Charlie Kirk. Bron afbeelding: Flickr / Gage Skidmore.
Is de moord op Charlie Kirk een keerpunt of een breekpunt voor Amerika?
De moord op Charlie Kirk dwingt de Amerikaanse natie om stil te staan en na te denken over wie we zijn, aldus de Amerikaanse publicist John Horvat II.
De diepere betekenis van de moord
Er was een schokkende, koelbloedige, voorbedachte moord voor nodig, waarvan duizenden getuige waren tijdens een evenement op de campus en die door miljoenen mensen op sociale media werd bekeken, om de aandacht van het publiek te trekken. Het spectaculaire karakter van deze moord dwingt ons dus om op zoek te gaan naar de diepere betekenis ervan.
Het gaat niet om Charlie Kirk
Veel mensen hebben geprobeerd het debat te reduceren tot de persoon Charlie Kirk en zijn standpunten. Hij was inderdaad een inspirerende conservatieve leider, die niet zonder controverse was. Zijn moord was echter iets groters. Het ging niet om Charlie Kirk. Het ging om wat hij vertegenwoordigde. Het ging ook niet alleen om de verdachte van de moord, Tyler Robinson, maar ook om wat hij vertegenwoordigde.
Lees ook: Het kwaad wordt losgelaten op Amerika met de moord op Charlie Kirk
Welke weg slaan we in?
We zagen een dramatische botsing van symbolen en modellen. De twee figuren vertegenwoordigden de kanten van een conflict dat nu groot is in een gepolariseerd Amerika. We moeten nu kiezen welke weg we willen inslaan.
Er zijn nu eenmaal twee kanten
Linkse mensen hebben een hekel aan het opsplitsen van zaken in twee tegengestelde kanten en doen dit af als een te simplistische voorstelling van zaken. Niets, zo beweren ze categorisch, is zo zwart-wit. Per definitie moet een gepolariseerde natie echter twee kanten hebben. Deze opsplitsing weerspiegelt de tragische realiteit die door de gebeurtenissen in Utah wordt bevestigd.
Het symbool Charlie Kirk
Of je het nu leuk vindt of niet, Charlie Kirk was een menselijk symbool. Dat wil zeggen dat hij veel meer vertegenwoordigde dan de standpunten die hij innam of de persoon die hij was. Symbolen overstijgen tekortkomingen of persoonlijke eigenaardigheden. Als symbool stelde hij een ideaal voor Amerika voor.
"Tien Geboden Amerikaan"
Charlie Kirk was de archetypische Amerikaanse jongen. Hij was goedhartig, verzorgd, beleefd, openhartig en mannelijk. Zijn gedrag werd bepaald door een diep respect voor een morele wet en een sterk geloof in God. Hij symboliseerde wat je zou kunnen noemen de “Tien Geboden Amerikaan”, een ideaal dat inhoudt dat iedereen zou moeten proberen te leven onder de mantel van Gods wet, gemotiveerd door liefde voor onze Schepper.
Lees ook: Tijd om de goddeloze kruistochten van populisten te verlaten
Tyler Robinson
Aan de andere kant was Tyler Robinson ook een menselijk symbool dat zijn persoon en meningen overstijgt. Als iemand die naar verluidt een relatie had met een man die ‘transitie’ onderging naar een vrouw, zou hij de eerste zijn om toe te geven dat hij een tegengesteld archetype vertegenwoordigde, een archetype dat geen acht sloeg op Gods morele wet. Zijn ideaal was een regime van absolute vrijheid, zonder beperkingen voor wie dan ook, behalve voor die Amerikanen die het bestaan van God, Zijn hogere wet en de noodzaak van beperkingen voor de mensheid verkondigen.
Satanische thema's
Hij symboliseerde een subcultuur van rebellie die te vinden is in recente schietspellen, vol duistere, videogame- en satanische thema's. Net als de Bijbelse Kaïn bracht Tyler zijn woede tegen de morele wet tot het punt waarop hij iemand doodde die het ideaal van die wet belichaamde. Voor Kaïn was dat zijn broer Abel. Voor Tyler was dat Charlie Kirk.
De rol van symbolen
We zijn dus verwikkeld in een botsing van symbolen, goed en kwaad. Deze symbolen zijn belangrijk omdat ze verwijzen naar idealen waar mensen naar streven. Ze stellen modellen voor die nagevolgd kunnen worden. Ze maken onzichtbare idealen onmiddellijk zichtbaar, waardoor ze zielen tot actie aanzetten en als basis dienen voor maatschappelijke modellen.
Zijn we nog één natie?
De radicale schok van de moord op Charlie Kirk dwingt ons na te denken over welk symbool Amerika moet vertegenwoordigen als we als natie willen overleven. Het dwingt ons een nog serieuzere vraag te stellen: zijn we nog steeds één natie?
