De postmoderne afwijzing van eigendom dreigt de wereld te verwoesten
Een postmoderne school van de katholieke economie presenteert haar leer over privébezit nu met een duizelingwekkend vermogen tot tegenstrijdigheden. Ze is tegelijk Thomistisch en Keynesiaans; religieus en ecologisch; internationaal en tribaal. De voorstanders van de school zijn de nieuwe eigendomsvernietigers die middelen inzetten om de instelling te ondermijnen zonder haar rechtstreeks aan te vallen.
Een model van economische chaos
Deze amorfe massa van ideeën laat zich niet definiëren. Het debat lijkt dus niet op de gestructureerde doctrines van vroeger, toen zelfs socialisten een bepaalde logica volgden. Dit perspectief wordt het best beschreven door de Tsjechische dichter-president Václav Havel toen hij ooit de postmoderniteit omschreef als een wereld "waarin alles mogelijk is, en bijna niets zeker."1 Deze postmoderne beschrijving helpt de economische chaos te verklaren die in veel boeken, forums en publicaties te vinden is, vooral in het tijdperk van paus Franciscus. Jonge economen van over de hele wereld komen bijvoorbeeld samen in de zogenaamde Economy of Francesco fora (voornamelijk online), waar ze "bezig zijn met een proces van inclusieve dialoog en jonge, levendige, wereldwijde verandering, op weg naar een nieuwe economie."2
‘Economische geboden’
Paus Franciscus presenteerde een reeks van negen "economische geboden" met betrekking tot eigendom in een krachtige videopresentatie van 38 minuten tijdens de vierde Wereldbijeenkomst van Volksbewegingen in oktober 2021. Zijn encyclieken Laudato sí en Fratelli tutti stellen een wereld voor waarin eigendomsrechten flexibel zijn en op de gemeenschap zijn gebaseerd. Boeken zoals die van Anthony Arnett uit 2022, Cathonomics: How Catholic Tradition Can Create a More Just Economy, proberen een brug te slaan tussen traditie en postmoderniteit. Dergelijke werken integreren voorstellen voor sociale rechtvaardigheid, groene new deal doelstellingen en Keynesiaanse economische theorie in traditionele katholieke eigendomsmodellen.
Lees ook: Waarom ik het socialisme haat
Onsamenhangend
Het gescheurde weefsel van deze uiteenlopende opvattingen slaagt er echter niet in één naadloos kledingstuk te vormen. Deze postmoderne modellen beweren nog steeds de gemarginaliseerde, vergeten en machtelozen te vertegenwoordigen. Nieuwe leden van het nu wereldwijde proletariaat zijn echter de lhbt-beweging en een bewuste aarde die "schreeuwt om gerechtigheid". Zoals de meeste postmoderne mengvormen slaagt zij er niet in de massa aan te trekken, die haar esoterische jargon, schokkende tegenstrijdigheden en onthechting van de werkelijkheid niet kan begrijpen.
Samenwerken met het linkse establishment
De nieuwe bezitsvernietigers doen dus een beroep op het establishment dat zij willen vernietigen. Deze verbazingwekkende tegenstrijdigheid verschijnt in de vorm van een enthousiaste collectieve echo van de oproep van paus Franciscus. De strijders voor sociale rechtvaardigheid werken samen met machtige seculiere, financiële en niet-gouvernementele organisaties die door Davos worden aangestuurd. Figuren zoals pro-abortus Jeffrey Sachs werken samen met Vaticaanse ambtenaren op evenementen in Rome. Deze inspanning verenigt de radicale elementen van de twee grootste machten op aarde: de Kerk en het linkse mondiale establishment. Inderdaad, in deze postmoderne maar onzekere omgeving is alles mogelijk.
