ABP capituleert voor klimaatlobby. Pensioengerechtigden hebben het nakijken
“We trekken ons terug.” Het vorige artikel over het ‘deugende’ kapitalisme van het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP) stond nog maar nauwelijks op de website van Cultuur onder Vuur of het was al ingehaald door de werkelijkheid.
Schreef Cultuur onder Vuur op 22 oktober dat ‘zelfs pensioenfondsen kruipen voor klimaatlobby’ en daaraan lippendienst bewezen, enige dagen later maakte het ABP met een persbericht op zijn website zijn volledige capitulatie bekend: “We trekken ons terug uit beleggingen in producenten van fossiele brandstoffen (olie, gas en kolen)”. Dit hakt erin, want met 3,1 miljoen aangesloten werknemers en gepensioneerden beschikt het ABP over 530 miljard euro belegd vermogen.
Goede rendementen
Het ABP-besluit komt als een grote verrassing, want pal daarvoor had bestuursvoorzitster Corien Wortmann-Kool in gesprek met Het Financieele Dagblad nog betoogd dat het juist van het hoogste strategisch belang zou zijn zich NIET uit de fossiele industrie terug te trekken, want, aldus Wortmann, “wij vinden het effectiever om invloed uit te oefenen, aan tafel te blijven, die kritische vriend te zijn van de bedrijven die we hebben uitgekozen, dan om daar nu helemaal uit te stappen.” Cultuur onder Vuur geloofde daar meteen al niets van en concludeerde ironisch: “Weet u dat ook weer: ABP en PFZW gaan door in fossiele brandstoffen te investeren, niet vanwege de goede rendementen (waar ze allereerst op dienen te letten), maar “om invloed uit te oefenen” ten gunste van minder CO2.”
Meer snelheid
Het bestuur van ABP staat echter onder grote druk. Onder invloed van de zich uitbreidende klimaatangst drongen tal van actiegroepen, bestaande uit ambtenaren en onderwijspersoneel, er de afgelopen jaren op aan dat het fonds zijn fossiele beleggingen zou verkopen. Meerdere hogeschool- en universiteitsbesturen vroegen ABP meer snelheid te maken. Maar dit voorjaar, bij de laatste aandeelhoudersvergadering van olie- en gasbedrijf Shell, weigerde ABP nog in te stemmen met een motie van beleggerscollectief Follow This, die Shell opriep het Akkoord van Parijs te volgen. Andere grote pensioenfondsen, zoals Zorg en Welzijn en PMT, deden dat wel, evenals grote investeerders als Aegon, Nationale-Nederlanden en Achmea.
Frans Timmermans
Blijkbaar heeft Wortmann, voorheen europarlementariër voor het CDA, in luttele dagen tijd ingezien dat ze toch maar beter helemaal kan buigen voor de klimaatlobby. Zij sluit zich daarmee aan bij het klimaatsocialisme van Frans Timmermans (PvdA), die als vice-president van de Europese Commissie de stap van het ABP dan ook enthousiast heeft begroet. Want niet alleen heeft het ABP aangekondigd zich terug te trekken uit fossiel, het gaat als een van de grootste pensioenfondsen ter wereld zijn gewicht ook in de schaal werpen om bedrijven (vooral auto-industrie en luchtvaart) onder druk te zetten hetzelfde te doen. Voor het overige belooft het ABP plechtig voortaan een “duurzaam beleggingsbeleid” te zullen voeren in “hernieuwbare energie”.
‘Goed pensioen’
Wortmann laat bovendien weten: “Wij zullen ook doorgaan met ons pleidooi richting overheden om over te gaan tot verdere CO2-beprijzing bij de industrie. En we blijven ons hard maken om de subsidies op fossiele activiteiten te stoppen.” Je mag je afvragen of dit de taak van een pensioenfonds is. Wat hebben pensioengerechtigden daaraan? Misschien dat daarom het persbericht afsluit met de nadrukkelijke verzekering “Uiteraard gelden ook hier onze criteria voor rendement, risico, kosten en duurzaamheid. Ons doel is en blijft een goed pensioen voor onze deelnemers te realiseren in een leefbare wereld.” De vraag is wel waar ABP dan zijn prioriteiten legt. Bij “een goed pensioen” of bij die vermeende “leefbare wereld”?
