Donald Trump. Bron afbeelding: Gage Skidmore / Flickr.
Woke-criticus: 'Trumps overwinning signaleert een terugkeer naar conservatieve waarden'
Het wokisme heeft een gevoelige nederlaag geleden in de Amerikaanse presidentsverkiezingen. De Franse woke-criticus Atilio Faoro, auteur van de bestseller La Révolution woke débarque en France, legt uit hoe Trumps overwinning het verschil maakt in de strijd tegen links.
Avenir de la Culture: Wat betekent de herverkiezing van Trump voor katholieken en conservatieven?
Atilio Faoro: De herverkiezing van Donald Trump is niet onopgemerkt gebleven en ik moet toegeven dat deze door veel katholieken en conservatieven warm is onthaald. Hoe kunnen we zo'n golf van steun verklaren voor een kandidaat die in zoveel opzichten vatbaar is voor kritiek, terwijl zoveel stemmen een verpletterende nederlaag voorspelden? Waarom is er zo'n opleving van conservatieve waarden, als een frisse wind rechtstreeks uit Amerika? Deze overwinning is niet alleen een politieke gebeurtenis: ze weerspiegelt een diepere maatschappelijke transformatie, een ontwaken van de mensen tegen de krachten die hen probeerden te transformeren.
Hoewel kwesties als immigratie, inflatie en onveiligheid zwaar wogen in de verkiezingen die Trump aan de macht brachten, bleek de scheidslijn tussen kiezers vooral ideologisch en cultureel te zijn, vooral met betrekking tot het wokisme. Aan de ene kant kiezen progressieven voor kandidaten die de woke-ideeën aanhangen, aan de andere kant zijn conservatieven er fel tegen gekant. Deze tweedeling gaat verder dan economische kwesties of directe veiligheid, aangezien de standpunten over deze culturele kwesties al diep verankerd lijken en de onbeslisten waarschijnlijk niet zullen overtuigen, waardoor er een kloof ontstaat die veel verder gaat dan louter praktische overwegingen.
In zijn boek La Nouvelle Guerre de sécession beschrijft Guillaume Debré Trump als de antithese van Obama, die symbool staat voor een sociale en economische angst voor identiteit. Zijn verkiezingsprogramma is gericht tegen het multiculturalisme, de politieke correctheid, de positieve discriminatie en het inclusieve progressivisme van de Democratische Partij. Kortom, een frontale oppositie tegen het "woke" Amerika.
ADLC: Kunnen we spreken van een verwerping van het wokisme, een weerspiegeling van de echte frustratie van mensen?
AF: Wat zeker is, en daar blijf ik bij, is dat deze overwinning niet simpelweg kan worden samengevat in termen van klassieke economische of politieke kwesties. Nee, ze markeert een veel bredere beweging: een afwijzing van een ideologie die, onder het mom van rechtvaardigheid en vooruitgang, de publieke opinie vaak heeft verdeeld en verstikt. Hubert Védrine, een man van links maar een scherpe waarnemer van de internationale scène, beschrijft het perfect wanneer hij het heeft over "een viscerale, populaire golf in de breedste zin van het woord, van mensen die een einde willen maken aan het progressivisme". Hij voegt eraan toe: “Kun je de kracht achter deze woorden voelen? Het is bijna alsof een collectieve stem is verheven om te zeggen: Genoeg is genoeg!”
Voor veel Amerikanen, en ook voor steeds meer mensen in Europa, vindt deze 'woke' ideologie geen weerklank meer. Volgens een onderzoek van The Economist is er een duidelijke afname van deze ideologie in verschillende gebieden van de Amerikaanse samenleving, met name in de media en op universiteiten. Jean-Eric Branaa, een specialist in Amerikaanse dynamiek, bevestigt dat het wokisme "eerder verdeelt dan verenigt". Als je dit leest, zie je hoezeer de terugkeer naar waarden van gezond verstand, ver van ideologische onderdrukking, een echte opluchting betekent voor miljoenen gezinnen die gehecht zijn aan hun tradities en hun geloof.
