Het Senate House van de Universiteit van Londen was de inspiratie voor het Ministerie van Waarheid in de roman 1984 van George Orwell. (Foto: Marc Barrot via Flickr, CC BY-NC-ND 2.0)
De opkomst van staatscensuur in Brazilië
Een totalitaire tendens snelt over de hele wereld met angstaanjagende snelheid. Regeringen, vaak met de hulp van Big Tech, schaffen de vrijheid van meningsuiting van hun burgers af en herdefiniëren wat doorgaat voor aanvaardbare meningsuiting, en dat alles in naam van de "democratie".
Digitaal handvest tegen ‘haatzaaien’
Dit fenomeen verspreidt zich over de westerse wereld. In veel Europese landen is zogenaamde "haatzaaiende meningsuiting" verboden, met zware boetes of zelfs gevangenisstraf voor overtreders. In de praktijk wordt kritiek op de islam of homoseksualiteit bestraft, terwijl uitingen en zelfs geweld tegen christenen zijn toegestaan. Canada heeft een "digitaal handvest" aangenomen dat "haatzaaien" verbiedt zonder het te definiëren. Begin vorig jaar kondigde de Amerikaanse president Joe Biden de oprichting aan van een "Disinformation Governance Board" van het Department of Homeland Security, maar kwam daar snel op terug na een massale golf van protest.
Lula schakelt oppositie uit
De nieuwste dreiging komt uit Zuid-Amerika onder het bewind van de nieuw gekozen socialistische president van Brazilië, Luiz Inácio "Lula" da Silva. Nadat hij op juridische gronden uit de gevangenis was vrijgelaten, nam hij het vorig jaar op tegen de conservatieve president Jair Bolsonaro, die hij versloeg in nipte en felbevochten verkiezingen. Nu gaat Lula met volle kracht vooruit om elke politieke oppositie tegen zijn bewind het zwijgen op te leggen.
Voorgeschiedenis van corruptieschandalen
De linkse oorlog tegen het vrije woord in Brazilië is echter al jaren aan de gang. Eerst wat achtergrondinformatie. Lula was van 2003 tot 2011 twee termijnen president van Brazilië als leider van de socialistische Braziliaanse Arbeiderspartij (PT). Zijn regering werd geplaagd door financiële schandalen en corruptie, wat in 2017 leidde tot zijn veroordeling en gevangenisstraf wegens corruptie. Dilma Rousseff, de door Lula gekozen opvolger, werd in 2016 wegens soortgelijke beschuldigingen in staat van beschuldiging gesteld en uit haar ambt gezet.
Ruk naar rechts: Bolsonaro
Deze schandalen en politieke omwentelingen vonden plaats op hetzelfde moment dat Brazilië een massale ruk naar rechts maakte. Miljoenen Brazilianen woonden rally's bij tegen Lula, Dilma Rousseff en de PT. Deze verschuiving culmineerde in 2018 met de verkiezing van Jair Bolsonaro, de eerste conservatieve president van het land sinds de jaren tachtig. President Bolsonaro, wiens verkiezing een symbool was van deze verschuiving naar rechts, begon in Brazilië een conservatief, anti-socialistisch beleid te voeren dat de woede van Braziliaans links opwekte.
Rechterlijk macht keert zich tegen Bolsonaro
Na de verkiezing van Bolsonaro begon de Braziliaanse rechterlijke macht - met name het Hooggerechtshof - conservatieve Braziliaanse politici en activisten te vervolgen en het zwijgen op te leggen. De voorzitter van het Hooggerechtshof, Alexandre de Moraes, beschuldigde honderden journalisten en conservatieven van het verspreiden van "nepnieuws" en gaf opdracht tot het sluiten van hun sociale media-accounts, het verwijderen van conservatieve verkozenen, het opsluiten van conservatieve activisten wegens "antidemocratische handelingen" en zelfs het verbieden van de app Telegram in Brazilië omdat die weigerde conservatieve kanalen af te sluiten.
