Koning Willem-Alexander bij de Troonrede van Prinsjesdag 2020. (Beeld: YouTube)
Prinsjesdag: kabinet werpt zich op als redder in zelfveroorzaakte nood
De klimaatagenda van Rutte IV heeft met zijn explosie van energieprijzen het land in grote problemen gebracht. In plaats van die agenda van tafel te vegen, grijpt het kabinet Prinsjesdag vooral aan om zich op te werpen als de redder in de nood: een nood die het zelf veroorzaakt heeft.
Toevloed aan staatsinkomsten
Zoals gewoonlijk zijn de kabinetsplannen al dagen voor de presentatie van de Miljoenennota ‘uitgelekt’. Daaruit blijkt een tegenstrijdigheid: terwijl de bevolking zich schrap zet voor dramatische energierekeningen, loopt de Staat binnen. Exploderende gasprijzen hebben immer een toevloed aan staatsinkomsten vanuit de Nederlandse gasproductie tot gevolg: zowel voor 2022 voor 2023 zo’n 10 miljard euro meer dan verwacht.
BTW-inkomsten naar boven bijgesteld
Dat is nog niet alles. Bij de productie van zowat alles komt energie kijken. Dus ook vrijwel alle prijzen stijgen. Daardoor komt er nóg meer belasting binnen. Werden de btw-inkomsten van 2023 op vorige Prinsjesdag nog ingeschat op 68 miljard euro, nu is de verwachting omhoog bijgesteld naar ruim 70 miljard euro. Tegelijk laten de toegenomen winsten van bedrijven vele miljarden euro’s winstbelasting naar de schatkist vloeien.
Kabinet blijft investeren in Klimaatfonds
Het kabinet kan zich dus iets veroorloven: het heeft dan ook genadiglijk 17 miljard uitgetrokken om de koopkracht te versterken. Je zou ook kunnen zeggen: om de bevolking iets terug te geven wat het eerder aan meer betaalde BTW en energiebelastingen heeft moeten ophoesten. Maar evengoed gaat het kabinet door honderden miljoenen te investeren in het Klimaatfonds: voor het stimuleren van de productie van ‘duurzame’ waterstof (145 miljoen euro), wind op zee (180 miljoen) en warmtenetten (200 miljoen). Het College van Rijksadviseurs adviseert intussen het kabinet de leveringszekerheid van energie maar tot "onhaalbaar concept" te verklaren.
‘Duurzame’ energie heeft achtervang nodig
De vooraanstaande Duitse econoom Hans-Werner Sinn legt uit waarom. In een recent interview wijst hij erop dat uitbreiding van ‘duurzame’ wind- en zonne-energie noodzakelijk een even grote uitbreiding van conventionele stroomopwekking met zich meebrengt, om de eenvoudige reden dat “als er geen wind waait of geen zon schijnt, wij toch stroom nodig hebben”. Voor die ‘achtervang’ aan stroom heb je dan gascentrales nodig, maar vanwege de sancties tegen Rusland levert dat land geen gas meer. Zo heeft Europa, dat onder invloed van de klimaatagenda alternatieve stroombronnen overboord heeft gezet, zichzelf schaakmat gezet.
Waterstof is peperduur
Wat waterstof betreft merkt Sinn op dat de kringloop van elektriciteit via waterstof terug naar elektriciteit tot gevolg heeft dat maar liefst driekwart van de opgewekte energie verloren gaat. Bovendien zijn de daarvoor benodigde installaties “extreem duur”. Voor wie aanvoert dat waterstof door het fijnmazige Nederlandse gasnet naar de consument gestuurd kan worden, heeft Sinn een ontnuchterende boodschap: “Waterstof vreet alle materialen aan die voor pijpleidingen gebruikt kunnen worden. Die leidingen moeten dus om de paar jaar worden vervangen.”
Kaag wil klimaatagenda doorzetten
Gezond verstand gebiedt dus onmiddellijke beëindiging van de klimaatagenda. Daar wil met name het D66-smaldeel in Rutte IV echter niet van weten. Minister van Financiën Sigrid Kaag wil de klimaatagenda zelfs met verdubbelde kracht doorzetten, zogenaamd omdat ze naar de “lange termijn” zou kijken. Blijkbaar hebben andere kabinetsleden haar toch financiële tegemoetkomingen afgedwongen, want Kaag liet in augustus nog weten dat de bevolking de thermostaat maar wat lager moest zetten, als die de gasrekening niet kon betalen. De gierende inflatie zal haar, notabene minister van Financiën, blijkbaar een zorg zijn.
Jetten: geen plan voor energiecrisis
Kaags collega-minister voor klimaat en energie, Rob Jetten, die zich als fractieleider van D66 graag liet fotograferen voor sluitende energiecentrales, legt nu de schuld voor de energieprijzen bij een “niet goed meer functionerende energiemarkt”. De Tweede Kamer die hem daarover aan de tand voelde, stelde onthutst vast dat deze minister in het geheel niet over enig plan leek te beschikken om de dreigende energiecrisis het hoofd te bieden. Bedenk dat D66 ook de drijvende kracht was achter het ‘gasverbod’, waartegen Cultuur onder Vuur succesvol actie heeft gevoerd.
Vanuit D66-perspectief prima
Prinsjesdag confronteert Nederland dus met een vreemde paradox: hoe desastreus het ‘groene’ klimaatsocialisme van D66 ook is, de Staat legt het voorlopig geen windeieren. Vanuit D66-perspectief lopen de zaken prima: het vermaledijde aardgas dat men de bevolking zo graag wilde ontzeggen, zodat die naar de warmtepomp gedreven wordt, belooft vanzelf onbetaalbaar te worden. Maar ook in andere opzichten snijdt het mes aan twee zijden: in termen van inkomsten, maar ook in termen van macht. Tegenover een verarmende bevolking met verschrompelend privé-eigendom komt immers een steeds machtiger wordende Staat te staan, die zich dan ook nog als haar redder kan opwerpen.
Laatst bijgewerkt: 19 september 2022 16:29