Harmen van Wijnen, bestuursvoorzitter ABP. De pensioenhervorming terugdraaien? "Het kan niet, want het is niet nodig." (Beeld: screenshot RTL Z)
Pensioen: ABP wil niet eens nadenken over inspraak van deelnemers
Het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP), het grootste van Nederland, steigert bij de gedachte dat pensioengerechtigden alsnog iets te zeggen zouden krijgen over de omstreden pensioenhervorming van de Wet toekomst pensioenen (Wtp).
Lichaamstaal walmt afkeer uit
De verkiezingsoverwinning de PVV zou natuurlijk een streep kunnen betekenen door de klimaatagenda, die ook door het ABP is omhelsd. In ieder geval walmt de lichaamstaal van bestuursvoorzitter Harmen van Wijnen wolken van afkeer uit bij alleen al de gedachte dat het ABP zich aan de nieuwe politieke werkelijkheid zou moeten aanpassen.
Referenda over nieuw pensioenstelsel
Dat valt te zien in het interview dat RTL Z met de ABP-bestuursvoorzitter heeft gehouden. Directe aanleiding is de verkiezingsbelofte van Pieter Omtzigt om over het nieuwe pensioenstelsel eventueel referenda te gaan houden. Van Wijnen schiet dit idee bij voorbaat af als “doorgeschoten schijndemocratie”. “Er is jarenlang over gesproken”, presenteert Van Wijnen boos als argument. Het pensioenakkoord tussen de sociale partners dateert al van 2019. Het is door Tweede en Eerste Kamer aanvaard, ingegaan op 1 juli en “we zijn er al volop mee bezig. Het is een gelopen race.”
Per pensioenfonds beslissen
Maar Omtzigts voorstel is toch eigenlijk best redelijk, zo houdt interviewster Frederieke Hegger aan. Je kunt toch per pensioenfonds de instemming van de pensioendeelnemers vragen? Nee, want in Nederland kennen we het systeem van vakbonden en werkgevers die afspraken maken, begint Van Wijnen streng te doceren. “De werknemers hebben dáár gesproken.” Het voorstel van Omtzigt “lijkt misschien heel aardig maar is a. nergens voor nodig b. kan tot situaties leiden die zeer ongewenst zijn.”
Pensioen is toch privé-eigendom?
Zoals?, vraag RTL Z. “Als je mensen individueel inspraak zou geven zodat ze zelfstandige keuzes kunnen maken”, zegt Van Wijnen, die zijn afkeer van het idee nu ook fysiek nauwelijks meer kan verbergen, “dan zouden we alle voordelen van het collectieve systeem kwijtraken”. Maar volgens de Hoge Raad moet het pensioen beschouwd worden als het privé-eigendom van de deelnemers. Voor invaren is persoonlijke toestemming nodig, zo houdt RTL Z aan.
Deelnemers hebben het nakijken
Van Wijnen denkt daar heel anders over: “Pensioen is een arbeidsvoorwaarde” en die “worden tussen vakbonden en werkgevers afgesproken. Dáár is de inspraak geweest.” Wat Van Wijnen betreft hebben de deelnemers nu dus het nakijken, want “in de uitvoering is het overgedragen aan de pensioenfondsen.” Om dan vol poldertriomf af te ronden met “Mooier kan ik het niet maken want het is al heel mooi!”
‘Zo werkt de polder in Nederland’
RTL Z: Het gaat om het eigen geld van de pensioendeelnemer. Die wil daar dan toch ook zijn zegje over kunnen doen? “Ja, dat is goed geregeld in Nederland, ook in de Wtp”, neemt Van Wijnen de vraag in schijnbare bevestiging over, om dan weer op doceertoon verder te gaan. “Zo werkt de polder in Nederland en als daar aan wordt getornd door een doorgeschoten schijndemocratie, dan ga je tornen aan een heel diepe waarde die we al honderd jaar hebben in Nederland, namelijk dat we het met elkaar gaan doen.”
‘Beste stelsel ter wereld’
Blijkbaar is “samen doen” belangrijker dan privé-eigendom? Ja, pensioen is privé-eigendom van de deelnemers, bevestigt Van Wijnen, “maar alles is in goede handen” en het toezicht erop is fantastisch. Om dan de bekende dooddoener van stal te halen dat we een “stelsel hebben dat nergens ter wereld zo goed geregeld is”. Wijziging is dus “niet nodig en wekt verkeerde verwachtingen”.
‘Het kan niet, want het is niet nodig’
Stel referenda gaan tóch door, aldus RTL Z. Is het dan technisch überhaupt mogelijk het nieuwe stelsel nog terug te draaien? “Het is niet nodig dus ik wil niet eens nadenken over de vraag of het mogelijk is”, luidt het barse antwoord en Van Wijnen herhaalt nog maar eens: “Het is nergens voor nodig.” Maar het zou wel kunnen? “Nee, volgens mij kan het niet, want het is niet nodig.”
Pensioenijstijd
Zou dan per afzonderlijk pensioenfonds een referendum gehouden kunnen worden? Van Wijnen: “Dat is in de hypothetische, theoretische en ongewenste situatie dat er een referendum zou zijn?” Maar benadrukt hij, de wet kent geen referendum, dus wil hij er ook niet over nadenken. Ja, maar kán er, zoals de PVV wil, een streep door de hele pensioenhervorming? “Dat is een nóg theoretischer scenario”, aldus Van Wijnen. “Ik weet niet of de kiezers (die op PVV gestemd hebben, -red.) dat wel hebben kunnen overzien. Dat betekent dat we weer teruggaan naar de pensioenijstijd.”
‘We zitten op de goede weg’
Nu vindt Van Wijnen het tijd om zijn woorden kracht bij te zetten met een dreigement: de recente pensioenverhogingen - in totaal zouden die 17% in drie jaar tijds bedragen - zijn volgens hem uitsluitend aan de nieuwe pensioenwet te danken. “Moeten we die soms terughalen?” Als PVV-kiezers dat doorkrijgen zullen ze volgens hem tragisch beseffen dat hun stem “verloren” is. Maar echt zorgen maakt Harmen van Wijnen zich ook weer niet, want “ieder mens ziet dat we op de goede weg zijn”.
Laatst bijgewerkt: 6 januari 2024 06:38