Ook bedrijven worden zich hiervan bewust, met name bedrijven die hebben geprobeerd een voorbeeld te stellen op het gebied van 'diversiteit' en 'inclusie'. Disney, een symbool van de Amerikaanse cultuur, is hier een goed voorbeeld van. Nadat Disney een beleid van inclusiviteit had aangenomen dat door veel van zijn klanten als buitensporig werd beschouwd, heeft het zijn strategie moeten bijstellen en zijn inhoud moeten heroriënteren om tegemoet te komen aan een publiek dat graag traditionele 'familie'-verhalen ziet. Deze ommezwaai is een teken van de groeiende vermoeidheid met wokisme in de Amerikaanse culturele en commerciële sector. Volgens analisten zoals James Carafano laten steeds meer bedrijven hun DEI-beleid (Diversity, Equity, Inclusion) varen, omdat ze beseffen dat hun klanten zich van hun producten afkeren.
Yascha Mounk, een professor aan de Johns Hopkins University, is het daarmee eens. Hij wijst erop dat deze verkiezing een "conservatieve multi-etnische coalitie" weerspiegelt met Afro-Amerikanen en Hispanics die zich achter Trump scharen. Dit laat zien dat deze beweging niet alleen die van één klasse, kleur of geloof is, maar van iedereen die er, net als wij, genoeg van heeft dat hun overtuigingen worden gedenigreerd. Op deze manier is de overwinning van Trump de uitdrukking van een grote, populaire en diverse coalitie, die moe is van de uitwassen van de progressieve en woke ideologie.
ADLC: Is de woke-revolutie veranderd van een rassenopstand - onder de misleidende vlag van Black Lives Matter - in een onderneming om de christelijke samenleving te deconstrueren?
AF: Wokisme, een vaak genoemde maar vaak verkeerd begrepen term, verwijst naar een ideologie die begon als een neomarxistische interpretatie van raciale ongelijkheid in de Verenigde Staten, maar die is uitgegroeid tot een ware culturele revolutie die de fundamentele waarden van de westerse samenleving opnieuw wil definiëren. Deze beweging gaat nu veel verder dan het eisen van sociale rechtvaardigheid: ze bevordert een diepgaande bevraging van traditionele waarden, en in het bijzonder van die waarden die voortkomen uit het christelijk erfgoed, zoals respect voor de menselijke waardigheid, de rol van het gezin en de visie op mannen en vrouwen in een complementair perspectief.
Een treffend voorbeeld van de woke-revolutie in Frankrijk kwam onlangs in het nieuws met de openingsceremonie van de Olympische Spelen in Parijs. Dit evenement, dat bedoeld was om 'inclusief' en symbolisch te zijn, nam in feite een esthetiek en een discours aan die doordrenkt waren van woke-idealen en die zelfs blasfemische en deconstructieve elementen bevatten. Dit mondiale tafereel illustreerde hoe ver deze ideologie kan reiken, door de betekenis van nationale symbolen en waarden te veranderen in een poging om de culturele en religieuze fundamenten die het Westen hebben gevormd te deconstrueren.
ADLC: Zien we een reactie van de arbeidersklasse en katholieken?
AF: Ik denk aan Christophe Guilluy, die deze overwinning ziet als een reactie van zelfverdediging van wat hij "de gewone meerderheid" noemt. Veel Trump-stemmers voelden zich buitengesloten en veracht door de elites, en dit gevoel werd versterkt door jarenlang multicultureel beleid ten gunste van "zichtbare minderheden" en de keerzijde daarvan, minachting voor de autochtone bevolking. Inderdaad, deze 'gewone meerderheid' ziet in Trump iemand die hun taal spreekt, die hun zorgen verdedigt en die niet op hen neerkijkt. Ik zou mijn hand niet in het vuur steken om te garanderen dat hij aan deze verwachtingen zal voldoen, maar dat is hoe hij door zijn kiezers wordt gezien.
