Hoofdkwartier van De Nederlandsche Bank. De nationale bankier heeft zijn oog laten vallen op het eigen huis. (Foto: Wikimedia)
De Nederlandsche Bank wil uw huisje nóg meer melken
Het voorstel van De Nederlandsche Bank (DNB) het eigen huis van de Nederlander nog meer te gaan belasten door het als vermogen (net als spaargeld e.d.) te gaan aanslaan, bewijst hoezeer het socialistische gelijkheidsdenken ook tot het economische en monetaire bestuur is doorgedrongen.
Bijzondere kosten
Het uitgangspunt van DNB is namelijk niet economisch, maar ideologisch: “Nederlanders die een woning huren in het vrije huursegment zijn duurder uit dan mensen met een koopwoning”, twittert DNB. Onduidelijk blijft waarom dat ‘erg’ is en het gaat ook voorbij aan het feit dat woningbezit allerlei bijzondere kosten met zich meebrengt (hypotheek, onderhoud, WOZ) en dat daartegenover wie een woning huurt, allerlei voordelen heeft (huursubsidie bijvoorbeeld) en met de keuze voor huren bewust bepaalde zorgen heeft afgekocht.
De Nederlandsche Bank bedrijf politiek
Blijkbaar is dus de ‘ongelijkheid’ in kosten tussen huurders en huisbezitters voor DNB op zichzelf tot probleem geworden. Maar kostenverschil tussen huren en eigenwoningbezit is er altijd wel, zo laat het verleden zien. Soms in het voordeel van de ene, dan van de andere groep. Waarom daarvan een probleem maken? Wellicht gaan de huizenprijzen op korte termijn weer dalen. Er zijn zoveel factoren die daar invloed op hebben. En hoort het wel tot de taak van DNB als staatsorgaan om politiek te bedrijven door vermeende ongelijkheid in de samenleving op te willen heffen?
Lees ook: Waarom uw eigen huis een onzeker bezit dreigt te worden
Eigenwoningforfait
In datzelfde kader stelt DNB als alternatief een verhoging van het eigenwoningforfait voor. Dat is de bijtelling voor woningbezitters (gebaseerd op de WOZ-waarde), omdat het hebben van een eigen huis door de staat opgevat wordt als een vorm van inkomen: je bouwt vermogen op en hoeft niet te huren. Of dat een redelijk uitgangspunt is mag betwijfeld worden, maar zo ziet de belastingdienst het. Veel mensen stuit het eigenwoningforfait tegen de borst. Het lijkt op een boete op bezit. Bovendien rammelt de achterliggende motivatie: belasting heffen op fictieve inkomsten, die in feite kosten zijn die je in een ander geval had moeten maken. Je kunt dan net zo goed belasting gaan heffen op thuis je maaltje koken, omdat je dan geen geld hoeft uit te geven aan cafetaria of restaurant.
Tweedeling
Het eigenwoningforfait is voor de staat dus vooral een gelegenheid scheppen om huisjes te melken, voor belastingheffing op grond van een waargenomen ongelijkheid tussen huiseigenaars en huurders. Dat is dan ook het uitgangspunt voor DNB die zonder onderbouwing poneert: “Het verkleinen van deze tweedeling leidt tot grotere welvaart in Nederland.” Maar waarom zou dat zo zijn? Volgens het Economisch Instituut van de Bouw zullen vele Nederlanders er door het plan juist fors op achteruit gaan. Bovendien zal het niet tot meer woningen leiden en ziet het instituut ook geen aanwijzingen dat de huren erdoor omlaag zouden gaan.
Onwerkelijke hypotheekrente
Bovendien is DNB zelf verre van onschuldig aan het ontwrichten van de woningmarkt. De Bank neemt deel aan het nu al jaren durende, riskante lage rentebeleid van de Europese Centrale Bank (ECB), dat vooral de zuidelijke schuldenlanden ten goede komt. Zij kunnen zo de gaten in hun begroting goedkoop stoppen, zonder te hoeven saneren. Maar het gevolg voor de hele eurozone is het ontstaan van een onwerkelijk lage hypotheekrente, die de jacht op huizen stimuleert en de prijzen ervan omhoog jaagt.
Huizenbezit ontmoedigen
Dezelfde DNB die medeverantwoordelijk is voor dit beleid, oppert nu dus om generiek méér belasting over de waarde van de eigen woning te gaan heffen, de waarde die DNB zelf met haar beleid naar een onwerkelijke hoogte heeft opgekrikt. In feite wil DNB dit nu aanpakken door huizenbezit zwaarder te belasten en dit zodanig te ontmoedigen dat de prijzen gaan dalen. De verwachting daarbij is dat verhuurders “bij structureel lagere prijsniveaus minder huur hoeven te vragen”, aldus DNB. Of het echt ook zo zal werken, blijft echter de vraag.
Primaire levensbehoefte
Maar er blijven vooral principiële punten liggen: DNB doet alsof een huis en de tegenwaarde daarvan als banktegoed lood om oud ijzer is. Maar geld kun je desgewenst direct uitgeven, een huis niet. Zeker, je kunt het te gelde maken, maar dat gaat niet van vandaag op morgen. Bovendien is een dak boven je hoofd een primaire levensbehoefte, die redelijkerwijs minder zwaar belast dient te worden. Daarnaast is het hebben van een eigen woning voor veel mensen, vooral ouders van gezinnen, een levensideaal. De maatschappelijke waarde daarvan is traditioneel altijd erkend.
Veerkrachtige economie
Eigenwoningbezit schept immers verantwoordelijkheid en vormt, ook macro-economisch, een stabiliserend element in tijden van economische tegenwind. De woningbezitter die zijn baan verliest, zal bovendien veel gemotiveerder op zoek gaan naar een nieuwe baan dan de huurder, die als hij ten slotte in een bijstandsuitkering terecht komt, daarvoor zijn woning niet eerst hoeft ‘op te eten’. Waarom pleit DNB in het belang van verantwoord burgerschap en een veerkrachtige economie niet juist voor het ontlasten van woningbezit? Voor méér bouwen om de huizenmarkt te verruimen en de prijzen te drukken? Dat is pas echt goed voor de economie. Waarom kiest zij stilzwijgend socialistisch gelijkheidsdenken als uitgangspunt, waarvan de geschiedenis het economische falen (om van de rest maar te zwijgen) al zo overduidelijk heeft aangetoond?
Streep door rekening
Het enige wat echt vaststaat als de eigen woning tot het inkomen gerekend gaat worden, is dat mensen en gezinnen met een eigen huis, nog veel zwaarder belast gaan worden dan nu al het geval is. Het haalt letterlijk een streep door de rekening van de vele ouders die krom liggen om voor hun gezin een eigen huis te verwerven, vaak ook als vervanging voor een ontbrekend pensioen. Maar het is ook een streep door de rekening van wie de verwerving van een eigen huis een droom was, die men door het lage rentebeleid van DNB al onbereikbaar zag worden, en nu, door de huidige plannen alleen maar meer.
Traditioneel ordeningsbeginsel
Misschien is dat nog het meest verontrustende aan deze DNB-plannen: het gebrek aan zelfkritiek en aan bereidheid om de hand in eigen boezem te steken. Maar ook het feit dat een staatsorgaan – bovendien een waarvan je bij uitstek zorg voor het privébezit van de burgers verwacht - zomaar het linkse gelijkheidsdenken als onberedeneerd uitgangspunt neemt, daarbij een algeheel gebrek aan maatschappelijke visie laat zien en bezitsvorming als traditioneel ordeningsbeginsel van de samenleving miskent.
Laatst bijgewerkt: 25 februari 2022 12:55