Nieuw marxisme dringt cultuur binnen
Deze nieuwe aanval op eigendom verschilt van het verleden, toen marxisten landconfiscaties en massamoorden op eigenaars uitvoerden. De revolutionairen van nu dringen niet met bajonetten de samenleving binnen, nog niet tenminste. In plaats daarvan infiltreren ze in de cultuur en vernietigen ze de religieuze en metafysische grondslagen van eigendom. Het doel is niet om eigendom te onderdrukken, maar om het zijn bestaansrecht te ontnemen. Zo creëren ze voorwaarden waardoor eigendom zal verdwijnen.
Werken binnen de context van historische processen
Deze ontwikkeling van de aanval op privébezit moet worden geplaatst in de context van historische processen. De bekende katholieke intellectueel en man van actie, prof. Plinio Corrêa de Oliveira, traceert de vernietigende acties van de vijanden van de Kerk in een strijd, die hij de Revolutie (met een hoofdletter R) noemt. Het doel van deze revolutie is de vernietiging van de christelijke beschaving in al haar verschijningsvormen. Deze revolutie moet worden bestreden met een contrarevolutie.3 Vanaf de Renaissance bestaat deze ene Revolutie uit vier belangrijke gebeurtenissen in de Westerse geschiedenis: de Protestantse Opstand, de Franse Revolutie, de Communistische Revolutie en de Vierde (Seksuele of Postmoderne) Revolutie. Ieder van deze revoluties had gevolgen voor het begrip eigendom. De postmoderne school is dus slechts de laatste en logische ontwikkeling van de Revolutie. Deze discussie zal zich beperken tot de overgang van de oude aanvallen van links op het privé-eigendom binnen de moderniteit naar de huidige postmoderne, vooral zoals die zich manifesteert bij katholiek links. Er zijn dus drie punten te bespreken in deze nieuwe dialectiek.
De verdediging van privé-eigendom door de Kerk
Het eerste punt is het herzien van de leer van de katholieke Kerk over eigendom. De Kerk heeft altijd het privébezit verdedigd en vindt daarvoor een ruime Bijbelse rechtvaardiging in het Oude en Nieuwe Testament.4 De Kerk heeft ook misbruik van dit recht veroordeeld en vrijwillige armoede geprezen als een evangelische raadgeving voor hen die een hogere volmaaktheid zoeken. Traditionele theologen hebben consequent verklaard dat privébezit rechtvaardig en noodzakelijk is. De Kerk leert zelfs dat het een natuurlijk recht is dat niet kan worden ontnomen. Eigendom is een gegeven waarop al het andere is gebouwd. Het wordt uitgedrukt door de stelregel dat privatas possessiones inviolate servandas (privébezit moet ongeschonden blijven) die te vinden is in de encycliek Rerum novarum van Leo XIII. Hij verdedigde ook in verschillende andere encyclieken de rechtvaardigheid van het privé-eigendom tegen de onrechtvaardige socialistische aanvallen op het instituut. De heilige paus Pius X, in zijn motu proprio Fin dalla prima nostra van 18 december 1903, verklaart dat "Privébezit is onder alle omstandigheden, of het nu de vrucht is van arbeid of verkregen door overdracht of schenking, een natuurlijk recht, en iedereen mag er naar eigen goeddunken over beschikken."5
Antwoord op de sociale vragen van de industriële revolutie
Het moderne debat over eigendom concentreerde zich op sociale vraagstukken die werden opgeroepen door de vernietigende effecten van de industriële revolutie in de negentiende eeuw. Als gevolg daarvan breidde de Kerk haar leer enorm uit om de vele aanvallen op eigendom in overweging te nemen, vooral vanuit sociologisch en economisch perspectief. De Kerk stelde onverschrokken het misbruik van eigendom aan de kaak. Zij besprak echter ook met grote helderheid de aard van eigendom, hoe het kan worden verworven, de grondslagen ervan in het natuurrecht, de beperkingen ervan en het universele recht om eigendom te verwerven. De Kerk zag privébezit als een element van orde dat sociale instellingen als het gezin, de gemeenschap, de economie en de staat tot bloei liet komen. Eigendom is voorzienend in die zin dat het mensen leert na te denken over de toekomst. Het maakt planning mogelijk omdat het gepaard gaat met materiële accumulatie in afwachting van tekorten.