De rol van katholieken in deze overwinning is onmiskenbaar. Volgens de Washington Post heeft 56% van hen op Trump gestemd, een aanzienlijke stijging ten opzichte van vorige verkiezingen. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat deze keuze ook een reactie is op de minachting voor onze christelijke waarden. Trump heeft er een punt van gemaakt om respect te tonen voor deze waarden, misschien om puur electorale redenen, want hij praktiseert ze niet. Op zijn bijeenkomsten zong hij religieuze liederen en liet hij symbolische afbeeldingen zien van Onze Lieve Vrouw van Guadalupe en het Laatste Oordeel. Jeanne Smits, een katholieke journaliste, zei: "Het is op zich een goed teken dat dit soort boodschappen electoraal loont". Daar ben ik het mee eens: het laat zien dat de bevolking echt gehecht is aan spirituele waarden en het is een eerste overwinning voor het geloof.
ADLC: Is er volgens u een verschil tussen Trump als persoon en de Trumpistische beweging?
AF: Ja, het is essentieel om de figuur van Donald Trump, een controversiële en onvoorspelbare politicus met een te groot ego, te onderscheiden van de beweging die hij belichaamt, vaak aangeduid als "Trumpisme". Omdat Trump een unieke persoonlijkheid is, hebben zijn communicatiestijl en directe aanpak de publieke opinie nog meer gepolariseerd. Maar het Trumpisme vertegenwoordigt een veel bredere en diepere conservatieve beweging, geworteld in een afwijzing van de politieke klasse en eenzijdig denken, en geïnspireerd door de waarden van gezond verstand en respect voor traditie. Deze beweging is niet alleen gebonden aan Trump; ze belichaamt de impuls van een groot deel van de Amerikaanse samenleving die haar wortels en haar stem probeert te herontdekken te midden van de heersende ideologische verwarring.
Dus zelfs afgezien van de zeer twijfelachtige persoonlijkheid van Trump, blijft het Trumpisme bloeien en verenigen, en inspireert het veel Amerikanen om een conservatief wereldbeeld te omarmen dat gericht is op familie, patriottisme en geloof. Deze beweging overstijgt het ietwat karikaturale karakter en zal waarschijnlijk nog lang na de tweede termijn van Donald Trump blijven bestaan en een nieuwe generatie conservatieven beïnvloeden die klaar staan om te vechten voor het behoud van de fundamenten van hun natie.
Jeanne Smits gelooft dat haar keuze van medewerkers "zeker een teken is van een verlangen om los te komen van een socialistisch, statistisch, autoritair, wokistisch en immigrationistisch beleid dat voor 100 procent de nederlaag van de Democraten verklaart."
ADLC: Keren universiteiten en de media terug naar het gezond verstand?
AF: De evolutie van het wokisme op de Amerikaanse universiteiten illustreert de teleurstelling die veel burgers voelen bij instellingen die decennialang ultra-progressieve ideologieën hebben gepromoot. Volgens hetzelfde The Economist-rapport worden universiteiten nu geconfronteerd met een reactie, zelfs van hun eigen studenten en professoren, die terug willen naar een echte diversiteit van meningen. Cursussen die ooit gericht waren op 'witheid', 'gender', kolonialisme en de intersectionaliteit van minderheidsclaims verliezen terrein en worden vervangen door meer realistische perspectieven. Deze terugkeer naar gezond verstand, ingezet in het onderwijs en de publieke opinie, is een symbool geworden van de behoefte aan vrijheid van meningsuiting, die lange tijd verstikt is door de praktijk van cancelling en de uitwassen van de woke-ideologie.
Ook de media worden beïnvloed. Volgens Jean-Eric Branaa wordt het wokisme, dat vroeger de nieuwsredacties domineerde en zelfs belangrijke redactionele beslissingen beïnvloedde, nu sterk uitgedaagd. Geconfronteerd met dalende lezersaantallen beginnen mediakanalen hun standpunten te heroverwegen. Ze begrijpen dat hun overleving afhangt van hun vermogen om de meningen en zorgen van hun publiek getrouw weer te geven, in plaats van zich te beperken tot een enge en afwijkende progressieve visie.
