De opstand tegen de mensheid beschrijft een toekomst zonder God
Het boek The Revolt Against Humanity: Imagining a Future Without Us maakt geen al te beste eerste indruk.
Boekje, pamflet of traktaat?
Een reden is dat het werk uit 2023 een vreselijk klein boekje is om zo'n monumentaal onderwerp als het uitsterven van de mensheid te behandelen. Voor de uitroeiing van de mensheid zou iets meer gebruikt moeten worden dan slechts honderd bladzijden. De eerste impuls is om het te negeren als boekje, pamflet of traktaat.
Anti-menselijke beweging
Maar in dit geval bedriegt het uiterlijk. De auteur, Adam Kirsch, is kunstcriticus en redacteur voor de rubriek Weekend Review van de Wall Street Journal. Hij is bloedserieus over het verhaal van de sterf-de-mens-uit beweging (bekend als de Human Extinction Movement, ook wel VHEMT genoemd) (hierna Human Extinction Movement). Uitgeverij Columbia Global Reports is een imprint van Columbia University, wat een officiële goedkeuring van de gevestigde orde betekent. Het boek zelf is een goed ontworpen publicatie van hoge kwaliteit. Het wil indruk maken en zelfs intimideren.
Amerikanen moeten dus opletten. Vanuit katholiek perspectief beschrijft het een plan dat de Schepper rechtstreeks uitdaagt. Zelden worden zulke plannen zo duidelijk geopenbaard.
Een nieuw soort ecologie
De Human Extinction activisten zijn geen milieuactivisten van de soort van Rachel Carlson’s Silent Spring. De oude school van ecologen wil voorkomen dat de mensheid de aarde ruïneert. Zij pleiten voor recycling, koolstofkredieten en Green New Deal-programma's om van de planeet een schonere plek om te leven te maken. Deze oude vorm van eco-denken is de revolutie van gisteren geworden en wordt verworpen als niet radicaal genoeg. De Human Extinction-activisten willen de mensheid uit het universum verwijderen.
Radicaler dan gekend
"Zelfs de meest radicale twintigste-eeuwse denkers stoppen bij het vooruitzicht van het daadwerkelijk uitsterven van onze soort," merkt Kirsch op.
Om het idee te ontkrachten dat deze beweging onbeduidend is, merkt hij op dat ze te vinden is in de bestuurskamers van Silicon Valley (de term die gebezigd wordt om alle grote tech-bedrijven aan te duiden), de academische wereld en andere invloedrijke plaatsen. Ze wordt mainstream. Hij schrijft: "Ze heeft zich al verder verspreid dan de randen van de intellectuele wereld, en in de komende jaren en decennia heeft ze het potentieel om de politiek en de samenleving op diepgaande manieren te veranderen."
Lees ook: Terwijl ministers kijven, gijzelt hun stikstofpolitiek heel Nederland
Twee groepen op het punt om mensheid te elimineren
Deze menselijke uitroeiingsbeweging is verdeeld in twee groepen die verschillen in de manier waarop ze de mensheid willen uitroeien. De eerste is de anti-humanistische factie die gelooft dat de zelfvernietiging van de mensheid onvermijdelijk is en dat iedereen vernietiging zou moeten verwelkomen als een rechtvaardige straf voor het vernietigen van de aarde.
Transhumanisten
De tweede groep bestaat uit de transhumanisten. Deze geloven dat de mensheid door technologische en wetenschappelijke vooruitgang moet evolueren naar een verbeterde en onsterfelijke cybernetische vorm die de Homo sapiens zal overstijgen. Beide visies verwerpen de katholieke visie op de schepping, de mensheid, de erfzonde en de verlossing.
Lees ook: Voor links is geweld altijd een optie
De mens heeft niet langer heerschappij over de natuur
De centrale stelling van de eerste groep, de anti-humanistische uitstervings-activisten is een ontkenning van de centrale rol van de mens in de schepping. Kirsch citeert inderdaad Genesis, waar God de mens zegt: "Wees vruchtbaar en word talrijk, bevolk de aarde en breng haar onder je gezag: heers over de vissen van de zee, over de vogels van de hemel en over alle levende wezens die op de aarde rondkruipen". (Gen. 1:28).
Afschaffing menselijk gezag
De anti-humanisten willen deze heerschappij, die zij als hatelijk beschouwen, afschaffen. Zij beweren dat de mens niet langer deel uitmaakt van de natuur, maar als een tegennatuurlijke kracht werkt om de aarde te vernietigen. Zelfs inheemse volkeren worden genoemd als uitbuiters van de aarde vanwege hun jacht, verzamelen, vuurstoken en hoeden. Mensen moeten weg - allemaal.
