Kerststal Brussel
Brussel en de kerststal zonder gezichten: een weerzinwekkende en symbolische aanval op de Vleeswording
De kerststal die dit jaar in Brussel werd opgesteld, zorgde onmiddellijk voor onbehagen bij veel katholieken. De silhouetten die de Heilige Familie zouden moeten voorstellen, hebben geen gezicht: in plaats daarvan zien we een lappendeken van anonieme vierkanten, als een gepixelde mozaïek.
"Artistieke benadering"
Op het eerste gezicht zouden sommigen dit kunnen zien als een “artistieke benadering”. Maar voor iedereen die de spirituele en culturele betekenis van de geboorte van Christus kent, roept deze kerststal ernstige vragen op. Het is niet alleen een kwestie van slechte smaak: het drukt, bewust of onbewust, de diep revolutionaire ideologische tendensen van deze tijd uit. De kerststal in Brussel is fundamenteel antichristelijk. Daarentegen is ze perfect verenigbaar met de islam.
Het wonder van de Vleeswording
Elk jaar kijken katholieken uit naar Kerstmis als een moment van genade waarop de ziel zich spontaan wendt tot het mysterie van de Vleeswording: een God die een gezicht, een naam, een moeder en een familie krijgt. "Het Woord is vlees geworden en heeft onder ons gewoond” (Johannes 1:14). Een God die zich laat zien, zich laat liefhebben, zich laat aanraken.
Anonieme silhouetten
Nu stelt Brussel ons dit jaar een “kerststal” voor die er geen meer is: anonieme silhouetten, zonder gezicht, gehuld in saaie stoffen, vergelijkbaar met etalagepoppen. Voor de Belgische interieurarchitecte Victoria Maria Geyer, die aan de basis ligt van deze nieuwe creatie, ondersteund door het Atelier By Souveraine, gaat het erom iedereen in staat te stellen zichzelf erin te herkennen, erin terug te vinden, in een gewilde inclusiviteit.
Antichristelijke boodschap
Deze installatie heeft bij de gelovigen een diep onbehagen veroorzaakt, een onbehagen dat niets te maken heeft met een esthetische gril. Want wie goed kijkt, ziet dat deze kerststal niet alleen een voorbeeld is van slechte hedendaagse smaak, maar ook een wereldbeeld uitdrukt. Hij draagt een boodschap uit – en die boodschap is antichristelijk. Het valt niet te ontkennen dat wat we hier zien een vorm van verholen godslastering is, een subtiele maar reële ontheiliging van het mysterie van Kerstmis.
Lees ook: Breng Christus terug in Kerstmis: 20 inspirerende citaten
Het ontbreken van een gezicht
Het eerste wat opvalt, is het ontbreken van een gezicht. En dat is geen detail. Het gezicht is het venster van de ziel, het kenmerk van de persoon, de uitdrukking van aanwezigheid. In de hele christelijke traditie – of het nu gaat om iconen, altaarstukken, middeleeuwse sculpturen of Italiaanse fresco's – wordt het gezicht van Jezus, Maria en Jozef met bijzondere tederheid behandeld, want door hun gelaatstrekken aanschouwen we de liefde van God.
Het ontkennen van de persoon
Het gezicht uit een kerststal verwijderen komt neer op het ontkennen van iets essentieels. Het is het ontkennen van de persoon. Het is het ontkennen van de menselijkheid. Het is het ontkennen van de Vleeswording zelf. Het christendom is niet de religie van een abstract principe: het is de religie van een mens geworden God, van een kind dat echt glimlachte, huilde en ademde. Een God die Zijn goddelijkheid heeft getoond door Zijn blik.
Een 'niet-wezen'
In de silhouetten die in Brussel worden tentoongesteld, verdwijnt de mens achter een lappendeken van anonieme vierkanten. Het lijkt op een gepixelde mozaïek, een opzettelijk vervaagd gezicht. Het is niet langer het Goddelijk Kind: het is een “niet-wezen”. Het is niet langer Maria: het is een "neutraal element”. Het is niet langer Jozef: het is een mannequin.
