Klaas Knot van DNB in gesprek met journalist Cees Grimbergen. De invoering van het nieuwe pensioenstelsel gaat "op de tast", aldus Knot. Bron afbeelding: NPO.
Uitgesteld loon of gestolen toekomst? Nieuw stelsel bedreigt het pensioen van miljoen Nederlanders
De invoering van de nieuwe Pensioenwet zet de belangen van miljoenen Nederlanders op het spel. Cees Grimbergen (Omroep MAX) neemt in De Pensioenmiljardenroof een kijkje achter de schermen van de transitie. Dat stemt niet bepaald hoopvol.
1,6 miljard manuren
Het nieuwe pensioenstelsel is een operatie zonder weerga. Wel 1,6 miljard manuren gaat het kosten, zo vertelt een consultant aan Grimbergen. Dat is 150 uur per pensioendeelnemer. Daar krijgen we dan ook iets voor terug: een oudedagsvoorziening die toekomstbestendig, persoonlijker en transparanter is. Dat is althans wat Grimbergen op pensioenconferenties hoort van toezichthouders, consultants en uitvoerders.
Ons kent ons in de pensioenwereld
Deze eensgezindheid is niet vreemd, want nogal wat personen dragen meerdere van deze petten. Grimbergen noemt het voorbeeld van Fieke van der Lecq, die als regeringscommissaris de pensioentransitie “aanjaagt” maar tegelijk als hoogleraar haar leerstoel laat betalen door uitvoerder APG. Cees Goudzwaard, één van de bedenkers van de Pensioenwet, laat zijn leerstoel financieren door stichting GAK, waarvan hij zelf bestuurslid is. Het vermogen van GAK komt van de sociale premies. Het is een “carrousel van banen” en bestuursfuncties, aldus Grimbergen.
Lees ook: Mag u met 75 jaar pas met pensioen? Wel als het aan deze advocaat ligt
Agnes Joseph
Onder actuarissen zijn er ondertussen bezorgde geluiden te horen. “Pensioenuitkeringen worden niet koopkrachtiger, niet begrijpelijker, niet persoonlijker. En daarbij zijn burgers in alle besluiten tot aanpassing van hun pensioenen buitenspel gezet.” Dat zegt actuaris Agnes Joseph, lid van de Tweede Kamer. “Terwijl de bestaanszekerheid hier van miljoenen mensen op het spel staat.”
'Deelnemer is uit beeld geraakt'
Vakgenoot Lieke Werner-Huibers stelt het even scherp. “De wetgeving is gebaseerd op in praktijk onbewezen theoretische modellen,” citeert Grimbergen haar. “We fabriceren op commando onuitlegbare generatieplaatjes van verwachtingswaarde. We weten allemaal dat dit komt door onrealistische aannames. En toch doen we het.” Daarbij zijn “het nut en de deelnemer uit beeld geraakt.”
Havenarbeiders lopen 1,5 miljard euro mis
Maar De Nederlandsche Bank ziet er toch op toe dat de pensioensector integer blijft? Resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst, maar geven wel zorgwekkende indicaties van tekortschietend toezicht. Grimbergen noemt als voorbeeld de Optas-zaak, waarbij havenarbeiders bij elkaar 1,5 miljard euro pensioen zijn misgelopen doordat de pensioenbeheerders dat liever uitgeven aan culturele projecten. Opeenvolgende fusies en statutenwijzigingen werden telkens goedgekeurd door de DNB. Elke stap was in het nadeel van de gepensioneerde havenarbeiders, waarvan één er stelt dat hij 500 euro per maand misloopt. Het is “diefstal”, zo concludeert oud-havenarbeider en advocaat Bert Voogt.
Lees ook: Pensioenroof: oude dag van havenarbeiders gaat naar "ecologisch verantwoorde architectuur"
'Als ik wil gokken met mijn pensioen ga ik wel naar het casino'
DNB-president Klaas Knot erkent tegenover Grimbergen dat DNB steken heeft laten vallen in de Optas-zaak, maar weigert excuses te maken. Dat belooft weinig goeds voor de pensioentransitie, waarbij Knot zonder blikken of blozen stelt dat we “op de tast onze weg in dit nieuwe proces moeten vinden.” Weet toezichthouder Knot wel waar hij mee bezig is? De pensioentransitie lijkt wel gokken. “En als ik wil gaan gokken, dan ga ik zelf wel naar het casino,” zegt de vrouw van een gedupeerde. “Daar heb ik Knot en consorten niet voor nodig.”
Rechterlijke macht werkt mee
Bij de rechterlijke macht vangen de gepensioneerden telkens bot. Saillant detail is dat de Optas-miljarden jarenlang beheerd werden door onder andere Carla Sieburgh, die tegelijk raadsheer van de Hoge Raad der Nederlanden was. Zij en andere bestuurders gebruikten het geld om de mecenas uit te hangen. Ondertussen wordt het pensioen van de havenarbeiders maar niet geïndexeerd. Voogt schat hij en zijn medegedupeerden 40 tot 50 procent in koopkracht achterlopen.
'Pensioen is uitgesteld loon'
“Wat de havenwerkers meemaakt, kan miljoenen Nederlanders overkomen,” aldus Grimbergen. “Pensioenfondsbesturen en rechters stellen: de buffers, de reserves, zijn niet van de premiebetalers en de gepensioneerden. Terwijl het hun uitgestelde loon is.” Uitgesteld loon – daarover spreken in de pensioenwereld is tegenwoordig als vloeken in de kerk.
Strijdbaarheid hoeven we niet te verwachten
Het is verfrissend om dat een publieke omroep de schijnwerper zet op de heimelijke pensioenroof. Maar strijdbaarheid hoeven we uit deze hoek niet te verwachten. Toen Cultuur onder Vuur in 2022 haar petitie tegen de EU-pensioenroof wilde adverteren onder alle MAX-leden, na een test met uiterst enthousiaste respons, weigerde de redactie om ideologische redenen. Met zulke dienstweigering gaan we de oorlog tegen de pensioenrovers nooit winnen.
Laatst bijgewerkt: 10 juli 2025 09:22