Het belang van privé-eigendom
Eigendom is essentieel voor de beoefening van deugdzaamheid en het streven naar waarheid. Rechtvaardigheid, waarbij ieder krijgt wat hem toekomt, impliceert een verdeling tussen mijn en dijn, gevonden in eigendom. Liefdadigheid jegens anderen komt fysiek tot uitdrukking in de vrijwillige verdeling van bezit aan behoeftigen. Door zijn onmiskenbare fysieke bestaan bevestigt eigendom de objectieve werkelijkheid en het bestaan. Het verbindt gevolgen aan handelingen. Toen de strijd plaatsvond in de context van deugd, waarheid en objectieve werkelijkheid, was de Kerk toegerust om dit debat aan te gaan en te winnen.
Lees ook: Gnostiek: de duistere kracht achter de chaos van onze tijd
De postmoderne verschuiving
De postmoderniteit heeft alles veranderd. Zo bestaat het tweede punt uit het besef dat het debat zich niet langer afspeelt in de context van de sociale vraagstukken. Het heeft zich verplaatst buiten de economische en politieke overwegingen die aantonen dat privébezit de bron is van welvaart en de praktijk van de deugdzaamheid bevordert. De postmoderne opvatting van eigendom heeft zich verplaatst naar gebieden waar de objectieve werkelijkheid niet nodig of gewenst is. Volgens het postmoderne denken leven de meeste mensen binnen zogenaamde meta-narratieven die willekeurig zin en doel aan het leven toekennen. Een meta-narratief is een groots, allesomvattend verhaal, tekst, archetype of geschiedenis die een kader biedt waarbinnen ervaringen en gedachten kunnen worden geordend en gevalideerd. Het is een leidend geloof, "waarheid" of consensus die mensen samenbindt in de samenleving.
Vernietiging van meta-narratieven
In deze context zijn de Kerk en de christelijke beschaving meta-narratieven die een visie op het leven legitimeren. Andere meta-narratieven zijn bijvoorbeeld de markteconomie, de wetenschappelijke methode, het moderne onderwijs of zelfs het socialisme. Deze meta-narratieven bevatten vaak kleinere verhalen die samensmelten tot grote systemen. Het postmodernisme omarmt de meta-narratieven niet, maar "deconstrueert" ze. Het probeert individuen te bevrijden van deze vooraf bepaalde, niet gekozen structuren door hun legitimiteit in twijfel te trekken. Het ontneemt ze hun betekenis zodat het individu het vertrouwen erin verliest. Instellingen worden dus vernietigd door apathie, niet door geweld, door luiheid, niet door passie, door grillen en niet door overleg.
Mens als onbeschreven blad
Deze methode luidt de huidige wereld in van zelfidentiteit, vloeibaarheid en fantasie die de traditionele moraal omverwerpt. De postmoderniteit is ook geïnspireerd door het existentiële denken, zoals dat van Jean-Paul Sartre, die stelt dat "het bestaan voorafgaat aan de essentie". Sartre geloofde dat ieder mens bestaat als een leeg omhulsel. De persoon vult dit omhulsel met ervaringen waarin ieder een eigen essentie of aard ontwikkelt. Er kan dus geen sprake zijn van een bekende en onveranderlijke menselijke natuur; het is een constructie die moet worden onderdrukt. Vrijheid bestaat in het zich bevrijden van ingebeelde essenties of constructies die je vastzetten in de werkelijkheid. Het vergemakkelijkt de schepping van ieders eigen werkelijkheid, aard en identiteit.
