Straatcampagne van Cultuur onder Vuur voor Zwarte Piet
De zaak Dokkum: Het dubbele gezicht van burgemeester Waanders
De zaak Dokkum, de gebeurtenissen voor, tijdens en na de sinterklaasintocht van 2017, is uitgebreid in de media verslagen. Althans, een deel van het verhaal. Want uit documenten die Cultuur onder Vuur in handen heeft, vrijgegeven na WOB-verzoeken van o.a. hoofdrolspeelster Jenny Douwes, blijkt dat er zich onder de oppervlakte nog veel meer heeft afgespeeld. Lees het volledige verslag hier. In drie afzonderlijke delen belichten we daarnaast de kwalijke rol van achtereenvolgens burgemeester Waanders, de ESS, en de politie en NTR. Vandaag deel 1: Het dubbele gezicht van burgemeester Waanders.
In de zomer van 2017 zoekt de burgemeester van Dokkum, Marga Waanders, via het ministerie van Sociale Zaken contact met de beruchte activisten van Kick Out Zwarte Piet. Ze wil tijdens de intocht namelijk een podium bieden aan tegenstanders van Zwarte Piet. Waanders vindt “Dokkum letterlijk en figuurlijk ver van de bewoonde wereld” en “nog niet gestart met de emotionele emancipatie.” Aldus letterlijke citaten uit een gespreksverslag van het ministerie dat met het WOB-verzoek van Jenny Douwes boven tafel komt. Kick Out Zwarte Piet moet helpen Dokkum bij de tijd te brengen, aldus de mening van deze PVDA-burgemeester over de inwoners van haar gemeente.
Onontbeerlijk
Heel anders denkt Waanders over de Zwarte Piethaters van KOZP. Ze is bereid ver te gaan om hen tijdens de intocht naar Dokkum te krijgen. Naar haar overtuiging hoort ‘de discussie rondom het fenomeen Zwarte Piet een plek te krijgen in de landelijke intocht van Sinterklaas’. Daarbij is deelname van Kick Out Zwarte Piet onontbeerlijk. Ze neemt dan ook contact op met voorman Mitchell Esajas met als doel te bespreken hoe ze de emotionele emancipatie van de inwoners van Dokkum tijdens de sinterklaasintocht op gang kunnen brengen. Ze biedt aan naar Amsterdam te komen, voor het geval Esajas niet naar Dokkum wil afreizen.
Goede sier
Een paar dagen later volgt antwoord. De Zwarte Piethaters wensen niet mee te werken aan gesprekken over het thema Zwarte Piet. Die zijn ‘bedoeld om goede sier te maken in de media’ en om ‘ons aan het lijntje te houden tot de intocht voorbij is’. Gezien de eerdere negatieve ervaringen met intochtgemeentes, willen ze alleen praten als er wordt voldaan aan drie voorwaarden: géén Zwarte Pieten tijdens de intocht, en/of gastlessen op scholen in gemeente Dongeradeel, en/of dialoogavonden voor bewoners om meer begrip en bewustwording te creëren.
A-locatie
Burgemeester Waanders laat zich niet uit het veld slaan. Ze antwoordt paaiend dat ze het plezierig vindt dat haar ruimte wordt gelaten door de “en/of” opsomming. Ze laat doorschemeren dat een intocht helemaal zonder Zwarte Pieten nog niet mogelijk is, maar legt nadruk op de anderskleurige pieten die er ook zullen zijn. De demonstranten zullen een A-locatie op de intochtroute krijgen. Verder biedt ze aan om scholen in haar gemeente de lespakketten van Nederland Wordt Beter (de stichting van Esajas) aan te bieden, benevens gastlessen door de activisten. En er komt een tentoonstelling over (of liever: tegen) Zwarte Piet, bekostigd met subsidiegeld van het ministerie: 35.000 euro.
