De Europese Unie wil een digitale euro uitgeven, een gecentraliseerde bankrekening die EU-bureaucraten in staat stelt inzage te krijgen – en erger – in waar u uw geld aan uitgeeft.
De komende digitale euro: 5 redenen tot zorgen
‘Een ongevraagde oplossing voor een niet-bestaand probleem.’ Dat is de meest onschuldige duiding van het plan van de Europese Centrale Bank (ECB) om een digitale munt uit te brengen: de digitale euro. Hoewel de Europese Unie niets dan lof heeft voor deze innovatie, waarschuwen economen juist voor de potentiële nadelen.
In het kort: de digitale euro
De digitale euro is een digitale versie van contant geld. Maar in tegenstelling tot giraal geld – het gebruik van geld via de bank – komt deze digitale munt rechtstreeks van de ‘maker’ van de Euro, de ECB. Deze digitale valuta is echter niet gebaseerd op fysieke munten of biljetten. In de praktijk zal het waarschijnlijk neerkomen op een betalingsaccount bij de ECB, toegankelijk via een pas of app. Volgens De Nederlandsche Bank (DNB) tracht de digitale euro “de positieve eigenschappen van contant geld het digitale tijdperk binnen te loodsen”. In het voorstel van de ECB is de reikwijdte van de digitale euro (nu nog) beperkt. Het gaat om kleinere bedragen, en het is dus niet ontworpen voor het stallen van kapitaal. Het is dan ook niet mogelijk om rente te ontvangen op de digitale munt. Dit is mede bedoeld om bestaande banken in stand te houden.
Lees ook: Eurocraten erkennen: groeiplan voor EU-economie is mislukking
Digitale euro: “het beste van twee werelden”
De digitale euro belooft “het beste van twee werelden” als het gaat om giraal- en contant geld, vertelt econoom Mathijs Bouman in een uitzending van Nieuwsuur. Aan de ene kant heeft de digitale munt de staatsgarantie voor de waarde – net als contant geld, maar heeft het tegelijkertijd het betalingsgemak van de pinpas. Er is nog veel onduidelijkheid over de digitale euro, en hoe het er praktisch uit gaat zien. Volgens Teunis Brosens, hoofdeconoom Digitale Zaken, is het “vrijwel zeker” dat de digitale munt wel wordt ingevoerd, maar “er zijn nog heel veel open vragen”. Voor de invoering moeten zowel Europese Raad als het Europees Parlement (waar dus 6 juni voor gestemd wordt) akkoord gaan. De ECB is al begonnen met de voorbereiding op de komst van de digitale euro. Zij bepalen uiteindelijk “of en wanneer de digitale euro er komt”, aldus Brosens. Het is belangrijk om op te merken dat unanimiteit hiervoor niet vereist is. Als EU-lidstaten protest aantekenen kan de digitale euro hun opgedrongen worden als genoeg andere lidstaten er wél mee instemmen.
Ongevraagde oplossing voor niet-bestaand probleem
Waarom wil de ECB een digitale munt uitbrengen? Welk probleem lost dit op? Volgens het voorstel van de EU is een van de redenen voor de digitale euro om een alternatief te bieden voor een grootschalige girale storing of cyberaanval. De digitale euro, die rechtstreeks gekoppeld is aan de machtige ECB, zou een veilige back-up zijn voor burgers. Maar dit bestaat allang: contant geld. Ook beweert de EU dat de digitale euro innovatie bevordert, maar dit gebeurt al bijvoorbeeld in de ontwikkeling van Bitcoin en andere cryptovaluta. Maar aangezien dit in de EU geen wettelijk betaalmiddel is, en de digitale euro wel, ondermijnt de invoer van een dergelijke digitale munt juist dit soort monetaire innovatie. Er zijn maar weinig mensen die warm worden van dit kunstmatige betaalmiddel. Toch gaat het gezegde ‘baadt het niet, dan schaadt het niet’ hier allerminst op. Hier volgen namelijk vijf redenen tot zorg voor de komst van de digitale euro:
1. De digitale euro dreigt contant geld te vervangen
De ECB is niet de eerste die een digitale munt wil implementeren. Ze kijken onder andere de kunst af van de Chinese overheid. De communistische regering is echter minder verlegen dan onze EU-bureaucraten: de digitale Yuan is onder andere bedoeld om contant geld te vervangen. De SGP heeft hier zijn zorgen al over uitgesproken tijdens het commissiedebat. Biljetten en munten zijn voor de Chinese regering namelijk een sta-in-de-weg voor de totalitaire controlestaat die zij nastreven. Uiteraard beweren de EU-leiders dat contante betalingen altijd mogelijk zullen blijven, maar aangezien de digitale euro als een perfect vervangmodel voor munten en biljetten wordt gepresenteerd, zijn de zorgen van de SGP en andere EU-kritische partijen meer dan terecht.
