'Sinds de millenniumwisseling heeft Duitsland een nieuwe vorm van socialisme ingevoerd, waarbij de eigen energie wordt afgesneden.' (Foto: Wikimedia)
De geschiedenis herhaalt zich met de Duitse groene economie
In de zomer van 1948 besloot Jozef Stalin om West-Berlijn te verstikken door de spoor- en wegverbindingen af te snijden waarlangs voedsel en brandstof werden aangevoerd naar de geïsoleerde stad in het midden van Oost-Duitsland. In reactie daarop bevoorraadde de Amerikaanse luchtmacht de belegerde stad door de lucht. Voor deze zware taak moest om de vijfenveertig seconden een vliegtuig landen op vliegveld Tempelhof. Na elf maanden aanvaardde Stalin voor één keer in zijn bloedige carrière de nederlaag.
Fouten van de geschiedenis herhalen
Ongelooflijk genoeg lijkt Duitsland de lessen te zijn vergeten die Stalin het leerde. Duitsland is de grootmacht van Europa, maar het is voor elektriciteit en warmte afhankelijk van Vladimir Poetin - dezelfde brandstof die de Russen bijna 75 jaar geleden probeerden af te nemen. Deze afhankelijkheid heeft het land aan zichzelf te wijten. Sinds de millenniumwisseling heeft Duitsland een nieuwe vorm van socialisme ingevoerd, waarbij de eigen energie wordt afgesneden. In deze versie heeft groen de plaats ingenomen van rood als de kleur van keuze. De Duitsers noemen het Energiewende, wat "energieverandering" betekent. Een meer beeldende weergave zou kunnen zijn: "Duitslands Groene New Deal." Het land is de laatste twee decennia bewust bezig geweest met het stilleggen van zijn vermogen om energie te produceren.
Wind- en zonne-energie zijn van nature onbetrouwbaar
In de ban van Die Grünen, de Duitse tegenhanger van GroenLinks, heeft Duitsland zijn toekomst op het spel gezet op ‘hernieuwbare energie’, voornamelijk zonnepanelen en windmolens. De internationale ‘Groene Beweging’ promoot vaak het idee dat wind- en zonne-energie alle energie kunnen leveren die "de planeet" nodig heeft. De mensen op deze planeet zijn echter veel veeleisender. Wind- en zonne-energie zijn van nature onbetrouwbaar. Sommige dagen is het niet zonnig; de wind waait niet altijd.
Massale machtsoverdracht naar de regering
Een ander groen geloofsartikel is het idee dat duurzame doorbraken door energiebedrijven van de markt worden gehouden. Zij schetsen een beeld van een spreekwoordelijke fat cat Texaanse olieman in een zwart pak en een stropdas die zich tegoed doet aan dollars terwijl de wereld steeds meer vervuild raakt. Volgens dit verhaal weten deze figuren heel goed hoe ze wind- en zonne-energie kunnen laten werken, maar verbergen ze die informatie om hun winstmarges veilig te stellen. De redder in de ogen van de Groenen is de regering. Alleen een massale tussenkomst van regeringsmacht kan hernieuwbare energie subsidiëren en verplichten en tegelijkertijd energiebedrijven zo zwaar belasten tot ze in vergetelheid raken.
Het Duitse experiment
Duitsland werd verondersteld te bewijzen dat een moderne geïndustrialiseerde economie kan functioneren op groene energie. Het resultaat is een mislukking van epische omvang. Volgens energie-analist Michael Shellenberger heeft de Duitse regering sinds 2000 36 miljard dollar per jaar uitgegeven aan zonne- en windenergie. Tegelijkertijd hebben ze bijna al hun elektriciteitscentrales gesloten, een proces dat naar verwachting zal voortduren tot 2022. Toch betaalt het gemiddelde Duitse huis 150% van wat een Frans gezin voor elektriciteit betaalt. Meer dan een derde van die energie komt uit Rusland. De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Annalena Baerbock, geeft toe dat Duitsland de helft van zijn steenkool uit Rusland betrekt - en dat het steenkoolverbruik alleen al in 2021 met achttien procent is gestegen.
Welke landen staan op Poetins verlanglijstje?
Tot de Russische invasie in Oekraïne was de niet-Duitse belangstelling voor deze feiten grotendeels academisch. Nu is iedereen bezorgd. Weinig analisten van buitenlands beleid geloven dat Poetins ambities ophouden bij de inlijving van Oekraïne. Polen, Estland, Letland en Litouwen - alle NAVO-leden - grenzen aan Rusland. Ooit maakten zij deel uit van het Sovjetrijk. Staan zij ook op Poetins verlanglijstje? Zou Duitsland zijn NAVO-verplichtingen nakomen en zijn bondgenoten verdedigen tegen het land dat hun elektriciteit en olie levert? Een ander internationaal energieprobleem compliceert dit toch al sombere beeld. Volgens een studie van de Sheffield Hallam University in het Verenigd Koninkrijk is de productie van zonnepanelen afhankelijk van "solar-grade polysilicon". Bijna driekwart van de wereldvoorraad van dat element is afkomstig uit China, Ruslands bondgenoot.
Lessen voor anderen
Veel andere Europeanen, maar ook veel Amerikanen delen de groene passie van Duitsland. Op 7 februari 2019 dienden achtenzestig leden van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden een resolutie in met een Green New Deal. Een van de voorstellen in dit voorstel was "100 procent van de elektriciteitsvraag in de Verenigde Staten te voorzien door schone, hernieuwbare en emissievrije energiebronnen." Honderd procent betekent dat elke elektriciteitscentrale die kolen, olie, aardgas of kernenergie gebruikt, buiten werking zou worden gesteld. Elke olieraffinaderij, kolenmijn en gasbron zou voorgoed sluiten. Elke kilowatt of BTU die door een bedrijf, huis of voertuig wordt gebruikt, zou worden opgewekt door windmolens, zonnepanelen, of een andere nog onbekende en onbewezen technologie.
Een dergelijk plan is misschien een droom die uitkomt voor de Groene Beweging, Rusland en China, maar het is een nachtmerrie voor alle anderen.
Dit artikel verscheen eerder als History Repeats Itself with the German Green Economy op www.tfp.org.
Laatst bijgewerkt: 27 mei 2022 13:12