Grenzend aan het occulte
Dit is iets wat diep in strijd is met het geloof. En zelfs, laten we het zeggen, iets wat grenst aan het occulte: een menselijke voorstelling zonder gezicht roept in de traditionele verbeelding altijd het beeld op van de afwezigheid van een ziel. In de universele symboliek duidt een gewist gezicht op depersonalisatie, zelfs op ontmenselijking.
De bovennatuurlijke orde
Het andere opvallende element is de ontkenning van elke hiërarchie. De christelijke kerststal weerspiegelt al eeuwenlang een natuurlijke en bovennatuurlijke orde: het centrum is het Kind Jezus; Maria en Jozef omringen Hem met hun eigen waardigheid; dan komen de herders, de magiërs, de engelen. Iedereen heeft zijn plaats, zijn functie, zijn onderscheidend kenmerk. Het is een microkosmos waarin de hele Schepping is gestructureerd rond het vleesgeworden Woord.
Alles is gelijk gemaakt
In de Brusselse kerststal is dat allemaal verdwenen. Maria en Jozef zijn inwisselbare silhouetten. Het Kindje Jezus zelf lijkt op te gaan in een bed waarin niets Hem onderscheidt. Het schaap achter hen lijkt even belangrijk te zijn als de ouders van de Verlosser. Alles is gelijk gemaakt. Alles is geanonimiseerd.
Dit is een woke kerststal
Deze wil om de natuurlijke orde te vernietigen doet denken aan hedendaagse ideologieën die dromen van een samenleving zonder verticaliteit, zonder rollen, zonder vaderschap, zonder moederschap, zonder onderscheid tussen geslachten, taken en roepingen. Wokisme streeft niet naar verheffing, maar naar nivellering. Deze kerststal wordt daar, bewust of onbewust, een weerspiegeling van: een wereld waarin geen enkele figuur herkenbaar is, waarin geen uitmuntendheid mogelijk is, waarin niets meer onderscheiden kan worden – een wereld waarin Christus zelf opgaat in uniformiteit.
De ontkenning van schoonheid
Ten slotte ziet elke katholiek met een minimum aan esthetisch gevoel onmiddellijk de ontkenning van schoonheid. De kleuren zijn bleek, dof, opzettelijk dissonant. De stoffen lijken te zijn gekozen vanwege hun totale gebrek aan noblesse. De enscenering is niet ontdaan van franciscaanse armoede – die spirituele schoonheid is – maar van esthetische armoede, van armoede aan betekenis. Dit is geen eenvoud: dit is lelijkheid. Dit is geen soberheid: dit is leegte. Dit is geen nederigheid: dit is ontkenning.
Wokisme wil de christelijke geest vernietigen
Deze opzettelijke lelijkheid past perfect in de huidige ideologische geest die christelijke tradities wil ontwortelen en symbolen wil vernietigen. Het Wokisme heeft begrepen dat christelijke schoonheid subversief voor hem is; dat een beeld van de Maagd, een gotisch altaarstuk of een traditionele kerststal een licht in de zielen doen ontwaken dat de geest van de wereld zou willen doven. Dus vervangt men schoonheid door het neutrale, het heilige door het abstracte, de Vleeswording door geometrie.
God wordt buitengesloten
Een kerststal die “inclusie” zou moeten weerspiegelen, wordt paradoxaal genoeg de grootste uitsluiting: God wordt eruit gesloten. De mens wordt eruit gesloten. Vreugde wordt eruit gesloten. Zelfs de kindertijd wordt eruit gesloten.
Een “halal” kerststal?
De islam ontkent de goddelijkheid van Jezus Christus, die hij gelijkstelt aan een vorm van afgoderij. Allah kan alles, behalve vlees worden. Een onoverbrugbare kloof scheidt hem van zijn schepselen: hij is voor altijd onbereikbaar, zonder naam of gezicht. Toen Mohammed Mekka veroverde, was zijn eerste daad het vernietigen van de afgoden die in de Kaaba werden vereerd. Dit gebouw, dat nu ontdaan is van alle afbeeldingen, is de heiligste plaats van de islam geworden.
