Niet Brussel maar het kabinet laat de boeren stikken
Met ‘maximale kracht’ reisde stikstofminister Van der Wal vorig jaar af naar Brussel om te pleiten voor een soepelere stikstofpolitiek. Maar helaas, de EU was onverbiddelijk. Althans, dat was het verhaal dat we destijds in de kranten lazen. Maar uit de geopenbaarde gespreksnotulen van destijds blijkt dat de vork anders in de steel zit. Volgens chemicus dr. Jaap Hanekamp is het niet de EU, maar het kabinet zélf dat door ‘bewust onbehoorlijk beleid’ de Nederlandse boeren en vissers het leven zuur maakt.
Landbouwminister niet mee
Met drie andere ministers ging Van de Wal op 31 mei 2022 naar Brussel om te pleiten voor een soepelere stikstofpolitiek. In tegenstelling tot wat destijds door de media beweerd werd, ontbrak minister van Landbouw Henk Staghouder (CU). Naast de stikstofminister was logischerwijs ook Klimaatminister Jetten en minister Harbers van Infrastructuur en Water mee. Het vierde ministeriële lid van het reisgezelschap was Hugo de Jonge van Volkshuisvesting. Hun boodschap was destijds dat ze als ministers met de rug tegen de muur stonden, en dat Virginijus Sinkevicius, de Europees Commissaris voor Milieu, Oceanen en Visserij, onverbiddelijk was. Maar uit de gespreksnotulen die in december vorig jaar openbaar gemaakt zijn, blijkt dit verhaal niet te kloppen.
Europees Commissaris “buitengewoon kritisch” op Nederland
Volgens dr. Hanekamp is de Commissaris “buitengewoon kritisch op wat Nederland überhaupt doet” wat betreft de stikstofpolitiek. Sinkevicius vindt het een slechte zaak dat Nederland hierover “geen fatsoenlijke wetgeving” heeft. Zijn kritiek zit vooral in het ontbreken van concrete resultaten van de Nederlands stikstofpolitiek. Volgens Hanekamp is die kritiek niet ongegrond. De boosdoener is het stikstofmodel van het RIVM (AERIUS). Het model is bijna dertig jaar oud en het is al jaren bekend dat het niet deugt, aldus Hanekamp. Het probleem is dat dit model is verankerd in de wet. Daardoor wordt het tot op de dag van vandaag slaafs gevolgd door de overheid.
Stikstofmodel RIVM “kan helemaal niks”
Als voormalig lid van het Adviescollege Meten en Berekenen Stikstof (AMBS) is dr. Hanekamp enorm kritisch over de legitimiteit van de bevindingen van dit verouderde model: “AERIUS kan helemaal niks.” Het was dan ook het dringende advies van het AMBS om dit model te schrappen. “De getallen die het model uitspuugt hebben geen betekenis. Nul.” De politiek, en dus ook Van de Wal, heeft dit wetenschappelijke advies echter in de wind geslagen, aldus Hanekamp. We zitten nu dus in een merkwaardige situatie waarin de wetgever “onbehoorlijk bestuur propageert, bewust, wetend dat het model niet werkt.”
Lees ook: Wat wil het kabinet nu echt met de stikstofpolitiek?
Nederlandse stikstofobsessie
In Duitsland en andere (Europese) landen speelt stikstof nauwelijks een rol. Nederland is hierin uniek. “Het is een nationale keuze om alles op stikstof te gooien”, aldus Hanekamp. Dit wordt dus niet van hogere hand vanuit Brussel opgelegd, maar het is een keuze van het kabinet. De Europees Commissaris wil desondanks wel de resultaten zien van onze stikstofpolitiek. Echter, het verouderde en incompetente stikstofmodel staat dus die betrouwbare data in de weg. Er wordt volgens Hanekamp tussen de 25 en 30 miljard euro uitgegeven aan onze stikstofpolitiek, maar het is niet duidelijk waaraan dit geld wordt besteed. “Er is niets bekend over die investering.” Brussel wil opheldering hierover.
‘Kabinet helemaal niet geïnteresseerd in natuurbeleid’
Het is dus zaak, aldus het AMBS dat het huidige stikstofmodel wordt geschrapt en we op basis van een wetenschappelijk verantwoord model gegevens verzamelen om het stikstof beleid op te funderen. De reden dat dit niet gebeurt is politiek geladen, zo vermoedt Hanekamp: “Als je AERIUS schrapt, dan valt het hele stikstofbeleid in duigen… blijft er niets van over.” De grote vraag is dan natuurlijk, waarom wil het kabinet niet dat de stikstofpolitie in duigen valt? Het stikstofprobleem is dus eigenlijk ‘vooral een politiek probleem.’ Niet het welzijn van de Nederlandse natuur, maar andere motieven lijken de doorslaggevende rol te spelen in het natuurbeleid. Zo concludeert ook Hanekamp: “In feite is mijn conclusie dat het kabinet helemaal niet geïnteresseerd is in natuurbeleid … en dat is wel een treurige conclusie eigenlijk.”
Boeren en burgers tegen elkaar opgezet
Er is volgens Hanekamp dus duidelijk sprake van belangenverstrengeling omtrent de stikstofpolitiek. Maar wat volgens hem nog kwalijker is, is het sinistere “valse dilemma” dat minister De Jonge van Volkshuisvesting schetst tussen de woningbouw en de stikstofuitstoot van de boeren. De schuld van de woningnood legt hij in feite bij de boeren neer: ‘Als zij minder zouden uitstoten kunnen we meer huizen bouwen.’ Echter, Hanekamp wijst er terecht op dat dit “wetenschappelijk nergens op gebaseerd is” en dus geen causaal verband met elkaar heeft. De overheid legt zowel de boeren als de woningcorporaties deze onnodige stikstofbeperkingen op. Zo’n vals dilemma werd tijdens de coronaperiode ook gecreëerd tussen de ongevaccineerden en winkeleigenaren. Hanekamp vreest dat de huidige stikstofpolitiek tot veel verdeeldheid leidt: “Wie wind zaait, zal storm oogsten. Misschien is dat de bedoeling, misschien niet, dat weet ik helemaal niet, maar dat is wel het resultaat van dit spelletje dat gespeeld wordt.”
De ondergang van de wetenschap
De onderliggende tragedie van dit alles is dat de wetenschap niet langer het fundament is waarop beleid is gebaseerd, en het gezag ervan wordt misbruikt voor andere, politiek-opportune doeleinden. ‘Voor dit kabinet is de waarheid niet interessant meer’, concludeert Hanekamp. Want niet de wetenschap, maar ideologische vooringenomenheid blijkt de drijvende kracht achter de huidige stikstofpolitiek. Dit kabinet hecht meer waarde aan politieke correctheid dan aan wetenschappelijke correctheid. Hanekamp betreurt dit ten zeerste: “Als christen word ik daar echt zo naar van, dat waarheid ondergesneeuwd wordt in het politieke spel.” De ideologische infiltratie van de wetenschap is een tragisch gevolg van de afbrokkeling van onze christelijke beschaving.
Laatst bijgewerkt: 5 januari 2023 08:59