Overheden geven weinig blijk van enige intentie om uitgaven te verminderen en geven daarentegen steeds meer uit, terwijl ze de problemen voor zich uitschuiven. (bron)
Een schuldencrisis dreigt, maar we blijven geld uitgeven
Het is vrij eenvoudig. Je kunt in de schulden leven zolang iemand bereid is die te financieren. Als je een schuld kunt afbetalen, zelfs een enorme, kun je doorgaan met feesten. Als je niet meer kunt betalen, komt het probleem voor rekening van de kredietverstrekker, die zich moet inspannen om zijn investering terug te krijgen. De slimme kredietverstrekker trekt zich terug uit risicovolle investeringen en vraagt om een hogere rente. Tenzij slechte gewoonten veranderen, zullen kredietverstrekkers binnenkort helemaal stoppen met het verstrekken van leningen aan risicovolle klanten.
Stoppen met schulden
Dit is het probleem van het Westen vandaag de dag. Leningen met een lage of zelfs verwaarloosbare rente hebben ertoe geleid dat landen verslaafd zijn geraakt aan het aangaan van grote leningen. Linkse mensen voerden immers aan dat het gebruik van het geld gratis was. Met dergelijke fondsen konden al hun utopische dromen tegen minimale kosten worden gefinancierd. De pre-COVID-economie keert in alle hevigheid terug. De rentes zijn gestegen, maar landen blijven als verslaafden op recordniveau geld uitgeven. De schulden van veel ontwikkelde landen ligt ruim boven het BBP en er zijn geen tekenen dat de uitgavenstorm zal gaan liggen. Net als voorzichtige kredietverstrekkers, trekken kopers van staatsobligaties zich terug. Er ontstaat een gevaarlijke situatie, aangezien de wereld, en met name Amerika, nu draait op staatsobligaties.
Zwakke vraag
Staatsobligaties zijn de ultieme veilige belegging. Beleggers die op zoek zijn naar een plek om grote sommen geld te parkeren, kunnen deze gegarandeerde beleggingsmogelijkheden kopen. Het rendement is laag, maar de zekerheid compenseert hiervoor. Ook overheden beleggen in deze fondsen als onderdeel van hun portefeuilles. Financiële analisten merken echter op dat landen met een hoge schuldenlast te maken hebben met een zwakke vraag naar obligaties. In de onderling verbonden markten van vandaag kan deze trend zich gemakkelijk verspreiden en leiden tot een verlies van vertrouwen in een van de vele schuldafhankelijke overheden in het Westen.
Lees ook: Tien opvallende kenmerken van een organisch-christelijke samenleving
De benarde situatie van Japan: enorme schulden, hogere uitgaven
Een perfect voorbeeld van obligatievolatiliteit is Japan, de op twee na grootste economie ter wereld. Jarenlang heeft de regering van dit land roekeloos geld uitgegeven en enorme jaarlijkse tekorten opgebouwd. De schuldenberg van Japan bedraagt nu 235 procent van het BBP en er zijn geen tekenen dat deze zal slinken. Als land dat te maken heeft met een demografische crisis, zal het moeilijk worden om deze schuld in de toekomst af te lossen. Tijdens een routineveiling van twintigjarige obligaties in mei werd de Japanse regering met een schok geconfronteerd met de realiteit toen bleek dat het moeilijk was om haar obligaties te verkopen. Beleggers op de obligatiemarkt deden vervolgens de rente stijgen tot het hoogste niveau in decennia. De Japanse premier Shigeru Ishiba vergeleek de situatie van Japan met die van Griekenland, dat in 2009 het epicentrum was van de financiële crisis in de eurozone en voor grote onrust zorgde in de Europese Unie.
Centrale bank houdt obligaties kunstmatig in leven
Ondanks een enorm tekort heeft de Japanse regering een optimistische houding aangenomen ten aanzien van de uitgifte van obligaties en het vergroten van haar schuldenlast. De Japanse obligatiemarkt wordt kunstmatig overeind gehouden door de centrale bank (BOJ), die maandelijks een groot deel van de beschikbare obligaties opkoopt. De bank bezit ongeveer de helft van alle uitstaande obligaties en heeft een portefeuille opgebouwd die groter is dan het BBP van het land. Economen pleiten voor bezuinigingen op de aankoop van obligaties door de BOJ. Er werd een bescheiden bezuiniging goedgekeurd, wat de oorzaak uiteindelijk de oorzaak was van de schaarse investeerders om het gat te dichten, en dat deze bovendien een hogere rentevoeten eisten.
Een waarschuwing voor de wereld
Veel obligatiespecialisten zien de Japanse obligatietrend als een waarschuwing voor andere landen met een hoge schuldenlast. De terughoudendheid om in het Oosten te kopen zou zich gemakkelijk kunnen verspreiden naar het Westen, naar landen als het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Obligatierentes zijn gebaseerd op het vertrouwen in het land dat ze uitgeeft. Als de financiën op orde zijn, zullen obligatiehouders genoegen nemen met een lagere rente in ruil voor het gegarandeerde rendement. Langlopende staatsobligaties, met een looptijd van tien tot veertig jaar, tegen lage rentetarieven geven aan dat het land de stabiliteit heeft om investeerders aan te trekken die op zoek zijn naar een veilige belegging voor hun kapitaal op de lange termijn.
Lees ook: Onmatigheid bedreigt economische orde
Het probleem voor je uitschuiven
Al deze factoren zijn met elkaar verbonden en hebben gevolgen. Het pre-COVID-tijdperk van renteloze leningen is voorbij. De nieuwe obligaties hebben een hoog prijskaartje, waardoor financiering van overheidstekorten onbetaalbaar wordt. Echter, overheden geven weinig blijk van enige intentie om uitgaven te verminderen en geven daarentegen steeds meer uit, terwijl ze de problemen voor zich uitschuiven. De schuld van Amerika bedraagt momenteel 123 procent van het BBP. De sombere vooruitzichten hebben kredietbeoordelaar Moody's ertoe aangezet om de waardering van Amerikaanse staatsobligaties, die de hoogste waardering hadden, te verlagen.
De overweging van een moreel probleem
Wat in dit scenario ontbreekt, is orde en stabiliteit. Markten floreren wanneer deze factoren aanwezig zijn. Ze geven de zakenwereld zekerheid en voorspelbaarheid. Het opbouwen van schulden zonder uitzicht op vermindering geeft het signaal af dat leners weinig rekening houden met te toekomst. De financiële instabiliteit van de handels- en tarievenoorlogen voegt extra elementen van onzekerheid toe aan de markten, waardoor de risico's toenemen en kredietverstrekkers nerveus worden. De schuldencrisis weerspiegelt een grotere morele crisis binnen de samenleving. De uitzinnige onmatigheid van talloze mensen leidt ertoe dat ze hun passies en grillen willen bevredigen, ongeacht de gevolgen. Ze stellen het aanpakken van de gevolgen uit om het feest gaande te houden. Er komt een dag waarop het feest voorbij is.
Dit artikel verscheen eerder op tfp.org
Laatst bijgewerkt: 28 juli 2025 14:10