Eigendom als obstakel voor postmoderniteit
De postmoderniteit staat dus vijandig tegenover structuren die mensen verankeren aan de werkelijkheid. In het midden van de moderne meta-narratieven staat het onvermijdelijke obstakel van het privé-eigendom. Het kan niet worden genegeerd omdat het verweven is met elke belangrijke instelling van het Westen. Eigendom is de locus van traditie, familie en sociaal leven. Het is het fundament van rijkdom en economie. Eigendom is het anker van de objectieve werkelijkheid omdat het de plaats is waar het fysieke bestaan plaatsvindt en objecten context en betekenis geeft.
Geen samenleving zonder eigendom
Postmoderne concepten van eigendom deconstrueren dit door het te ontdoen van zijn context en doel. Ze ontnemen eigendom zijn secundaire sociale functie, die de hele samenleving ten goede komt. Postmoderniteit ontneemt eigendom zijn ingebedde relaties en maakt het leeg van betekenis. Dat wil zeggen, eigendom is onlosmakelijk verbonden met de menselijke samenleving. De communist weerhoudt degenen die toegang willen tot eigendom ervan. De postmoderne revolutionair verhindert dat degenen die toegang hebben tot eigendom, het willen hebben.
De leegloop van eigendom
De aanval op de essentie van privébezit begon al in de moderne tijd, toen markten het veranderden in een goed zonder sterke immateriële waarden of ingebedde sociale relaties. Onroerend goed, vooral grond, was niet langer een ankerpunt of toevluchtsoord van waaruit een gezin zich kon ontwikkelen, maar slechts een ontmoetingsplaats van wilsbekwame mensen die op zoek waren naar bevrediging. De moderniteit vernietigt eigendom verder door het begrip plaats aan te vallen. Het legt een gemeenschappelijke universele cultuur op zonder verwijzing naar plaats, waar muziek, voedsel, mode en vermaak steeds meer hetzelfde zijn. Het onstuimige tempo van het dagelijkse leven maakt korte metten met de notie van een gezond lokalisme, waarbij inwoners gevoelig worden voor een plaats en natuurlijke voorkeuren ontwikkelen voor de panorama's, het klimaat of het voedsel van een plaats.
De droom van Marx
Zo worden mensen beroofd van de poëzie, legende en mythe rond die plaatsen die hun context en betekenis geven. Het resultaat is een maatschappij die, om de harde woorden van Charles Reich te gebruiken, "plaats, lokaliteit en buurt heeft uitgewist en ons de anonieme gescheidenheid van ons bestaan heeft gegeven."6 Deze leegloop van alle tastbare dingen was voorzien door Marx, die de dictatuur van het proletariaat niet zag als het uiteindelijke einde van zijn dialectische proces. Hij voorzag een radicalere transformatie van de maatschappij waarin alle sociale constructies moeten worden weggehaald, alle mythen omvergeworpen, zodat alleen het grimmige bestaan overblijft. In zijn Communistisch manifest wordt de postmoderne droom al geïnsinueerd toen Marx over de radicale veranderingen van zijn tijd zei: "Alles wat vast is smelt in lucht, alles wat heilig is wordt ontheiligd, en de mensen worden eindelijk gedwongen om met nuchtere zintuigen de werkelijke omstandigheden van hun leven en hun relaties met hun medemensen onder ogen te zien."7
Lees ook: 10 redenen om het socialisme af te wijzen
De komst van de Niets-mens
De laatste kwestie die besproken moet worden is de toepassing van postmoderne ideeën op de samenleving en de kerk. De postmoderniteit voert deze door de moderniteit begonnen leegmaking van het eigendom tot het uiterste door, door een nieuw type mens te scheppen dat verlangt naar wat men de niets-mens zou kunnen noemen. Vroeger behoorden mensen tot bewegingen met specifieke doelen en doctrines waaromheen zij logische kaders bouwden. Nu is dit verlangen om iets te zijn opvallend afwezig. Mensen ontsnappen aan de existentiële vraag naar het doel door niets te willen zijn. Vandaar de niets-mens.