Volgens Christophe Guilluy is dit protest, "stil maar diepgaand, anders dan alle sociale bewegingen uit het verleden: het wordt gemotiveerd door zowel existentiële als materiële motieven, waardoor het niet te stoppen is. Ze komt autonoom op, onafhankelijk van welke partij, vakbond of leider dan ook, tot het punt waarop je zou kunnen zeggen dat het de Amerikaanse arbeidersklasse is die Trump creëert, en niet andersom."
ADLC: Denkt u dat dit een beroep is op universele waarden en een signaal voor Europa?
AF: Deze overwinning heeft tot ver buiten de Amerikaanse grenzen weerklank gevonden. Wij Europese katholieken zien in deze triomf een reden tot hoop. Voormalig minister Hubert Védrine, die mondiale kwesties uitvoerig heeft geanalyseerd, waarschuwt zijn vrienden ter linkerzijde: "Europeanen moeten hierover nadenken". Hij ziet deze overwinning als een waarschuwing voor zijn fellow travelers: Amerika, dat lange tijd het progressivisme belichaamde, lijkt nu "stop" te zeggen in naam van een meerderheid die weigert toe te staan dat haar traditionele waarden worden uitgewist.
Jérôme Fourquet voegt eraan toe dat deze reactie zelfs Europa zou kunnen beïnvloeden: "In Frankrijk vinden we dezelfde mechanismen van minachting en reactie". "De onderliggende trends zijn vergelijkbaar: een diepgaande demografische verandering met de opkomst van minderheden, een achteruitgang in de oude industriële bekkens als gevolg van de internationale concurrentie, en een belangrijk herstel van het evenwicht in de verhouding tussen mannen en vrouwen. Deze tektonische verschuivingen hebben een diepgaand effect op onze samenlevingen en zullen het politieke landschap de komende jaren blijven bepalen."
Wanneer we dezelfde debatten, dezelfde verdeeldheid en dezelfde roep om hernieuwde cohesie zien, realiseren we ons dat deze beweging niet beperkt is tot de Verenigde Staten. In Europa zien we het begin van deze beweging van contestatie in populaire reacties op migratiebeleid, genderideologie en de erosie van christelijke waarden. Dit is ook een kans voor ons om ons te verenigen rond de waarden die ons verenigen en om een samenleving te verdedigen die trouw is aan haar christelijke wortels en identiteit.
ADLC: Kunnen we tot slot zeggen dat deze overwinning verder gaat dan politiek?
AF: In de woorden van Védrine is Trump veel meer dan een eenmalig fenomeen: "De verkiezing van Trump gaat niet alleen over inflatie of mevrouw Harris. Ik lees het als een revolte. Trump is geen aberratie, maar een fenomeen van blijvende aard". Uiteindelijk is de overwinning van Trump niet simpelweg een verkiezingsoverwinning voor een populistische leider. Ze weerspiegelt een wedergeboorte van hoop voor iedereen die, net als wij, gehecht is aan zijn spirituele overtuigingen en aan de kracht van familie en gemeenschap. Het is een herinnering dat het Westen nog steeds kan terugkeren naar de wortels van wat het lang groot heeft gemaakt.
Moge deze overwinning ons inspireren en ons de moed geven om de traditionele principes van onze christelijke beschaving en bovenal ons geloof te verdedigen. Want, zoals Yascha Mounk ons eraan herinnert, "Amerika gaat een nieuw tijdperk in waarin het radicale progressivisme eindelijk plaats kan maken voor de waarden en overtuigingen van de zwijgende meerderheid." Wat als dit nieuwe tijdperk ook hier zou beginnen, voor ons in Frankrijk en in Europa? Moge Onze Lieve Heer ons leiden en moge deze overwinning ons eraan herinneren dat, ondanks de stormen, geloof en volharding altijd overwinnen.
Dit interview verscheen eerder op avenirdelaculture.info.
Laatst bijgewerkt: 15 november 2024 11:56