Lees ook: Heiligen over islam: 'Christus bracht vrede, Mohammed geweld'
Islamitisch iconoclasme
Vanaf het begin is de islam diep iconoclastisch. Hij verbiedt de afbeelding van menselijke trekken, en nog meer die van profeten – waaronder Isa, Jezus, die hij als een van hen beschouwt –, uit angst dat elke afbeelding tot afgoderij leidt. In de Hagia Sophia, vroeger een van de heiligste plaatsen van het christendom, werden de laatste mozaïeken van de Maagd met het Kind verborgen onder zware gordijnen, op verzoek van president Erdogan, die elke vorm van “afgoderij” wilde vermijden in een plaats die opnieuw een islamitische cultusplaats was geworden. In het Westen moedigen salafisten zelfs de verkoop van gezichtsloze poppen aan kinderen aan.
Onderwerping aan islamitische netwerken
De kerststal van Brussel is fundamenteel antichristelijk. Daarentegen is hij perfect islamitisch compatibel. Hoe kan men in deze gezichtsloze beelden op de Grote Markt geen impliciete onderwerping zien aan de islamistische netwerken, die zeer actief zijn in de Belgische hoofdstad? Ongeveer een derde van de inwoners van Brussel is vandaag de dag moslim, en de islam zou binnen minder dan tien jaar de meerderheid kunnen vormen in de stad. De meest radicale stromingen zijn er stevig verankerd, met name in Molenbeek, op een steenworp afstand van de Grote Markt.
Het tragische effect op kinderen
En misschien is dit wel het meest tragische aspect: het effect op kinderen. Een kerststal zonder gezichten is een kerststal waar geen liefde meer te vinden is. Hoe kan een Kind Jezus herkennen als Jezus geen ogen meer heeft? Hoe kan het moederlijke liefde voelen als de Maagd geen gezicht heeft? Hoe kan het zich hechten aan de Heilige Familie als die voor het kind slechts een reeks stomme mannequins lijkt?
De kinderlijke onschuld verstoord
Dit is niet langer een kerst die de onschuld wekt: dit is een kerst die de onschuld verstoort. Dit is niet langer het licht van Bethlehem: dit is een abstracte schemering. Het is niet langer de zachtheid van de geboorte van Christus: het is een kilheid die de ziel doet bevriezen. Deze kerststal heeft een pervers effect: een kind dat ernaar kijkt, ontvangt niet langer de boodschap van liefde die de Heilige Familie hem moet overbrengen. Integendeel, het ontvangt een boodschap van onverschilligheid, neutraliteit en het uitwissen van het menselijke.
Lees ook: Waarom houdt Intratuin Christus uit Kerst?
Nee tegen deze verminking van het mysterie van de Vleeswording
Geconfronteerd met dit alles is het aan ons om – met moed en vastberadenheid – nee te zeggen. Nee tegen deze verminking van het mysterie. Nee tegen deze ontbinding van de Vleeswording. Nee tegen deze kerststal die geen kerststal meer is, maar een ideologisch manifest. Onder het voorwendsel van inclusie sluit ze de kindertijd, de vreugde, de mens en natuurlijk God uit.
Een kerststal zonder gezicht is dit feest onwaardig
Katholieken vragen niet om luxueuze of verfijnde installaties. Ze vragen alleen dat de geboorte van Christus blijft wat ze moet zijn: de nederige en sublieme aankondiging dat God een gezicht heeft aangenomen om de mensen te redden. Een kerststal zonder gezicht is een ontkenning van Kerstmis. Een kerststal zonder gezicht is een ontkenning van de mensheid. Een kerststal zonder gezicht is een ontkenning van God.
Laten we de ware schoonheid van Kerst verspreiden
En als men ons zegt dat we overdrijven, laten we dan niet vergeten dat de duivel nooit grove heiligschennis nodig heeft gehad om te handelen: vaak volstaat onverschilligheid, leegte, afwezigheid. Het kwaad gedijt in subtiele vormen van godslastering. Het is dan ook aan ons om de schoonheid te verdedigen, het geloof te verdedigen, Kerstmis te verdedigen – deze Kerstmis die toebehoort aan onze kinderen, onze families, onze tradities, en vooral aan Degene die ons Zijn gezicht heeft gegeven: het Kindje Jezus.
Dit artikel verscheen eerder op tfpstudentactioneurope.org
Laatst bijgewerkt: 17 december 2025 09:07