Extreem radicaal egalitarisme
Anti-humanisten geloven ook in een radicaal egalitarisme waarbij alle materie, organisch of niet-organisch, gelijk is. Niet-menselijke materie wordt superieur geacht aan de mensheid omdat het anderen niet vernietigt door overheersing. Zo promoten anti-humanisten een "solidariteit met niet-mensen" die de rechten erkent van "dieren, planten, stenen en watervallen [die] de wereld bewonen op hun eigen manier, die net zo geldig is als de onze."
De mensheid uitroeien
Toch is de enige echte oplossing voor de aarde de uiteindelijke vernietiging van de mensheid. De anti-humanisten blijven alleen lang genoeg in de buurt om ervoor te zorgen dat het project wordt uitgevoerd. Een prominente anti-humanistische auteur is Patricia MacCormack, die in The Ahuman Manifesto oproept tot "een einde aan de mens, zowel conceptueel als uitzonderlijk en feitelijk als soort." Zij stelt verder: "De dood van de menselijke soort is de meest levensbevestigende gebeurtenis die de natuurlijke wereld kan bevrijden van onderdrukking."
Een andere auteur, David Benatar – tevens professor filosofie aan de universiteit van Kaapstad –, schreef een boek getiteld: Better Never to Have Been: The Harm of Coming into Existence. Hij beweert dat bevallen moreel verkeerd is en roept daarom op tot abortus, zelfmoord en euthanasie.
De transhumanistische visie
Tegenover de morbide leerstellingen van de anti-humanisten staat het vrolijke optimisme van de transhumanisten. Zij geloven dat Homo sapiens gedurende "triljoenen jaren" moet veranderen in steeds nieuwe soorten.
Veroudering verleden tijd?
De voordelen van deze transformatie omvatten een volledige bevrijding van Adams vloek van "onvrijwillig lijden". Veroudering zal worden vertraagd of afgeschaft, en onsterfelijkheid zal worden bereikt. De mensheid zal toegang hebben tot nieuwe kleuren, geluiden en gevoelens die nu niet te beschrijven zijn. Menselijke hersenen zullen worden opgevoerd en lichamen opnieuw ontworpen.
'Vaste menselijke natuur'
Dus, terwijl de transhumanisten lijden en sterfelijkheid willen elimineren, is het echte doel van hun haat het idee van een vaste menselijke natuur. Zij geloven dat geesten en lichamen "eindeloos plastisch moeten zijn, in staat om elke vorm aan te nemen en te genieten van elke ervaring die onze vindingrijkheid kan uitvinden." Zij willen de menselijke natuur veranderen en daarmee Gods’ ontwerp en bedoeling voor de mensheid.
Leven is "interactie van algoritmen"
Veel transhumanisten stellen dat de mensheid en het universum kunnen worden gereduceerd tot één ding: gegevens. Mensen zijn niets anders dan georganiseerde data, en het leven is de interactie van algoritmen. Datastromen besturen het universum en vergemakkelijken zo een voortdurend veranderende natuur. De drang om alles met elkaar te verbinden zal het universum tot leven brengen met datapatronen en het veranderen in één gigantische geest.
De ontbinding van de mens
In een dergelijke vloeibare wereld wordt de mens geconfronteerd met de beperking van een organisch lichaam dat bestaat in tijd, ruimte en causaliteit. Daarom zijn de transhumanisten voorstander van de ontbinding van de mensheid. Als een mens slechts informatiepatronen is, maakt het niet uit waar die informatie zich bevindt - een lichaam, een computerchip of een metaversum.
Visie: "er is geen ongrijpbare ziel"
De onderliggende filosofie van het transhumanisme wordt het best verwoord door Kirsch, die verklaart: "Ten eerste weten we dat de menselijke geest een volledig materiële basis heeft. Er is geen ongrijpbare ziel of geest die ons lichaam bewoont; de ervaring een 'ik' te zijn wordt voortgebracht door chemisch-elektrische processen in de hersenen. Dit doorgedreven materialisme wordt door de meeste religieuze gelovigen nog steeds tegengewerkt, maar de wetenschap weet het al lang. Er is geen metafysische kloof tussen mens en dier, of tussen levende en levenloze materie; het enige verschil heeft te maken met hoe materie is georganiseerd."