2. Nog meer macht voor de Europese Unie
Wie niet tevreden is over zijn bank, kan van koers wijzigen en een rekening openen bij een andere bank. Bij de digitale euro is dit niet mogelijk, aangezien er maar één uitgever is van de digitale munt, de ECB. In het gunstigste geval gaat het bij de digitale euro om een pasje waar je geld op kunt zetten om mee te betalen. Dit is te vergelijken met een anonieme OV-chipkaart; je zet er geld op om mee te reizen, maar het is niet persoon-gekoppeld. Iedereen kan ermee reizen. Maar volgens Jelena Postuma, econoom, wijst alles in het EU-voorstel erop dat de ECB meer een account-achtig systeem in gedachten heeft, wat dus wél gekoppeld is aan persoonsgegevens. FvD-Kamerlid Pepijn van Houwelingen waarschuwt dat de invoering van de digitale euro, gekoppeld aan een Europees id-account “Europese technocraten potentieel de macht [geeft] om te bepalen hoe wij onze euro’s mogen uitgeven.”
3. Ernstige schending van uw privacy
In een uitzending van Blckbx wijst Postuma erop dat met een dergelijk systeem de privacy niet te waarborgen is. Dankzij de digitale Yuan weet de Chinese overheid van iedere gebruiker precies wat ze kopen, waar ze dat doen, wanneer ze dat doen, en – met behulp van kunstmatige intelligentie – wat ze in de toekomst zullen kopen. Met de invoer van de digitale euro krijgen EU-bureaucraten dezelfde inzage in uw consumptiegedrag. De totalitaire implicaties van zulke diepgaande, gecentraliseerde kennis van alledaagse burgers zijn moeilijk te overschatten. Contant geld is hier totaal het tegenovergestelde van. Niemand heeft zicht op waar de biljetten en euro’s aan worden uitgegeven.
Lees ook: Klimaatdictatuur gaat stap verder: stroom gaat uit als u ‘te veel’ verbruikt
4. ECB krijgt macht om u te ‘beschermen’
Het schenden van uw privacy is één ding, het beïnvloeden van uw betaalgedrag is nog een stap verder. Wat als u in de ogen van de EU wel erg veel vlees eet? De ECB kan u ‘bijsturen’ door dit soort transacties te blokkeren. Het is immers beter voor het milieu als we minder vlees eten, aldus Brussel: ‘we helpen u graag meer milieubewust te leven.’ Bent u hierin hardleers of heeft u flinke kritiek op de overheid? Wat houdt het ECB tegen om uw rekening (tijdelijk) te blokkeren? In China gebeurt dit al. Zelfs als de EU ervoor kiest om de geldstromen niet meteen op deze manier te beïnvloeden, is de infrastructuur die daarvoor nodig is al gecreëerd bij de invoer van de digitale euro. Stel dat Brussel bepaalt dat er een ‘klimaatnoodgeval’ is, dan kunnen EU-bureaucraten bij een ieder van ons – zichzelf uitgezonderd, uiteraard – een CO2-taks invoeren. Heeft u dit jaar een vliegvakantie gehad? Dan kunt u een tijdje geen vlees meer kopen of benzine tanken.
5. EU heeft lak aan Euro-beloftes
De EU belooft in het voorstel dat de ECB betalingen niet zal beïnvloeden en de privacy van burgers zoveel mogelijk zal respecteren. Maar Van Houwelingen wijst erop dat diezelfde EU ook ooit beloofd heeft om nooit staatsteun te verlenen, wat wel gebeurd is bij landen als Griekenland, om nog maar te zwijgen over de 2% inflatienorm van de ECB die fors is overschreden. Zoals voormalig VVD-leider Frits Bolkestein ooit heeft gezegd: “de geschiedenis van de euro is de geschiedenis van gebroken beloftes”. De scepsis richting de EU-bureaucraten is dus legitiem, zeker omdat er geen duidelijk aanwijsbaar probleem is waar dit kunstmatige betaalmiddel een oplossing voor is.
Laatst bijgewerkt: 23 mei 2024 11:40