Zonder privébezit geen identiteit
De niets-mens is geboren uit de explosie van de passies, veroorzaakt door de seksuele en politieke revoluties die de beperkingen ontmantelden die de maatschappij ordenden. Deze revoluties versnelden en vergemakkelijkten steeds intensere en tegennatuurlijke bevredigingen en sensaties. Het gevolg is de vernietiging van eigenbelang, zelfbehoud en de behoefte aan eigendom. Het verlangen om vrij te zijn van de beperkingen van de "Westerse" rede, logica en orde overtreft alles. Beroofd van een kader, stellen individuen zelfs de concepten van identiteit en eenheid ter discussie. Het enige wat overblijft is extreme onmatigheid, waarbij alles gericht is op de leegte van intense genoegens en zelfdestructieve sensaties. Het is de verheerlijking van niets en geen plaats.
Lees ook: Gnostiek: de duistere kracht achter de chaos van onze tijd
De niets-mens vernietigt het verlangen naar bezit
De niets-mens leidt noodzakelijkerwijs tot een niets-samenleving. Deze bestaat uit een minimale omgang met anderen die de beoefening van uitzinnige onmatigheid alleen of samen met anderen vergemakkelijkt. Net als de niets-mens zou de niets-maatschappij zonder wijsheid, eenheid en doel zijn. De rol van eigendom zou minimaal zijn, rustend in gigantische netwerken die de zoektocht naar het niets vergemakkelijken. De niets-mens voert zijn haat tegen terughoudendheid zo ver dat hij alles liever baseert op pure illusies dan de werkelijkheid onder ogen te zien. Daarom leidt de absurde poging om identiteiten, geslachten en ervaringen te creëren tot nihilisme.
De Metaverse als ultiem voorbeeld
De niets-mens maakt nog steeds gebruik van klassieke socialistische programma's van inkomensverdeling en welzijn. De aanval van de niets-mens op eigendom neemt echter de vorm aan van het aannemen van niet-eigendom en veralgemeende deelmodellen in plaats van eigendomsopties. Het kan subconsumentisme en "ontgroeibeleid" inhouden, dat legitieme vooruitgang ontkent en tribale eenvoud verheerlijkt. De metaverse is een voorbeeld van dit destructieve proces dat gebruikers in staat stelt zich onder te dompelen in absurde virtuele werelden van hun eigen ontwerp. Dit nieuwe universum van ongeremdheid biedt een perfect platform om een ervaringsgerichte economie zonder eigendom te bevorderen.
Lees ook: Waarom uw eigen auto bijdraagt aan de strijd tegen het communisme
Katholiek links is voorstander van postmoderne structuren
De postmoderne school van de katholieke economie past in de visie van een niets-maatschappij. Zij is voorstander van beleid dat de economische structuren van de moderniteit afbreekt. Haar voorstanders, geholpen door NGO's en bedrijven die door Davos worden gestuurd, streven naar een paradigmaverschuiving die mensen uitnodigt om sociale en morele modellen van terughoudendheid op te geven en diegenen te "begeleiden" die praktiseren wat ooit als zonden werd beschouwd. De nieuwe eigendomsvernietigers van katholiek links streven ernaar eigendom uit zijn context in de samenleving te halen. Zij doen dit via reeds bestaand beleid en manifesteren zich op de volgende manieren:
Hoe links-katholieken privébezit bestrijden
- Er zijn constante oproepen om de "consumentistische" modellen van de moderniteit te verwerpen en primitievere en zelfs tribale levensstijlen aan te nemen die dichter bij de natuur staan, zoals verafgood door de bisschoppensynode voor de Pan-Amazone die in 2019 in Rome werd gehouden.
- De encycliek Fratelli tutti van paus Franciscus roept op tot een "herbezinning op de sociale rol van eigendom". Het centrale argument hiervan is de overaccentuering van het geldige beginsel van "de universele bestemming van de geschapen goederen" door het tot "eerste beginsel van de hele ethische en sociale orde" te maken.
