Geld groeit in werkelijkheid nog steeds niet aan de bomen.
De overheid kan niet blijven doen alsof het geld aan de bomen groeit
Een biljoen euro was vroeger veel geld. De meeste mensen dachten niet eens in die termen, omdat het zo ver van de realiteit leek te staan. Eén biljoen was net zo onvoorstelbaar als het pakhuis van oom Dagobert uit de Donald Duck. Weinigen wisten hoeveel nullen er in het spel waren.
Ondergedompeld in zee van schuld
De tijden zijn echter veranderd. Alle economieën zijn gegroeid en de waarde van goederen en diensten is (althans op papier) opgelopen tot in de biljoenen. Het belangrijkste gebruik van het cijfer is echter niet voor groei, maar voor schuld. We zijn ondergedompeld in een zee van schuld - wereldwijd zo'n 250 biljoen dollar. De coronacrisis heeft "biljoen" tot een begrip gemaakt. Mensen gooien nu achteloos met getallen van een biljoen dollar alsof het iets triviaals is. Ze doen alsof geld aan de bomen groeit.
Groeit geld aan de bomen?
Inderdaad, geld lijkt nu aan de bomen te groeien. Er is geen andere manier om de absurditeit van wat er gebeurt te beschrijven. Of het geld groeit aan de bomen, of alle tot nu toe bekende economische theorieën zitten ernaast. We worden voorgehouden dat de geldvoorraad onbeperkt kan zijn, en we niet bang hoeven te zijn voor inflatie. Schuld hoeft niet te worden terugbetaald. Er hoeft geen positief rendement te worden gemaakt op een investering. Iedereen kan vertrouwd worden met blanco cheques. Het feest kan steeds maar doorgaan. Bovenal geven onze regeringen geld uit alsof het aan de bomen groeit. De crisis heeft de toename van de publieke uitgaves alleen nog maar versneld. De wetgevers voelen zich verplicht alles op alles te zetten om de middelen veilig te stellen om deze crisis zo pijnloos mogelijk te laten verlopen. Zij geven de regering alle bevoegdheden die nodig zijn om dit te bewerkstelligen. Het spektakel aan overheidsuitgaven is gebaseerd op drie verkeerde aannames.
Overheidshulp als laatste, niet als eerste redmiddel
De eerste verkeerde aanname is een misvatting over de rol van de overheid in een crisis. Ja, de overheid kan en moet mensen helpen in tijden van nationale nood. Zij kan echter niet alles doen. De regering moet de laatste, niet de eerste, redder in nood zijn. Volgens het subsidiariteitsbeginsel moet de meest lokale instantie als eerste reageren op problemen. Daarna kunnen grotere sociale eenheden zich ermee gaan bemoeien. Intermediaire instanties zoals het gezin, de gemeenschap, verenigingen en kerken (het maatschappelijk middenveld) zijn de normale manier waarop mensen elkaar helpen in tijden van crisis. Zij zijn ook het goedkoopst, omdat de diensten vaak gratis worden verleend.
In staat van verval
Helaas verkeren deze bemiddelende instanties in een staat van groot verval. Vele kunnen niet langer de steun bieden die nodig is in tijden van crisis. De valse vooronderstelling is dat de moderne regering dezelfde functie kan vervullen als de maatschappelijke structuren, zoals gezin of vereniging en hun rol kan overnemen. De overheid zal falen omdat haar bureaucratische structuren de neiging hebben koud, mechanisch en extreem duur te zijn. Overheidsprogramma's zijn vaak niet in dienst van de bevolking, maar houden mensen gevangen in een socialistische mentaliteit van afhankelijkheid. Er is geen hoeveelheid geld in de wereld die alles kan doen wat nu wordt beloofd. Regeringen moeten vertrouwen op geldbomen om te leveren wat er ontbreekt.
