Prof. Eijffinger op de Deskundigenbijeenkomst: "Het gaat mij niet om mijzelf, maar om de mensen met kleine pensioenen. Ik vraag me echt af of die nog een beschaafd pensioen zullen krijgen." (Beeld: YouTube)
Prof. Sylvester Eijffinger: ‘Nieuw pensioenstelsel schendt privé-eigendom’
Het nieuwe pensioenstelsel schendt het eigendomsrecht en zelfs de mensenrechten. Dat stelt econoom prof. Sylvester Eijffinger in een vernietigende standpuntbepaling op de Deskundigenbijeenkomst Wet Toekomst Pensioenen (Wtp).
Massale bezwaarprocedures
Zoals vastgelegd in de Wet toekomst pensioenen (Wtp) doorkruist het nieuwe stelsel enerzijds individuele pensioencontracten, terwijl het anderzijds de mogelijkheid opschort daartegen bezwaar te maken. Dan rest de benadeelde pensioengerechtigde niets anders dan naar de rechter te stappen. Prof. Sylvester Eijffinger, hoogleraar-emeritus financiële economie aan de Universiteit Tilburg, voorspelt dan ook “dat deze schendingen tot vele massaalbezwaarprocedures zullen gaan leiden bij de Hoge Raad en, als dat nodig zal blijken te zijn, bij het Europese Hof van Justitie.”
‘Nieuwe pensioenstelsel zal vastlopen’
De Nederlandse pensioenfondsen kunnen hun borst natmaken. Zij zullen geconfronteerd worden met massaclaims van de individuele pensioengerechtigden. Eijffinger voorziet dat vooral kleinere pensioenfondsen in deze juridische procedures zullen vastlopen. En dat betekent weer, behalve hoge kosten en grote verliezen, “dat de herziening van het pensioenstelsel als geheel zal verzanden en niet alleen onrechtmatig, maar ook onuitvoerbaar zal blijken te zijn.” Behalve onrechtmatig is de Wtp onwenselijk, concludeert Eijffinger. “De volgende parlementaire enquête over het pensioenstelsel is onvermijdelijk.”
Rente was stabiele laag ...
Behalve onrechtmatig en onwenselijk, want onuitvoerbaar, vindt Eijffinger de WTP ook niet meer nodig. Het vertrekt immers vanuit een situatie die zich momenteel aan het wijzigen is, namelijk van een rente die door de Europese Centrale Bank jarenlang kunstmatig laag is gehouden. Men denke aan de grootschalige opkoopprogramma’s van staatsschulden, de quantitative easing, een proces van geldschepping dat tot rentedaling leidt.
...maar is nu aan het stijgen
Deze laag gehouden rente heeft pensioenfondsen gedwongen om meer geld in kas te houden, aangezien ze minder van rente-inkomsten hebben te verwachten. “Dat heeft”, aldus Eijffinger, “niet alleen geresulteerd in grote vermogensverliezen bij de pensioenfondsen, maar ook tot hoge pensioenverplichtingen en een lage dekkingsgraad bij alle fondsen.” Inmiddels is de kapitaalmarktrente echter weer sterk gestegen en is. “een fundamentele herziening van het Nederlandse pensioenstelsel (WTP) onnodig".
Onoverzienbare complexiteit
Zoals ook al veel andere experts hebben gewaarschuwd denkt ook Eijffinger dat de Wtp een onoverzienbare complexiteit met zich mee zal brengen. Pensioenfondsen onderschatten de uitvoeringsproblemen bij het overgaan van een collectief naar een individueel pensioenstelsel. “Bovendien zal de rentegevoeligheid van het nieuwe pensioenstelsel groot blijken te zijn en versterkt worden door de volatiele inflatie(verwachtingen) en daardoor volatiele kapitaalmarktrente”.
‘Afgelasting Wtp bittere pil voor coalitie’
Aangezien Eijffinger algehele conclusie luidt dat de Wtp “onnodig, onwenselijk en onrechtmatig” is, zal het niet verbazen dat hij de invoering dringend afraadt. Hij begrijpt dat dit voor de coalitie een bittere pil is, maar “beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald”. Ook beveelt hij een aanpassing aan van de wijze waarop de rekenrente (met behulp waarvan uitgerekend wordt hoeveel geld de pensioenfondsen in kas moeten houden) tot stand komt. De langdurige kunstmatig lage rente van afgelopen jaren heeft volgens experts de indexatie van uitkeringen tegengehouden en zo de pensioendeelnemers veel geld gekost.
‘Het gaat om mensen met kleine pensioenen’
“Ik krijg vaak de opmerking, ook van collega’s. 'Jij bent emeritus. Je hebt veertig jaar pensioenpremie betaalt. Waar maak je je druk om?'” voegde Eijffinger er als persoonlijke noot aan toe. “Ik maak me niet druk om mezelf. Het gaat mij om de mensen met kleine pensioenen. Een gemiddeld ABP-pensioen, dan heb je het over 700 à 800 euro. Met AOW erbij is dat 1500 à 1600 euro. Met deze energiekosten, duurdere boodschappen en de hele reutemeteut die aldoor duurder wordt, maak ik me echt zorgen of deze mensen nog wel een beschaafd pensioen krijgen.”
Laatst bijgewerkt: 2 maart 2023 09:25