Alleen het streven naar wijsheid kan de macht van het nihilisme overwinnen
Friedrich Nietzsche voorzag dat er een tijd zou komen waarin mensen in verwarring zouden raken over de zin en het doel van het leven. In 1887 schreef hij dat het wetenschappelijk-materialistische wereldbeeld van zijn tijd "de komst van het nihilisme" zou inluiden. Hij definieerde deze toestand als een geestelijke toestand waarin "een doel ontbreekt en de vraag 'waarom?' geen antwoord vindt".
Steeds droeviger, steeds moedelozer
Het gebazel van de Duitse filosoof komt op als je een recent onderzoek probeert te begrijpen waaruit blijkt dat Amerikaanse tieners, vooral jonge meisjes, steeds droeviger en moedelozer worden. Uit het rapport blijkt dat Amerika een vergevorderde staat van nihilisme heeft bereikt, aangezien de jeugd, die het meest geneigd zou moeten zijn tot optimisme, zich in donkere somberheid heeft gestort.
Iets anders
Deze tragische trend is niet de "gewone" jeugdrebellie die Amerika na de Tweede Wereldoorlog kenmerkte. Deze nieuwe generatie onderscheidt zich van anderen doordat zij geen specifieke doelen dient en geen massaprotesten organiseert tegen vermeende onrechtvaardigheden. Haar actie wordt meestal gekenmerkt door passiviteit en inertie. Velen (niet allen) van deze tienergeneratie schuwen directe sociale interactie die kan leiden tot betekenisvolle relaties.
Verdriet, hopeloosheid, suïcidale gedachten
Het resultaat is dat tieners steeds meer last hebben van "aanhoudende gevoelens van verdriet of hopeloosheid". De Centers for Disease Control and Prevention melden dat zij veel vaker dan vorige generaties suïcidale gedachten hebben en daarnaar handelen. De leeftijd waarop zelfmoord wordt gepleegd wordt steeds jonger, en soms gebeurt het bij jongeren onder de tien jaar. De Youth Risk Behavior Survey wordt gewoonlijk om de twee jaar uitgevoerd op basis van de mening van 17.000 middelbare scholieren in het hele land. Elk rapport sinds 2011 meldt een toename van psychische stoornissen bij jongeren. Deze hopeloosheid weerspiegelt een keerpunt nu jongeren geconfronteerd worden met een gebroken samenleving zonder ankers of referentiepunten.
Het debat structureren
Commentatoren zoeken snel naar oorzaken voor deze stoornis die bij hen passen. Sommigen geven de opkomst van de sociale media en de iPhone de schuld van deze nieuwe angsten. Deze ontwikkelingen hebben bijgedragen aan het probleem door een oppervlakkigheid van denken te introduceren die mensen ervan weerhoudt de uitdagingen van het leven te doordenken. Wanneer alles onmiddellijk gebeurt, hebben mensen geen tijd om na te denken over de vraag "waarom?".
Links en rechts zoeken aanleiding
Deze verandering van tempo en diepgang heeft echter niet de substantie om zulke rampzalige gevolgen te hebben voor het leven van talloze tieners. Er knaagt iets diepers aan de ziel van deze arme ongelukkige tieners. Derek Thompson van The Atlantic schreef een essay dat de oorzaken polariseert. Hij beweert dat liberalen de angst van tieners wijten aan de angst voor schietpartijen op scholen, klimaatverandering of zelfs de alomtegenwoordige en onvoorspelbare capriolen van Donald Trump. Conservatieven wijzen op identiteitspolitiek, sociale onrust of complottheorieën. De opsluiting in het corona-tijdperk ontketende angsten en zorgen over de hele linie.
Dieperliggende crisis
Nogmaals, een dergelijke analyse slaat de plank mis. Deze problemen kunnen bijdragen aan de gevolgen van deze malaise. Maar jongeren hebben in de geschiedenis altijd te maken gehad met crises. Alles kan de oorzaak zijn van onzekerheid, vooral bij onervaren jongeren. De huidige uitzichtloosheid wijst op iets veel fundamentelers. Het suggereert dat de middelen om problemen te begrijpen en bedreigingen het hoofd te bieden zijn weggevallen. Als deze vermogens weg zijn, wordt alles bedreigend. Het leidt tot de sneeuwvlok die niet kan omgaan met tegenslag of de werkelijkheid niet kan begrijpen.
Het "waarvandaan" en het "waardoor"
Wat ontbreekt is het gevoel van onschuld van het kind. Onschuld is het aangeboren vermogen van kinderen om uitbundig het universum te begrijpen. Het is het verlangen om de essentie van dingen te kennen, om perfecties, absoluten en idealen na te streven en te verbeelden. In een wereld van verwondering ontwikkelen kinderen het verlangen om God te doorgronden en te kennen. De kindertijd is het moment waarop kinderen de vraag naar het waarom leren stellen en beantwoorden. Onschuld helpt hen een kader op te bouwen om het probleem te begrijpen en rationeel om te gaan met de ups en downs van het leven. Deze onschuld zal hun hele leven rijpen en hen helpen de deugd van de wijsheid te beoefenen.
De oorzaak van alles kennen
Het antwoord op Nietzsche's komst van het nihilisme wordt gegeven door een andere Duitse filosoof, Josef Pieper, die het streven naar wijsheid, gewoonlijk gedefinieerd als het vinden van de hoogste oorzaak van dingen en daarnaar handelen, viert: "'De hoogste oorzaak kennen' betekent dus niet de oorzaak kennen van een bepaald ding, maar de oorzaak kennen van alles en van alle dingen: het betekent het 'waarheen' en het 'wanneer' kennen, de oorsprong en het einde, het plan en de structuur, het kader en de betekenis van de werkelijkheid." Inderdaad, een kader van wijsheid stelt individuen in staat de werkelijkheid te begrijpen en ermee om te gaan. Het creëert een cultuur vol betekenis en zal noodzakelijkerwijs leiden tot God en heiliging.
De verschrikkelijke leegte
Veel dingen tasten de kinderlijke onschuld aan - een hyperseksuele cultuur, irreligie, zonde, seculier onderwijs, drag queen verhaaltjes-uren en gebroken gezinnen. Maar de meest angstaanjagende en traumatische factor die deze hopeloosheid veroorzaakt is het verlies van de kinderlijke onschuld. Kinderen groeien op met het idee dat er geen kader is om het universum te begrijpen buiten de fantasieën die ze aangemoedigd worden te creëren. Ze krijgen te horen dat er geen "waarheen" en "waarvandaan" is. Alles is materie in willekeurige beweging zonder doel. Er is geen Hoogste Oorzaak waaruit alle betekenis voortvloeit.
Oplossing: vullen leegte van de ziel
Deze verschrikkelijke leegte doordringt alles en overal. De gefrustreerde onschuld van talloze tieners keert zich tot vlucht, hopeloosheid en nihilisme. De oplossing ligt niet alleen in het aanvallen van die dingen die de onschuld bedreigen, maar in het vullen van de leegte in de ziel met het "waarheen" en "waarvandaan". Dan kan de vraag "waarom?" een antwoord vinden.
Dit artikel is een vertaling en verscheen eerder op tfp.org
Laatst bijgewerkt: 31 maart 2023 15:19