Experts nemen euro onder vuur: 'Nederland kan beter zelf uitstappen'
De euro veroorzaakt veel problemen: een huizenmarkt op slot, inflatie die uit de hand loopt en een spaarrente die nagenoeg nul is. Daarom moet Nederland overwegen om zelf uit de eurozone te stappen. Dat betoogt Jan Luiten van Zanden, hoogleraar economische geschiedenis in zijn afscheidsrede aan de Universiteit Utrecht.
'ECB wakkert onze huizencrisis aan'
“Waar noordelijke landen behoefte hadden aan een hogere rente en inflatiebestrijding, is het zuiden daar nog steeds niet aan toe,” constateert professor Luiten van Zanden. De Europese Centrale Bank houdt nu de rente laag en de inflatie hoog, om de economie van zuidelijke landen op de been te houden. De rekening betaalt Noord-Europa. Dat voelen Nederlanders die een huis willen kopen. “Onze huizencrisis is voor een groot deel aangewakkerd door de ECB.”
Olaf Ephraim
Professor Luiten van Zanden staat niet alleen. Tweede Kamerlid Olaf Ephraim (BVNL/Groep van Haga) ziet de toekomst van de euro somber in. De ex-bankier stelt dat verregaande Europese integratie de enige manier is om de euro te redden. Maar het is een illusie dat EU-lidstaten hun eigen agenda aan de kant schuiven en bindende afspraken maken. “Dat is in de ruim twintig jaar dat de euro bestaat namelijk nog nooit gelukt.”
Zonder euro kunnen we ook goed handel voeren
Ephraim acht een uit elkaar vallen van de eurozone waarschijnlijker. Geen ramp, want Nederland kon vóór de invoering van de euro goed handel voeren. Met een sterke gulden, die gekoppeld was aan de Duitse mark. Bovendien hebben drie van de tien belangrijkste handelspartners van ons land – het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Zwitserland – de euro helemaal niet.
Hans Hoogervorst: 'We hadden het niet moeten doen'
Ook Hans Hoogervorst (VVD) uit zich kritisch over de euro. “Als wij nu nog de vrije keuze hadden, zou de Nederlandse politiek op dit moment vrijwel zeker de Europese munt niet durven invoeren,” schrijft de voormalig minister van Financiën. “De gevaren van inflatie, onhoudbare schulden en de stabiliteitsrisico’s in de eurozone zouden te groot worden geacht.”
Lees ook: World Economic Forum: drijf de prijs van olie en gas op, versnel de energietransitie
Mario Draghi
Hoogervorst hekelt de invloed van de Italiaan Mario Draghi. Als voorzitter van de Europese Centrale Bank was hij de architect van het beleid met lage rente en hoge inflatie. Een beleid dat Italië wel heel goed uitkwam en uitkomt, omdat het land hierdoor minder last heeft van zijn hoge staatsschuld heeft. Van serieus verzet van noordelijke landen is daarbij geen sprake. Klaas Knot, als president van De Nederlandsche Bank ook bestuurslid van de Europese Centrale Bank, blaft wel maar bijt niet.
'Einde euro zou heel veel instabiliteit veroorzaken'
Draghi gaat nu richting de uitgang. Hij heeft zijn ontslag als premier van Italië ingediend. Daarmee verliest het desastreuze ECB-beleid een steunpilaar. Maar het roer omgooien – inflatie drukken, rente verhogen – zou de economie van zuidelijke landen schaden. Ook een scheiding, met een ‘neuro’ voor Noord en een ‘zeuro’ voor Zuid, brengt een schok teweeg. “Dan gaan mensen hun geld uit Italië weghalen en in Duitsland stallen,” zo verwacht Jan Luiten van Zanden. “Dus alleen al die dreiging zou heel veel instabiliteit veroorzaken.”
In strijd met de subsidiariteit
De euro is een mislukking gebleken. De belangrijkste oorzaak is dat het in strijd is met wat de katholieke sociale leer subsidiariteit noemt: het idee dat je zaken op zo laag mogelijk niveau moet regelen. Ieder land heeft nu eenmaal een eigen cultuur, traditie, geografie en economie. Daarbij past een eigen monetair beleid, ergo een eigen valuta. Het alternatief is een absolutistisch systeem, naar model van het ancien régime in Frankrijk, waar de Zonnekoning Lodewijk XIV de rechten van de adel en de lokale overheden uitholde. Wie weet hoe dat afgelopen is, moet een Nederlands vertrek uit de eurozone als uiterst serieuze optie overwegen.
Laatst bijgewerkt: 9 augustus 2022 09:51