Bron afbeelding: Edwin.images / Wikimedia Commons
Hoe schuldbeleid een onvermijdelijke crash veroorzaakt
Het grote probleem met schulden is dat zij verslavend zijn. Als iemand er eenmaal aan begint, is het moeilijk te stoppen voordat hij insolvent is. Verslavingen maken plaats voor irrationele acties. Soms is de enige manier om te stoppen een botsing met iets hards.
Regeringen steken zich in schulden
Het schuldprobleem wordt exponentieel vergroot wanneer de verslaafde geen individu is, maar een regering. Het is zoveel makkelijker om andermans geld uit te geven en meer te lenen als het op is. Regeringen die proberen alles voor alle mensen te zijn, financieren al snel dure projecten die nooit lijken af te sterven of te eindigen. Terwijl regeringen de irrationele weg van de schuld afleggen, moeten ze ook wel ergens tegenaan botsen, zij het op een veel spectaculairdere manier.
Tekenen wijzen op grote schuldencrisis
Niemand praat graag over de mogelijkheid van deze crashes. In plaats daarvan is de verslaafde schuldenaar altijd geobsedeerd door het uitstellen van de dag des oordeels. Hoe hoger de schuld, des te wanhopiger worden de maatregelen om de zaak op de lange baan te schuiven. Amerika wordt dus geconfronteerd met een schuldencrisis die geen opties meer heeft. De feiten zijn duidelijk. Het is geen ingewikkeld scenario om op te stellen. Je hoeft geen complottheoreticus of alarmist te zijn om op de tekenen te wijzen. De crisis bestaat uit een convergentie van enorme schulden en irrationeel officieel beleid, die samen de snelheid en waarschijnlijkheid van een crash vergroten.
De moderne economie vernietigen
Het is niet gemakkelijk om een moderne economie te vernietigen, omdat het een complex, onderling verbonden systeem is met veel beveiligingen om crises op te vangen. Een robuuste economie kan omgaan met sommige schuldencrises waarbij grote hoeveelheden geld betrokken zijn. In Amerika is dat al tientallen jaren het geval. Financiële tovenaars doen hun best om de absurditeit van het leven boven je stand te beperken.
Vals gevoel van veiligheid in Amerika
Amerika wordt geholpen door het feit dat de rest van de wereld altijd zijn schuld wilde kopen (omdat het die als meer kredietwaardig zag), waardoor de natie kon leven met een vals gevoel van veiligheid. Zo kan het wereldwijde financiële systeem de normale tegenwind opvangen die de wereldeconomie verstoort. Echter, oplossingen lappen crises steeds vaker op met steeds meer schuld.
Orgie van tekorten
De in Turkije geboren Iraans-Amerikaanse econoom Nouriel Roubini meent dat de wereldeconomie afstevent op een perfecte storm van economische, financiële en schuldencrises die het hele systeem bedreigen. De oorzaak is een orgie van tekorten, lenen en hefboomwerking die zelfs de meest resistente systemen op de proef stelt. Externe factoren zoals oorlog en de pandemie voegen nog meer stress toe aan de reeds overbelaste structuren. De professor-emeritus van de New York University's Stern School of Business geeft geen data of doemvoorspellingen. Zijn beoordeling is een kalme opsomming van feiten die aangeven waar het mis is gegaan met de economie.
Lees ook: Instorting van cryptocurrency leert ons een lesje wat geld en rijkdom zijn
Bergen schulden
De belangrijkste onderdelen van zijn beoordeling zijn de twee hoofdcategorieën van schulden die in Amerika en de wereld exploderen. De eerste is particuliere schuld, gebaseerd op individuele verslaving aan schuldmechanismen die nu als normaal worden beschouwd. De Amerikaanse schuldenberg van 16,51 biljoen dollar omvat bijvoorbeeld hypotheken, creditcard schulden, autoleningen, studentenleningen en persoonlijke leningen. De persoonlijke schuld nadert overal het niveau van voor de coronacrisis.
Bedrijfsleven gaat ook gebukt
Een andere categorie particuliere schulden is die van het bedrijfsleven. Door het chaotische COVID-klimaat gaat een groot deel van het bedrijfsleven gebukt onder bankleningen, obligatieschuld en andere beleggingsinstrumenten. Het Amerikaanse aandeel in de wereldwijde niet-financiële schuld van 87,52 biljoen dollar bedraagt 23,7 biljoen dollar. De Amerikaanse financiële sector draagt ook aanzienlijke schulden van bancaire en niet-bancaire instellingen (18,9 biljoen dollar). Al deze wereldwijde particuliere schulden alleen al zouden een bron van zorg moeten zijn. Maar er is meer.
Enorme overheidsschuld en -schulden
De onstuimige onmatigheid van regeringen overal heeft de enorme hoeveelheid schuld in een enorme reeks publieke schuldinstrumenten dramatisch doen toenemen. Hiertoe behoort de nationale schuld van de VS van 31,3 biljoen dollar (en groeiend). Staats- en lokale obligaties en andere formele verplichtingen zijn ook hoog. Er zijn ook de impliciete niet-gefinancierde verplichtingen in pensioen- en gezondheidszorgregelingen die toenemen naarmate mensen ouder worden en de uitbetalingen verschuldigd zijn.
Dubbele schuldverhoudingen
Dr. Roubini presenteert onthutsende cijfers voor de twee schuldcategorieën. Hij meldt: "Wereldwijd is de totale particuliere en overheidsschuld als percentage van het BBP gestegen van 200% in 1999 tot 350% in 2021. De verhouding is nu 420% in alle geavanceerde economieën, en 330% in China. In de Verenigde Staten is het 420%, wat hoger is dan tijdens de Grote Depressie en na de Tweede Wereldoorlog."