Eenmaal van het lichaam ontdaan kunnen mensen die zo georganiseerd zijn, leven in denkbeeldige werelden met onbeperkte middelen om de "droom van volledige beheersing" te vervullen die sinds het begin van de soort lang is nagestreefd.
Lees ook: Wat wordt er nu besproken op het World Economic Forum?
Waarom het belangrijk is
Hoewel anti-humanisten en transhumanisten verschillen in hun aanpak, delen zij een metafysische haat tegen de Schepping – en de Schepper. Ze vertrouwen allebei op een radicaal egalitarisme dat elke dominantie in de katholieke orde uitsluit. Sommigen zullen zich afvragen waarom katholieken zich zorgen zouden moeten maken over zulke ideeën die ver van hun dagelijks leven lijken af te staan.
Beide ideologieën terug te vinden
De thema's van beide scholen zijn echter overal in de postmoderne cultuur terug te vinden. Transhumanistische ideeën dringen door in Hollywood-films en vormen de gedachten van Elon Musk-achtige figuren. Anti-humanistische propaganda domineert de hedendaagse cultuur van de dood en milieuvriendelijke anti-ontwikkelingsmodellen. Niemand ontsnapt aan deze ideeën. Kirsch zegt dat deze revolutie het potentieel heeft om "de centrale ideologische strijd in Amerika en Europa op te voeren" met "onvoorspelbare gevolgen voor politiek, economie, technologie en cultuur".
De obstakels voor deze agenda
De belangrijkste reden waarom katholieken zich tegen deze dreiging moeten verzetten is echter verrassend. De auteur wijdt zijn laatste hoofdstuk aan een opsomming van de ernstige obstakels waarmee de beweging voor het uitsterven van de mens wordt geconfronteerd en zegt iets geheel onverwachts. De obstakels voor dit programma zijn religieuze principes, in het bijzonder die van de katholieke kerk. Deze katholieke standpunten houden dit programma tegen. Hij beweert dat de religieuze mensheid zich verzet "met een kracht die mettertijd lijkt toe te nemen, in plaats van te verzwakken zoals sociale wetenschappers ooit verwachtten."
De Kerk heeft de antwoorden
Inderdaad, alleen de Kerk heeft geruststellende antwoorden op de fundamentele vragen over de zin en het doel van het leven door een goddelijk gewijd plan aan te bieden. De auteur betreurt het nihilistische antwoord van de postmoderniteit dat de mensheid vervult met "existentiële horror". Twee katholieke begrippen behoren tot de vele religieuze obstakels. Zij zijn diep verankerd in de menselijke natuur en genieten een renaissance onder katholieke denkers.
Natuurrecht
De eerste is het "katholieke idee van het natuurrecht", dat stelt dat individuen moeten handelen volgens hun vaste menselijke natuur. De auteur kwalificeert natuurwet als de omarming van grenzen "die haaks staan op de idealen van het verlichte humanisme, van Pico della Mirandola tot de transhumanisten, dat ons vermogen koestert om grenzen op te heffen en gezag uit te dagen."
Offer voor het hogere
Het tweede obstakel is de katholieke opvatting van het offer, waarbij de gelovige vrijwillig een deel van zijn vrijheid opgeeft. Deze daad wordt "een concrete uitdrukking van het geloof dat de gelovige iets dient dat belangrijker is dan hijzelf." De centrale handeling van de katholieke eredienst is inderdaad het Heilig Misoffer. Het verlichte denken kan niets bieden ter vervanging van wat de menselijke natuur verlangt. Het biedt geen motief voor opoffering, absolute beloning of hogere autoriteit.
Een opstand tegen God
De twee partijen zijn dus verwikkeld in een cultuur-oorlog naarmate de liberale orde vervaagt. Kirsch omlijst het debat met het bekende verhaal van een strijd tussen verlichte "wetenschappelijke" liberalen en ongeschoolde religieuze fanatiekelingen. De nonchalance waarmee de menselijke uitsterf beweging de dood van miljarden behandelt, spreekt niet van licht maar van duisternis. Maar het feit dat de Kerk het grootste obstakel vormt voor dit duivelse plan zou alle katholieken moeten aanmoedigen om de goede strijd voort te zetten.
Maar God wint altijd
Deze existentiële strijd moet echter beter worden ingekaderd. De menselijke uitsterfbeweging is een opstand tegen God, niet tegen de mensheid. Hopelijk zullen de verlichte aanhangers ervan inzien dat ze aan de verkeerde kant van de geschiedenis staan, want God wint altijd.
Dit artikel verscheen eerder op tfp.org.
Laatst bijgewerkt: 24 maart 2023 10:36