- De bevordering van een "cultuur van ontmoeting" heeft paus Franciscus en katholiek links ertoe gebracht te pleiten voor een onbeperkt (en rampzalig) immigratiebeleid dat de deur kan openen voor islamitische radicalen.
- In zijn encycliek Evangelii gaudium roept paus Franciscus op tot een "nieuw evenwicht" door vage etiketten te gebruiken als "uitsluitingseconomie", de "afgoderij van het geld" en "sociale ongelijkheid" om systeemverandering te bepleiten.
- Een voortdurend terugkerend thema in het initiatief Economie van Francesco is de verdeling van de wereld in rijk en arm of conflicten die ontstaan door identiteitspolitiek. In plaats van de samenleving te harmoniseren, proberen deze inspanningen de klassenstrijd te benadrukken als middel om sociale rechtvaardigheid te realiseren.
- De green new deal eco-agenda is het officiële beleid van deze stroming die kolen en olie wil elimineren, "ontgroeiing" wil bevorderen en moderne economieën wil vernietigen met ecologische utopische doelen die niet gebaseerd zijn op wetenschap maar op ideologische milieumodellen.
Een verwoestende visie
Op deze manier gaat de aanval op eigendom in het Westen onverminderd door. Het is niet genoeg om voor eigendom te vechten met oude formules, hoe steekhoudend hun argumenten ook zijn. Zulke pogingen zullen mislukken omdat de nadruk steeds meer komt te liggen op een postmoderne verwerping van eigendom. Mocht deze visie zegevieren, dan zal dat de wereld verwoesten. Eigendom verankert de samenleving aan de werkelijkheid en vormt dus een obstakel voor de gedeconstrueerde werelden die de postmoderniteit voortbrengt. Wie geen waarde hecht aan eigendom, dat het product is van zijn arbeid, zal gemakkelijker slaaf worden van zijn passies. Het postmoderne paradigma stelt een anti-moraal en een anti-waarheid voor die de samenleving naar de ondergang zal voeren. Het daagt en verzet zich tegen de door God geschapen orde.
De rol van de Kerk
De katholieke Kerk is bij uitstek toegerust om met de postmoderne bedreiging van het eigendom om te gaan. Dit komt omdat de nadruk niet langer ligt op externe structuren die de instelling ondersteunen, hoe cruciaal die ook zijn. De postmoderniteit stelt de existentiële aard van de dingen ter discussie. De focus van de noodzakelijke verandering moet dus in de mens zelf liggen. De Kerk kan de gedeconstrueerde verhalen die de Schepper en de mensheid met elkaar verbinden, opnieuw opbouwen. Haar voorstelling van het goede, ware en schone wijst op transcendente en sublieme werkelijkheden. Haar oproep tot interne orde brengt morele bekeringen op gang die later de samenleving zullen herstellen. Het niets-mens kan gevuld worden met genade. Dit is de enige weg naar herstel. Al het andere wijst op een griezelige, postmoderne wereld waarin al het kwaad mogelijk is en bijna niets goeds zeker is.
Voetnoten:
- //quotefancy.com/quote/1229237/V-clav-Havel-We-live-in-the-postmodern-world-where-everything-is-possible-and-almost
- //francescoeconomy.org/
- //www.tfp.org/revolution-and-counter-revolution/
- Twee geboden verdedigen het recht op privébezit: Gij zult niet stelen en Gij zult de goederen van de naaste niet begeren. Verwijzingen uit het Nieuwe Testament zijn te vinden in Mattheüs 19:18-19, Markus 10:19, en Romeinen 13:9.
- //www.tfp.org/motu-proprio-fin-dalla-prima-nostra/
- Charles A. Reich, The Greening of America (New York: Crown Trade Paperbacks, 1970), 7.
- zoals geciteerd in Marshall Berman, All That Is Solid Melts into Air: The Experience of Modernity (New York: Simon and Schuster, 1982), 21.
Dit artikel verscheen eerder op TFP.org
Laatst bijgewerkt: 10 december 2022 06:25