Alexandre de Moraes, president van het Hooggerechtshof, ontsloeg de veroordeelde Lula uit de gevangenis wil bepalen wat nepnieuws is. (Foto: Wikipedia)
‘Tegenstanders niet executeren, naar heropvoeden’
Lula, die in 2003 werd verkozen onder het motto "kleine Lula, vrede en liefde" (Lulinha, paz e amor), heeft uitspraken gedaan die doen denken aan het stalinistische tijdperk. Toen een Braziliaanse pro-life activiste de praktijk van gedwongen abortussen in een ziekenhuis in de stad Recife aan de kaak stelde, werd zij gearresteerd en beboet wegens "antidemocratische handelingen". Lula riep op haar "niet te executeren, maar herop te voeden".
Lula: sociale media ‘reguleren’
Tijdens de verkiezingen van vorig jaar sprak Lula niet minder dan negen keer in het openbaar over de noodzaak om zowel de traditionele media als de online media, waaronder de sociale media, te "reguleren". "We gaan zeker de communicatie in dit land reguleren omdat dat goed is voor het land en de economie, en veel beter en gezonder voor de democratie," zei hij. Vorig jaar procedeerde Lula's politieke partij, de PT, bij de Braziliaanse verkiezingsrechtbank om vijandige journalisten en online-inhoud tijdens de verkiezingen te censureren. Lula verdedigde de actie door te zeggen dat het nodig is "om de Braziliaanse samenleving te heropvoeden in het gebruik van de media".
Liefst DRIE censuurinstanties
Kort nadat Lula op 1 januari als president aantrad, kondigde hij de oprichting aan van niet één, maar drie overheidsbureaus om "desinformatie" en "nepnieuws" te bestrijden: Het eerste is de "nationale openbare aanklager van de Unie voor de verdediging van de democratie" onder de procureur-generaal, met als verklaard doel "de Unie te vertegenwoordigen, gerechtelijk en buitengerechtelijk, in eisen en procedures om te reageren op en om te gaan met verkeerde informatie over het overheidsbeleid."
Censuur heet: vrijheid van meningsuiting bevorderen
Een andere overheidsinstantie die de meningsuiting reguleert is het Departement voor de Bevordering van de Vrijheid van Meningsuiting onder rechtstreeks gezag van Lula zelf. Het heeft tot doel "overheidsbeleid voor te stellen en te formuleren om de vrijheid van meningsuiting en de toegang tot informatie te bevorderen en desinformatie en haatzaaien op het internet te bestrijden, in coördinatie met het ministerie van Justitie en Openbare Veiligheid".
Regering zelf ultieme rechter
Een derde instantie die zich bezighoudt met het reguleren van uitingen is de onlangs opgerichte speciale adviseur voor de verdediging van democratie, geheugen en waarheid onder het ministerie van Mensenrechten. In al deze gevallen stelt de regering zichzelf voor als de ultieme rechter om te bepalen wat waarheid is en wat fout, wat goede spraak is en wat subversieve, illegale spraak. De definities die ze geven voor "haatzaaien" of "nepnieuws" zijn zo vaag en dubbelzinnig dat ze kunnen worden toegepast op elke uiting die de huidige regering niet aanstaat.
Ministerie van Waarheid
Het meest beangstigend is het Orwelliaanse karakter van deze nieuwe regering. Met recht kan men zich afvragen of de regering-Lula met de oprichting van deze "ministeries van Waarheid" opzettelijk probeert te herinneren aan George Orwell. In zijn roman 1984 schetste Orwell een totalitaire samenleving waarin Big Brother elke burger die de spreekbeperkingen van het officiële Ministerie van Waarheid zou overtreden, zou controleren en straffen. Zij die ideeën gebruiken buiten Newspeak waren schuldig aan "gedachtemisdaden".