Schulden zonder rendement
Deze schuld is gevaarlijk omdat het vaak niet gaat om kapitaalinvesteringen die de rijkdom juist vergroten. Veel persoonlijke leningen bestaan uit consumentenuitgaven die geen rendement opleveren. Bedrijfsschulden worden besteed aan vele snelle uitbreidingsprojecten die vaak geen significant rendement opleveren. De overheid investeert in nutteloze projecten en extravagante infrastructuurprojecten. Niets van dit alles helpt de economie. Alleen al deze enorme schuldratio's zouden een reden tot grote bezorgdheid zijn. Maar er is meer.
Roekeloos beleid leidt tot crisis
Deze crisis is niet van de ene op de andere dag ontstaan. Banken en overheid spanden samen om lenen gemakkelijk en schijnbaar zonder gevolgen te maken. Het roekeloze uitgavenbeleid bestaat al jaren en groeit, net als verslavingen, exponentieel. Dr. Roubini noemt de "democratisering van financiën" als een oorzaak van overmatig lenen. Huishoudens met lage inkomens investeerden plotseling in activa die ze zich niet konden veroorloven. Een ultraliberaal monetair en kredietbeleid met extreem lage rentevoeten stimuleerde tot kopen zonder rekening te houden met de toekomst.
Lees ook: BlackRock krijgt koekje van eigen deeg
Gratis geld
Het pompen van geld in de economie door jaren van kwantitatieve versoepeling (QE) maakte het probleem nog groter. De planning van de centrale banken creëerde ook "gratis geld" door de leenkosten dichtbij nul of zelfs een negatieve rente te houden. Er was zoveel geld in omloop dat sommige staatsobligaties negatieve rente vroegen van beleggers om hun geld veilig te parkeren in overheidsschuld (17 biljoen dollar in 2020).
De ondergang van de zombies
De vloedgolf van gemakkelijk krediet wereldwijd creëerde een klasse van schuldenaars die economen ‘’zombies’’ noemen. Alle soorten leners, van particulieren tot bedrijven en overheden, raakten verstrikt in zoveel schulden dat ze in een normale economie dood hadden moeten zijn. Maar zij werden als zombies gered door near-zero, negatieve rentes en andere reddingsoperaties die hen uit de financiële dood deden opstaan.
Druk opgevoerd
Nu de centrale banken de rente beginnen te verhogen om de inflatie te bestrijden, voelen de zombies de druk van het feit dat zij zich buiten het kunstmatige klimaat bevinden dat hen in staat stelde te gedijen. Ze worden getroffen door afnemende inkomsten, gedevalueerde activa en hogere financieringskosten wanneer ze hun leningen proberen af te lossen of door te rollen. Deze keer zou hun dood wel eens echt kunnen zijn. Zombieregeringen leren ook dat het tijdperk van gratis geld voorbij is. Binnenkort zal de schuldendienst een aanzienlijk deel van de begroting in beslag nemen.
Lees ook: Nieuwe documentaire waarschuwt voor digitale controlestaat
Grote verstoringen
Tot slot worden de economische problemen nog verergerd door allerlei verstoringen die de markten op hun grondvesten doen schudden. Veel daarvan vallen buiten de controle van financiële instellingen en betreffen politieke beslissingen, ecologische oplichterij en natuurrampen. Deze invloeden bestoken de markten met problemen die gezonde economieën op de proef zouden stellen.
Geopolitieke gevaren
Zo wordt de wereld, bovenop de onhandelbare schulden, geconfronteerd met de oorlog in Oekraïne, die de prijzen van grondstoffen, energie en graan sterk beïnvloedt. Europa en andere landen zijn op zoek naar andere bronnen van vitale voorraden. Het nul-COVID-beleid van het communistische China verstoort de bevoorradingsketens. ESG-investeringsbeleid en klimaatveranderingsregels bedreigen de stabiliteit van vitale industrieën zoals landbouw, olie en energie.
Dreigingen in het verschiet
Dr. Roubini somt vele "megadreigingen" op, waaronder cyberoorlog, nieuw protectionisme, de mogelijkheid van een kernoorlog, een invasie in Taiwan en "andere schokken op middellange termijn". Al deze factoren zetten een reeds wankelende wereldeconomie onder druk. Erger nog, ze dragen bij tot de terugkeer van stagflatie, een combinatie van hoge inflatie met stagnatie of zwakke groei, voor het laatst gezien in de jaren zeventig.
Lege gereedschapskist
Er zitten geen instrumenten meer in de gereedschapskist die tijdens de subprime hypotheekcrisis van 2008 en COVID-19 crisis werd gebruikt. Massale stimuleringswetten die nog meer geld in de economie pompen, zullen de inflatie alleen maar verergeren, niet de reële groei. Het "gratis geld" van de Amerikaanse centrale bank zal een vergelijkbaar effect hebben. Recente regeringsvoorstellen om deze programma's voort te zetten lijken de economie te vernietigen, niet te herstellen.
Perfecte storm
Dr. Roubini ziet niet dat regeringen de politieke wil hebben om te bezuinigen, tekorten te verminderen of belastingen te verhogen. Hij voorziet dus een harde landing "als de zeepbellen van de activa barsten, de schuldaflossingsratio's stijgen en de voor inflatie gecorrigeerde inkomens van huishoudens, bedrijven en regeringen dalen". Sommige trucs kunnen nog worden gebruikt om de schuldencrisis uit te stellen, maar er is geen manier om haar te vermijden. Te veel factoren stapelen zich op en zorgen voor de perfecte storm.
Dit artikel verscheen eerder op tfp.org
Laatst bijgewerkt: 15 februari 2023 12:45