Lees ook: Antifa is terroristische organisatie, vindt meerderheid van de Tweede Kamer
Een natie als bron van eenheid
Symbolen helpen inderdaad modellen voor de samenleving te genereren. In het geval van Charlie Kirk was dit model de christelijke natie. Een natie heeft eenheid. Een natie ontstaat wanneer een volk samensmelt tot een duidelijk onderscheidend geheel. Door een smeltproces dat vaak gepaard gaat met lijden, vormt de natie een culturele, sociale, economische en politieke eenheid waarin het doel niet het individuele welzijn van elk lid is, maar het algemeen welzijn van allen.
Kerkvader Augustinus
Sint-Augustinus definieerde een volk ooit als “een verzamelde menigte van rationele wezens die verenigd zijn door overeenstemming te bereiken over het delen van de dingen waar ze van houden”. De natie geeft aanleiding tot de staat, die het algemeen belang regelt. Regels zoals de Tien Geboden en morele gewoonten dienen als vangrails die orde en vrijheid waarborgen. We worden in staat om dit model in stand te houden wanneer we gemotiveerd worden door een liefde voor God die ons verenigt.
Amerika was een christelijke natie
Hoewel verre van perfect, was er een tijd dat Amerika een christelijke natie was en deze eenheid genoot. Dit model van een Amerika volgens de Tien Geboden is ongetwijfeld wat Charlie Kirk motiveerde.
Verdeeldheid vieren
Er is nog een ander model voor het organiseren van de samenleving, in tegenstelling tot het model van Sint-Augustinus van gezamenlijke liefdevolle idealen. Dit model viert verdeeldheid en maximaal individualisme als de meest complete uitdrukking van vrijheid en zelfverwezenlijking.
Verzameling individuen
Dit model vormt geen natie, maar een verzameling individuen die uitsluitend bijeenkomen om hun eigen belangen na te streven. Het lijkt op een coöperatie, een aandelenvennootschap waarin elke investeerder de ander negeert en alleen bezig is met zijn eigenbelang en winst. Elk persoonlijk belang, hoe bizar ook, is gelijk aan elk ander.
Alasdair MacIntyre
In dit model wordt de samenleving gereduceerd tot wat filosoof Alasdair MacIntyre “niets anders dan een ontmoetingsplaats voor individuele wilskrachten, elk met hun eigen houding en voorkeuren, die de wereld uitsluitend zien als een arena voor het bereiken van hun eigen bevrediging en die de werkelijkheid interpreteren als een reeks kansen voor hun plezier” noemde.
Obsessief
Tegenwoordig bereikt dit model het punt van obsessie. Samenwerking is slechts een middel om te overleven. The New York Times citeert presidentiële biograaf Jon Meacham die zegt dat hij hoopt dat de moord op Kirk niet tot wraak zal leiden, maar “ons eraan zal herinneren dat we moeten kunnen leven met mensen wier meningen we verachten, zonder onze toevlucht te nemen tot geweld”.
De vangrails van de moraal
Deze abnormale toestand kan niet ons doel zijn. We hebben niet langer de vangrails of morele wetten die de orde handhaafden in het volksbeeld van Sint-Augustinus. Wat we in plaats daarvan hebben, is de waanzinnige drang om onze passies te laten de vrije loop. Het samenbrengen van mensen die elkaars mening verachten, is dan ook een recept voor geweld.
Geen samenleving maar een gekkenhuis
Bovendien is een situatie waarin naast elkaar bestaande haat wordt gevierd geen beschrijving van een samenleving, maar van een gekkenhuis, waar geweld de norm is en waar opzichters en maatschappelijk werkers voortdurend moeten ingrijpen.
Het linkse compromis
Lange tijd probeerde het liberalisme te laveren tussen de overblijfselen van de christelijke samenleving in het model van Sint-Augustinus en de moderniteit, die ongebreidelde vrijheid ontketende in naam van de vrijheid. Het liberalisme veranderde morele waarden in persoonlijke meningen en verbande God uit het openbare leven. Het hoopte de krachten van de chaos te sussen met een geleidelijke afglijding naar nihilisme.
Geen weg terug
De dood van Charlie Kirk bewees Amerika dat deze verzoening niet heeft gewerkt. We hebben het uiterste punt van ons liberalisme bereikt, waar de woede van ongebreidelde passie vraagt om de onderdrukking van geordende vrijheid, morele wetten en geloof. Er is geen weg terug.
Conflict in de ziel van Amerika
We moeten kiezen tussen twee symbolen en hun respectievelijke sociale modellen. Zal Amerika streven naar een situatie waarin we elkaars liefdes haten? Of zal het een natie zijn waar mensen verder kijken dan hun eigenbelang en samen de dingen vieren waar ze van houden? Hoe we dit conflict in de ziel van Amerika oplossen, zal bepalen of de natie zich nu op een keerpunt of een breekpunt bevindt.
Dit artikel verscheen eerder op tfp.org.
Laatst bijgewerkt: 22 september 2025 13:55