‘Leugens die uitvoering overheidsbeleid schaden’
De nieuwe Braziliaanse procureur-generaal Jorge Rodrigo Messias gaf weliswaar toe dat er geen wet is die "desinformatie" definieert, maar stelde toch zijn eigen definitie voor: "Opzettelijke, kwaadaardige leugens, met het duidelijke doel om de correcte uitvoering van het overheidsbeleid te schaden met schade voor de samenleving en met het doel om opzettelijke aanvallen op de leden van de Branches te bevorderen met leugens die de uitoefening van hun publieke functies effectief in verlegenheid brengen."
Orwelliaanse deconstructie van taal
Erger nog, deze nieuwe maatschappij bestrafte niet alleen burgers die de spraakregels overtraden, maar veranderde ook de betekenis van de taal zelf. Het Engels werd gedeconstrueerd en vervangen door "Newspeak" om de gedachten en ideeën van het volk beter te kunnen controleren. Zoals Orwell schreef: "Oorlog is vrede. Vrijheid is slavernij. Onwetendheid is kracht." Dit is precies wat er vandaag de dag gebeurt met regeringen. Termen als "waarheid", "nepnieuws" en "democratie" worden misbruikt en geherdefinieerd om iets heel anders te betekenen dan hun traditionele woordenboekdefinities.
Democratie = socialisme
In Lula's inaugurele rede op 1 januari verklaarde hij dat zijn regering zou regeren onder het motto "democratie voor altijd". Het is duidelijk dat "democratie" voor hem en links wereldwijd niet betekent stemmen of de traditionele vrijheden die in westerse landen worden genoten, maar eerder de censuur van elk idee dat zich verzet tegen de opmars van het socialisme. In naam van morele verwanten leggen zij hun ideologie met ijzeren vuist op en roeien alle oppositie uit, net als hun collega-socialisten China, Cuba of Noord-Korea.
Juist links ontkent absolute waarheid
Dit is ironisch, want het is links dat moreel relativisme predikt en de ontkenning van de absolute waarheid, vooral de religieuze en morele waarheid. Het ultieme nepnieuws is de gendertheorie, het marxisme en de kritische rassentheorie, die allemaal een vanzelfsprekende biologische of historische waarheid ontkennen.
Bestorming paleis nuttig als ‘Rijksdagbrand’
Links gebruikt de gewelddadige plundering van het presidentieel paleis in de Braziliaanse hoofdstad als reden voor het hardhandig optreden tegen meningsuiting. Hoewel deze illegale daad in de meest krachtige bewoordingen moet worden veroordeeld, dient zij slechts als een nuttig voorwendsel om meningsuiting te verbieden. Net als de brand in de Rijksdag is het een waardevol voorwendsel om het land een dictatuur van censuur op te leggen. Links in Brazilië heeft namelijk al lang gesproken over het verbieden van meningsuiting. Het geweld zal dit proces alleen maar versnellen.
Nu links steun verliest, grijpt het de macht
Vanuit een ander perspectief gezien is de beknotting van het vrije woord een teken van het falen van radicaal links. Ze hebben niet meer de overtuigingskracht die ze ooit hadden. Een paar generaties geleden konden ze rekenen op massale steun in de publieke opinie om hun beleid te bevorderen. Hoewel zij de media en de meeste instellingen controleren, hebben zij slechts geringe steun bij het grote publiek. De publieke opinie in de Westerse wereld is sterk naar rechts verschoven. In de jaren zestig kon links miljoenen mensen mobiliseren om op straat voor hun zaak te demonstreren. Nu zijn de meeste demonstraties tegen hun beleid. Nu de overtuigingskracht van links is afgenomen, zijn ze gedwongen hun toevlucht te nemen tot censuur en dictatuur.
Pontius Pilatus stelde de beroemde vraag: "Wat is waarheid?" In de toekomst zal het enige wettelijke antwoord luiden: wat de staat ook zegt dat het is.
Laatst bijgewerkt: 23 november 2023 12:47