Geen tijd
Waanders hoopt de activisten hiermee over te halen met haar in gesprek te gaan en herhaalt nog eens dat ze eventueel graag naar Amsterdam komt. Ze wacht gespannen af. Maar het duurt bijna een maand voordat ze antwoord krijgt. Esajas heeft kennelijk geen tijd voor de burgemeester van Dokkum. Eindelijk stuurt iemand van zijn stichting een korte mail dat ze ingaan op de uitnodiging. Waanders mailt meteen terug dat ze dankbaar is voor de bereidheid het gesprek aan te gaan en dat haar secretariaat een datum zal voorstellen.
Ongekend positief
De houding van de burgemeester is er een van gretigheid. Het is aan haar uitnodiging en doorzetten te danken dat het tot een demonstratie tegen Zwarte Piet komt. Zoals Afriyie later zal zeggen is de houding van Waanders ‘ongekend’ positief. “Dat heb ik nog niet eerder gezien. Haar open toon is een heel andere dan wij tot nu toe gewend zijn.” Ná de intocht echter, als heel Nederland over de zaak Dokkum heen gevallen is, slaat Waanders in de media een heel andere toon aan. In een uitzending van de talkshow Pauw een paar dagen na de intocht, zegt ze dat haar communicatie helemaal niet bedoeld was als uitnodiging. Ze wilde alleen ‘rekening houden met bepaalde groeperingen’ en hun wensen ‘faciliteren’. Ze moest nu eenmaal rekening houden met het grondwettelijk recht op demonstratie, “dat heb je te bedienen”.
Off the record
In een dubbelinterview met Jenny Douwes in de Leeuwarder Courant blikt Waanders terug op de gebeurtenissen rond Dokkum. Daarin herhaalt ze haar standpunt dat ze de Piethaters op basis van het grondwettelijk recht nu eenmaal moest toestaan te demonstreren. Maar dit is een schijnheilige houding die onderuit gehaald wordt door de inhoud van de emails in de WOB-documenten. Bovendien vertelt Jenny Douwes ons dat de burgemeester aan haar, tijdens dit interview maar off the record, haar ware motivatie onthuld.
Racistisch land
Waanders geeft aan Douwes toe dat het wel degelijk haar wens was om Kick Out Zwarte Piet naar Dokkum te halen en een groot podium te geven. “Nederland is een racistisch land”, zo verklaart ze letterlijk. Daar moet wat aan gebeuren. En daarom, zegt Douwes, wilde Waanders deze gewelddadige activisten midden tussen de kinderen in Dokkum neerzetten. Dat de burgemeester binnen het uur tegen de verslaggeefster van de LC kan zeggen dat ze ‘demonstranten nu eenmaal moet bedienen’ maar tegen Douwes dat ze zelf KOZP naar Dokkum wilde halen omdat Nederland racistisch is, bewijst dat ze zonder scrupules een vals masker kan opzetten wanneer haar dat goed uitkomt.
Twee walletjes
Dit dubbele gezicht van Waanders is zeer kwalijk. Aan de ene kant haar uiterste best doen om de Zwarte Piethaters te paaien zodat ze toch vooral komen demonstreren. Aan de andere kant zichzelf in de media neerzetten als onpartijdig burgermoeder die niets anders wilde dan haar ambtelijke taken zo goed mogelijk uitvoeren. Ze eet overduidelijk van twee walletjes. Naar de Randstad kan ze zich profileren als progressief-deugdzaam door de arme anti-Zwarte Piet activisten op het podium te hijsen. Maar richting de inwoners van Dokkum, en naar het Nederlandse volk, houdt ze dit verborgen, heel goed wetend dat die haar houding naar de Zwarte Piethaters uiterst verwerpelijk vinden. Het is het valse gezicht van iemand die zich superieur voelt aan de mensen die ze geacht wordt te dienen.
Volgende week deel 2: De werkelijke expertise van de ESS
Laatst bijgewerkt: 25 februari 2022 12:18