Een jaar lockdowns: voorwaarden voor de wederopbouw van onze samenleving
Een jaar coronabeleid heeft tot gevolg dat economie en maatschappij opnieuw opgebouwd moeten worden. Maar is dat wel mogelijk? Zijn de factoren die de snelle wederopbouw na de oorlog mogelijk maakten, nu ook aanwezig? En wat is er nodig om weer saamhorigheid onder de bevolking te krijgen?
Geen gezondheidswinst
Precies een jaar geleden werd de eerste ‘intelligente’ lockdown ingevoerd. Wat heeft deze uitzonderlijke maatregel nu precies opgeleverd? Zijn er vele levens mee gered? Het valt te betwijfelen. Er komt voorzichtig naar buiten dat landen met strenge maatregelen het qua besmettingen en sterftecijfers niet beter doen dan landen die een meer vrij beleid hanteren. Gezondheidswinst lijkt dus niet het resultaat. Wel kan de conclusie worden getrokken dat de lockdowns grote economische en maatschappelijke schade aan ons land toegebracht hebben.
Zwalkend kabinet
En nog steeds toebrengen, want de maatregelen zijn opnieuw verlengd. We weten niet of er dit jaar überhaupt verlichting van de voorschriften zal komen. Er wordt dan wel verwacht dat voor de zomer het grootste deel van de bevolking gevaccineerd is, maar de regering kan ook zomaar besluiten dat een nieuwe variant van het virus gevaarlijk genoeg is om nieuwe lockdowns te rechtvaardigen. We zijn overgeleverd aan de grillen van een zwalkend kabinet.
Wederopbouw
De economische schade zal enorm zijn. Het resultaat van de lockdowns betekent misschien wel de grootste klap voor onze economie sinds de Tweede Wereldoorlog. In de naoorlogse jaren was het noodzakelijk de economie en samenleving van de grond af weer op te bouwen. Zo ingrijpend zal de hervorming van Nederland nu misschien niet zijn, de wensen van de Grote Reset-globalisten ten spijt. Toch is het de vraag of een dergelijke wederopbouw opnieuw mogelijk is. Er zijn factoren die de wederopbouw veel moeilijker zullen maken dan die van na 1945.
Saamhorigheid
Na de bevrijding was de toekomst onzeker, maar er heerste toch optimisme. De vijand was overduidelijk verslagen, de Amerikaanse bezetting van West-Europa zorgde voor orde en rust, en de Marshallhulp droeg bij aan economische wederopbouw en de voor Nederland zo belangrijke internationale handel. In verhalen van opa’s en oma’s wordt, wellicht wat geromantiseerd, vaak gesproken over saamhorigheid van de Nederlanders en het gevoel van ‘samen de schouders eronder’. Deze factoren betekenden een snelle wederopbouw van onze economie en handel.
Geen opluchting
Maar al deze elementen ontbreken nu. Het is duidelijk dat Covid-19 de vijand is, maar de dreigende mogelijkheid van nieuwe virusvarianten zorgt ervoor dat het ‘verslaan van Covid19’ niet een definitieve opluchting zal brengen. De overheid pompt dan wel miljarden in steunpakketten voor bedrijven en ondernemers, maar dat geld zal rechtsom of linksom door de bevolking zelf betaald moeten worden. En misschien wel het allerbelangrijkste, een werkelijke saamhorigheid onder de Nederlandse bevolking lijkt niet meer te bestaan.
Lees ook: Coronabeleid dient allerlei belangen, maar niet het algemeen welzijn
Massa-immigratie
Voor dat laatste, het verdwijnen van de sociale cohesie in ons land, zijn meerdere oorzaken. Een daarvan is het politieke beleid om massa-immigratie te bevorderen. Wat begon met de gastarbeiders in de jaren zestig, is alleen al onder premier Rutte uitgemond in 750.000 nieuwe immigranten met niet-westerse achtergrond. Moderne ‘onderzoeken’ ten spijt, een meer ‘diverse’ samenstelling van dorp of wijk leidt onherroepelijk tot afbraak van de sociale cohesie.