Geld naar het probleem gooien
De tweede verkeerde vooronderstelling is dat geld naar het probleem gooien, het probleem zal doen verdwijnen. De huidige oplossingen van onze overheden lossen de problemen niet op, maar verdoezelen ze slechts met euro’s en dollars. Ze leiden onze landen op deze manier naar een faillissement. Problemen moeten worden opgelost door de oorzaken aan te pakken, niet de gevolgen. Het besluit om de kosten van het in stand houden van de economie op zich te nemen door middel van cheques en loonbetalingen is als een ongericht schot hagel dat de echte problemen niet doelgericht aanpakt. De huidige compensatieprogramma's maken de zaken erger door het winstgevender te maken werkloos te zijn tijdens de cruciale herstelmaanden.
Moedige beslissingen zijn nodig
De echte oplossingen liggen veeleer in de sfeer van beslissingen, die risico’s met zich meebrengen om mensen zo snel mogelijk weer aan het werk te krijgen. De markt met geld overspoelen om de economie te stimuleren zal op lange termijn niet werken. Echte oplossingen moeten gerichte antwoorden op specifieke problemen omvatten. Zij vergen moedige beslissingen van leiders die zich niet laten leiden door de opiniepeilingen. Het gooien van geld naar problemen leidt tot gewoonten van afhankelijkheid. Het leidt er ook toe dat de regering zich tot ‘geldbomen’ wendt om de fondsen te leveren, daarmee de problemen voor zich uitschuivend.
Lees ook: Waarom uw eigen huis een onzeker bezit dreigt te worden
Pijnloze maatregelen
De laatste onjuiste vooronderstelling van degenen die zich met het coronabeleid bezighouden, is hun veronderstelling dat alle maatregelen pijnloos moeten zijn. De crisis mag de mensen geen onnodig leed berokkenen. Om de ontberingen te beperken, moet de regering trachten te voldoen aan alle behoeften, voor iedereen, en op elk moment. Doet zij dit niet, dan zal dit politieke gevolgen hebben. Deze premisse is gebaseerd op een modernistische opvatting van materialistische wereld. Deze opvatting houdt in dat alles kan worden opgelost door regering en technologie alleen. Het ontkent de realiteit van een gevallen menselijke natuur die tragedie en lijden onvermijdelijk maakt.
Onmogelijke taak
We zien een overheid die om het door de crisis veroorzaakte lijden te beperken, totale lockdowns en andere draconische maatregelen voorschrijft om tevergeefs te vechten tegen het onvermijdelijke verloop van het virus dat de bevolkingen zal besmetten. Stimuleringsprogramma's en aalmoezen van de overheid moeten de enorme economische schade die door deze lockdowns wordt veroorzaakt, opvangen. Zij moet de loonlijsten overnemen en royale werkloosheidsuitkeringen dekken. Om deze onmogelijke taak te volbrengen, moet de regering zich wenden tot biljoen-dollar-geldbomen om gratis geld te verschaffen.
De schuldenlast loopt op door roekeloze uitgaven en opvoeren van het geldvolume.
Geld groeit niet aan de bomen
Natuurlijk groeit geld niet aan bomen, ondanks pogingen om van de Fed een geldboomgaard te maken. Zulk geld bestaat altijd uit geleend geld dat de toekomst zal belasten en een gezonde economie zal vernietigen. Regeringen die met biljoenenvuren spelen, zullen zich altijd branden. Echte oplossingen komen van het beperken van de rol van de overheid, het richten van hulp op de juiste plaatsen, en het accepteren van de pijn en het lijden die crises met zich meebrengen. Correct handelen in tijden van crisis is een moreel probleem, geen economisch probleem. Geldbomen, net als ganzen die gouden eieren leggen, werken nooit op de lange termijn. Er zal een tijd komen dat hebzuchtige wetgevers meer geld willen dan de bomen kunnen produceren. Iemand zal op het lumineuze idee komen om de bomen om te hakken en de verborgen geldreserves binnenin aan te boren. Op dat moment zal alles instorten.
Dit artikel van John Horvat verscheen eerder in het Engels op tfp.org
Laatst bijgewerkt: 14 maart 2023 13:58