzin, “aan dit overzicht kunnen geen rechten worden ontleend,” is geen vrijbrief voor onrecht.
Pensioenfondsen weigeren overzicht te verstrekken
Eerder beschreef Cultuur onder Vuur hoe een deelnemer van pensioenfonds ABP na pensionering fors minder uitgekeerd kreeg dan jarenlang zwart-op-wit was voorgesteld en hoe rechters het UPO recentelijk ‘niet bindend’ noemden – met alle onzekerheid van dien. Hierop werd de achterban opgeroepen een rechtsgeldig pensioenoverzicht aan te vragen, met aanvullende, controleerbare berekeningen en een bevestiging van juistheid – een verzoek dat de pensioenfondsen wettelijk verplicht zijn te honoreren. Duizenden Nederlanders gaven gehoor aan de oproep. Pensioenfondsen weigerden stelselmatig het overzicht te verstrekken – soms met vrijwel identieke standaardantwoorden. Dit alles past in het patroon: veel UPO’s kloppen niet, fondsen weigeren verantwoordelijkheid te nemen en de deelnemer draagt de schade. De uitspraken uit 2010 en 2014 bewijzen echter dat rechters deelnemers kúnnen beschermen wanneer pensioenfondsen hun deelnemers misleiden.
Roep de pensioenroof een halt toe!
(Artikel gaat verder onder deze oproep) Cultuur onder Vuur zet zich met man en macht in voor het behoud van uw pensioen. Maar dat kan alleen met uw hulp, want wij zijn geheel onafhankelijk en ontvangen geen cent subsidie. Klik daarom hier en steun Cultuur onder Vuur met een donatie. Door te steunen, roept u de linkse pensioenroof een halt toe!
UPO-chaos ondermijnt privé-eigendom
Een pensioen is uitgesteld loon – privé-eigendom dat kenbaar en toetsbaar moet zijn. Wie jaar in jaar uit op officiële overzichten vertrouwt, mag niet worden afgescheept met “het was maar een verwachting.” De Rotterdamse zaak onderstreept dat de herhaalde, persoonlijke communicatie zwaar weegt. En de Amsterdamse zaak toont dat een pensioenoverzicht deelnemers daadwerkelijk op het verkeerde been kan zetten en dus juridische gevolgen heeft voor het fonds. In beide gevallen weegt de zorgplicht zwaarder dan het gemak van een disclaimer – het betreft elementaire rechtszekerheid.
Dwing een helder overzicht af
Vakliteratuur adviseert dat uitvoerders op eerste verzoek een transparante, individuele berekening aanleveren. Ook het kabinet verwees in 2019/2020 naar maatregelen die deelnemers beter moeten beschermen en administraties moeten opschonen. Het gaat om meer dan cosmetische communicatie: correct, duidelijk, evenwichtig en tijdig is een wettelijke vereiste, geen vrijblijvende suggestie. Waar fondsen weigeren, vergroot dat de kans dat een rechter kritischer kijkt naar hun zorgplicht. De Amsterdamse zaak laat zien wat er mis kan gaan zonder proactief ingrijpen en correctie. De boodschap aan deelnemers: leg verzoeken schriftelijk vast, vraag expliciet om berekening en bevestiging en bewaar alle correspondentie.
Verzeker uw recht op een eerlijk pensioen
De gedachte dat ‘de rechter toch altijd de fondsen gelijk geeft’ klopt simpelweg niet. Hoewel bij hoge uitzondering, zo bevestigt ook pensioenadvocaat Hans van Meerten, kan de rechter ingrijpen waar communicatie persoonlijk, specifiek en misleidend was of foutieve opgaven jarenlang zijn herhaald, disclaimers ten spijt. Dat leverde de gedupeerde in de PME-zaak zelfs een concrete vergoeding op van 120.643,25 euro netto, vermeerderd met eventuele belasting voor rekening van de pensioenverstrekker (ECLI:NL:RBAMS:2014:8770). Tegelijk blijft het systeem kwetsbaar zolang zo veel UPO’s onjuist blijken – en blijft Cultuur onder Vuur zich inzetten voor de bescherming van Nederlandse pensioenen: klik daarom hier, vraag vandaag nog uw pensioenoverzicht op, documenteer alles en laat desnoods de rechter oordelen.
Laatst bijgewerkt: 13 augustus 2025 10:42