Secularisatie
Maar er is een dieperliggende oorzaak voor het verdwijnen van saamhorigheid. Die oorzaak is secularisatie, een proces dat al eeuwen gaande is. Het verdwijnen van de maatschappelijke invloed van de Kerk in de samenleving zorgde ervoor dat de ultieme verbindende factor die de Kerk was, zijn kracht kwijt raakte. Mensen raakten los van de gemeenschap en tradities van de Kerk en daarmee ook los van elkaar. De dalende relevantie van de Kerk is door corona ook in een hogere versnelling gebracht. Een onderzoek van het Katholiek Nieuwsblad onder katholieke parochies bracht aan het licht dat veel mensen inmiddels liever thuisblijven dan naar de kerk gaan.
Individualisme
En er zijn meer oorzaken die de afbraak van de sociale cohesie hebben bevorderd. Individualisme, het idee dat de persoonlijke belangen van ieder mens boven de belangen van de gemeenschap gaan, is de dominante levenshouding geworden in onze maatschappij. Dat is mede mogelijk gemaakt door de enorme welvaart die we sinds de vorige eeuw genieten, waardoor we veel vrijheid hebben om ons eigen leven vorm te geven. Iedereen wil zoveel mogelijk genieten en zoveel mogelijk uit het leven halen. De belangen van anderen zijn daarin vaak een sta-in-de-weg.
Virtualisatie
Een ander element dat bijdraagt aan de isolatie van mensen is virtualisatie. De introductie van televisie, computer en internet bracht een eindeloze stroom van entertainment in de huiskamer. Daardoor verdween goeddeels de menselijke neiging om gezelschap op te zoeken. Sinds vorig jaar bestaat het ‘nieuwe normaal’, waarin veel mensen verplicht thuiswerken en alleen digitaal contact hebben met klanten en collega’s. Mensen vereenzamen in afzondering achter hun computer. De constante toevoer van nieuws en vermaak en de noodzaak om thuis te werken zorgen ervoor dat we veel minder sociaal contact hebben dan vroeger.
Socialisme
De laatste factor tenslotte is socialisme en de verzorgingsstaat. De verzorgingsstaat, waarbij de burger van wieg tot graf afhankelijk gemaakt wordt van de overheid, heeft de Kerk en allerlei particuliere initiatieven tot naastenhulp verdrongen. De ideologie van socialisme die in alle uithoeken van de samenleving doorgedrongen is, maakt dat mensen hulp niet meer bij elkaar zoeken maar van de staat verwachten. Deze afhankelijkheid van de staat zorgt ervoor dat mensen niet meer zelfredzaam zijn, maar vooral ook dat er veel minder naastenhulp is.
Lees ook: Als niemand weet wat vrijheid is, is alles verloren
Social distancing
Deze factoren, massa-immigratie, secularisatie, individualisme, virtualisatie en socialisme, hebben de sociale cohesie onder de Nederlandse bevolking ernstig verzwakt. Daar komen nog de gevolgen bij van een jaar lang ‘social distancing’. De zo belangrijke saamhorigheid van de Nederlanders van na de oorlog lijkt verdwenen. Daardoor zal de wederopbouw van Nederland na de coronacrisis, als er tenminste sprake van een ‘na corona’ zal zijn, ernstig bemoeilijkt worden, misschien zelfs wel onmogelijk zijn.
Jaren ‘50
Het antwoord op het complexe probleem van het verdwijnen van de sociale binding in Nederland is simpel. Dat wat zorgde voor cohesie, dat wat mensen aanzette om verbinding met elkaar te zoeken, namelijk christendom, of meer specifiek: de Kerk, moet weer een centrale rol in onze maatschappij krijgen. Dat kan alleen als wij haar die rol in ons persoonlijk leven toekennen. Tegenstanders zullen smalen over een terugkeer naar de jaren ’50. Maar is het een wonder dat juist die jaren, toen de Kerk nog een centrale rol in onze samenleving had en christelijke naastenliefde nog veel gewoner was, bekend staan om de grote saamhorigheid waar we allemaal naar verlangen?
Laatst bijgewerkt: 23 november 2023 15:04