Alleen het hervinden van de ontdekkingsgeest van Columbus – die het avontuur aanging om de wereld te winnen voor de Europese christelijke beschaving – kan ons nog redden. Anders is de ondergang onafwendbaar en blijft Europa verliezen. (bron)
De vrije val van Europa: van wereldmacht naar toeschouwer?
Ooit was Europa de motor van de beschaving. Nu tekent het verval zich af. De cijfers liegen er niet om: Europa glijdt af.
Europa verliest de ruimtewedloop
De cijfers uit de ruimtevaart spreken boekdelen. In 2025 lanceerde Europa slechts vier raketten. Ter vergelijking: de Verenigde Staten voerden meer dan honderd succesvolle lanceringen uit, China ruim veertig, en zelfs Rusland – ondanks de oorlog in Oekraïne – nog tien, zo lezen we in een ontluisterend artikel van The Wall Street Journal (WSJ). Het contrast met het verleden is schrijnend: Europa leverde ooit de wetenschappers die de Amerikanen en Russen de ruimte in brachten, nu moet het smeken om hulp. Zo was Europa voor de lancering van satellieten meer dan een jaar afhankelijk van het SpaceX van Elon Musk. Helaas betreft dit geen incident. Het is één van de vele symptomen van een structureel verval.
Economie stagneert al 15 jaar
Meerdere analyses schetsen een beeld van langdurige stagnatie in Europa. Dat de WSJ dit “de langste periode van stagnatie sinds de industriële revolutie” noemt, is twijfelachtig, maar de groei blijft onmiskenbaar zwak. De Duitse economie, van oudsher de economische motor van Europa, groeide van 2010 tot 2023 met slechts 13%, terwijl de VS in diezelfde periode circa 35% groeide en China zelfs met een duizelingwekkende 130%. Europa’s aandeel in de wereldeconomie daalde tussen 2005 en 2024 van ongeveer 25% naar circa 17% – een historisch laag niveau, mede door de opkomst van China en India. Ook de VS verloor aan aandeel, maar lang niet zo drastisch, namelijk van 27% naar 26%. Waar Europa ooit de bakermat van kapitalisme en innovatie was, overheerst nu bureaucratie en stilstand. Zo blijkt het moderne Europese model vooral een recept voor krimp.
Lees ook: De Europese economie raakt achterop door het gelijkheidsdenken
Demografie: een vergrijzend continent
Europa verliest niet alleen economische kracht, maar ook menselijk kapitaal. De bevolking krimpt en vergrijst in rap tempo. De gemiddelde leeftijd in Europa ligt op bijna 45 jaar, terwijl de gemiddelde Amerikaan 39 jaar oud is. Tegen 2050 zal de Europese beroepsbevolking naar verwachting met bijna 50 miljoen mensen afnemen. En terwijl Europa in 1960 ongeveer twee keer zoveel inwoners als Afrika telde, zal Afrika rond 2050 naar verwachting circa drieënhalf keer groter zijn dan Europa. Het arbeidstekort groeit, de pensioenlast stijgt en jongeren trekken weg. Europa poogt deze ontwikkeling te overkomen met immigratie, met alle culturele en sociale gevolgen van dien. Het demografische tij keert en dat heeft onomkeerbare gevolgen voor de macht en invloed van het continent.
Defensie en veiligheid ingestort
De oorlog in Oekraïne heeft de militaire zwakte van Europa pijnlijk blootgelegd. Terwijl de VS jaarlijks 800 tot 1.000 miljard dollar uitgeven aan defensie, blijft Europa steken rond de 200 tot 300 miljard dollar per jaar. Groot-Brittannië beschikt over een leger dat in zijn geheel in Wembley Stadium zou passen, aldus hetzelfde WSJ-artikel. Europa is afhankelijk van de NAVO – lees: de Amerikanen – voor de veiligheid. Zonder de VS zou het continent weerloos zijn tegenover dreigingen uit Rusland, China en het Midden-Oosten.
Innovatie en technologie lopen achter
In de jaren ’90 waren Europese bedrijven wereldspelers in telecom en technologie – denk aan Nokia en Philips. Rond 2015 stonden meerdere Europese marktspelers in de mondiale top-10. Vandaag komen de grootste Europese spelers niet hoger dan plek 14. Van de 20 techbedrijven die de afgelopen 20 jaar een marktwaarde van 100 miljard dollar bereikten zijn er slechts twee – ASML en SAP – afkomstig uit Europa. Terwijl de VS en China miljarden investeren in kunstmatige intelligentie, chips en biotech, verliest Europa terrein. Een goed voorbeeld is het mijnen van zeldzame mineralen. Als blijkt dat die op de zeebodem liggen, stimuleren Amerikanen hun bedrijven met belastingvoordelen om te mijnen. En in de EU? Daar worden vooral milieubezwaren opgeworpen. Het gevolg is dat Europa over minder cruciale grondstoffen zoals kobalt en goud beschikt, die nodig zijn voor de productie van nieuwe technologieën. Kortom, verstikkende regelgeving, klimaatdwang en bureaucratie smoren innovatie. Bedrijven vertrekken, banen verdwijnen en de welvaart gaat in rook op.
Lees ook: Hoe Greenpeace de milieuvriendelijke diepzeemijnbouw door Allseas tegenwerkt
De ideologische wurggreep van Brussel
De oorzaak van dit verval ligt niet zozeer in cijfers, maar vooral in ideologie. Brussel kiest steevast voor klimaatdogma’s, genderideologie en open grenzen, terwijl culturele, economische en militaire belangen worden verwaarloosd. Europese leiders verkiezen regels en rapporten boven daadkracht en visie. Zoals de Italiaanse premier Giorgia Meloni het stelt: “Amerika innoveert, China imiteert, Europa reguleert.” Het resultaat is voorspelbaar: verdeeldheid, stagnatie en afhankelijkheid. De EU is verworden tot een bureaucratisch moeras dat zijn volkeren verlamt, in plaats van deze te versterken.
Tijd voor een Europese herontdekking
Zo rijst de pijnlijke vraag: zal Europa slechts een toeschouwer worden van de geschiedenis? Het antwoord hangt af van een radicale koerswijziging. Niet méér EU, maar minder centralisatie. Niet ideologie, maar nuchter realisme. Niet afhankelijkheid, maar herstel van eigen kracht. Alleen het hervinden van de ontdekkingsgeest van Columbus – die het avontuur aanging om de wereld te winnen voor de Europese christelijke beschaving – kan ons nog redden. Anders is de ondergang onafwendbaar en blijft Europa verliezen.
Laatst bijgewerkt: 28 augustus 2025 09:08