Klimaatclub
Intussen is het ABP er met zijn snelle capitulatie wel in geslaagd vriend en vijand te verrassen. “YESSSSS, We DID it!!! We WON! Het grootste pensioenfonds van Europa stapt uit fossiel!!!!!!!”, twitterde Fossielvrij-directeur Liset Meddens. Deze klimaatclub die het ABP al jaren onder druk zet en een rechtszaak aanspande (een rechtszaak dus over iets waar een pensioenfonds in het belang van de aangeslotenen bij uitstek vrij over zou moeten kunnen beslissen), kreeg bijval van tal van milieuorganisaties, die hopen dat ook energiebedrijven als Shell nu worden “wakker geschud”.
Gaten vullen
Wat vinden de mensen ervan om wie het eigenlijk zou moeten gaan? De mensen die moeten leven van een pensioen? Gepensioneerde ambtenaren Jan Schijf en Hielco Wiersma zeggen het in De Telegraaf volstrekt oneens te zijn met het besluit. “ABP moet zich bezig houden om het maximale rendement voor haar leden te genereren”, zegt Schijf. “Ik ben er helemaal niet van overtuigd dat de rendementen in duurzame energie net zo hoog zullen zijn.” En Wiersma zegt: “De waarde van die beleggingen die ABP nu wil verkopen zullen komend jaar omlaag gaan, dat zijn wel de rendementen van mijn pensioen, dat bovendien al jaren niet is geïndexeerd.” En dan te bedenken dat uitgerekend Corien Wortmann-Kool vorig jaar als ABP-voorzitster waarschuwde dat Nederlandse pensioengelden ook nog eens het gevaar lopen door Brussel misbruikt te worden om de gaten te vullen in de begrotingen van de zuidelijke EU-landen: een scenario waar ook Cultuur onder Vuur al lang voor waarschuwt. Pensioengelden komen toe aan de rechthebbenden, en aan niemand anders.
Hedgefondsen
Maar ook financieel deskundigen zijn niet enthousiast over de stap van het ABP. De Telegraaf vulde een dubbele krantenpagina met forse kritiek. “Je kunt je afvragen: wordt er door deze stap nu een probleem opgelost?”, zegt Rob Bauer, hoogleraar institutionele beleggers aan de Universiteit Maastricht en adviseur van pensioenfondsen in NRC Handelsblad. De vermeend verwerpelijke ‘fossiele’ bedrijven blijven immers gewoon bestaan. “Met dat verschil dat nu niet onze pensioenfondsen erin deelnemen, maar hedgefondsen die alleen kijken naar rendement.” Hij zegt “zeer verrast” te zijn door de beslissing van ABP, ondanks het feit dat vorige maand metaalfonds PME zich als eerste grote pensioenfonds al uit fossiel had teruggetrokken, daarin voorafgegaan door het middelgrote fonds Horeca en Catering.
Energieprijzen vliegen omhoog
Als je dan al zo nodig wil ‘vergroenen’, zegt ingenieur Maarten van Andel op de website Wynia's Week, is het deugkapitalisme van het ABP contraproductief: “Wij zullen de komende decennia de fossiele brandstoffen nodig hard nodig hebben. Niet alleen voor ons dagelijks leven en werk, maar ook om überhaupt te kunnen verduurzamen. Alle duurzame energieopties vergen aan de voorkant veel energie om te maken, en het duurt maanden (windmolens) of jaren (zonnepanelen) voordat die energie weer is teruggeleverd.” We zien nu al dat de energieprijzen omhoog vliegen, doordat ondoordachte politieke besluiten worden genomen. “We hebben met honderd jaar communisme toch wel geleerd”, aldus Van Andel, “waar centrale planmatige sturing van belangrijke maatschappelijke en economische middelen toe leidt?”
Communisme
Blijkbaar niet. Het communisme leeft in nieuwe gedaantes voort, zoals de titel van het boek Groen is het nieuwe rood aangeeft, dat Cultuur onder Vuur over de klimaatdrammers heeft uitgebracht. Precies hetzelfde analyseerde prof. Plinio Correa de Oliveira al in zijn Revolutie en Contrarevolutie, waarvan Cultuur onder Vuur binnenkort de eerste Nederlandse vertaling uitbrengt. De Braziliaanse denker geloofde er niets van dat het communisme in 1989 was uitgewoed. Het was zich in het Westen aan het vernieuwen onder dekking van een “etiketverandering”, schreef hij in 1995 kort voor zijn dood. En hij stelde de retorische vraag: “Is deze etiketverandering een wederopstanding? Een metamorfose? Ik neig bij voorkeur naar de laatste hypothese.” In de vermeende opwarming van de aarde zou hij zeker het fictieve rampscenario herkend hebben dat de revolutie nodig heeft om haar doeleinden (verarmd egalitarisme, afschaffing van privébezit en centralisering van alle macht) alsnog te bereiken.
Laatst bijgewerkt: 4 mei 2022 13:22